Әлеуметтік конфликт. Әлеуметтік конфликт дегеніміз – әлеуметтік
өзараәрекеттесу процесінде пайда болатын, конфликт субьектілерінің қарама-
қарсы әлеуметтерімен сипатталатын және олардың бір-біріне қатысты бастан
өткеретін жағымсыз эмоцияларға ұштасатын мәнді қарама-қайшылықтарды
шешудің анағұрлым шиелініскен тәсілі.Егер конфликт субьектілері қарама-
қарсыәрекет жасап, бірақ бұл кезде бір-біріне жағымсыз эмоцияда болмаса ,
немесе керісінше жағымсыз эмоцияны бастан кешіріп, бірақ оларды сырттай
көрсетпесе, бір-біріне қарсы әрекет етпесе, онда мұндай ситуациялар конфликт
алдындағы болып табылады (передконфликтными).
Әлеуметтік
конфликтінің
анықтамасынан
байқағанымыздай,
конфликтологияда осы құбылыстың психологиялық құрамдарына үлкен рөл
беріледі. Бұл конфликтологияның ерекше саласы-конфликт психологиясын
бөліп көрсету қажеттігін дәлелдейді.Оның зерттеу обьектісі тұтас конфликт, ал
пәні- олардың пайда болу даму және конструктивті аяқталуының
психологиялық заңдылықтары мен механизмдері болып табылады.
Конфликт психологиясын қарастырылатын феноменнің үш түрі
қызықтырады: тұлғаішілік конфликтілер , әлеуметтік конфликтілер және
зооконфликтілер.
Конфликт психологияның орталық обьектісі - әлеуметтік конфликтілер ал
олардың ядросы – тұлғааралық конфликтілер болып табылады. Басқа
әлеуметтік конфликтілермен салыстырғанда аса күрделі емес болып табылытын
тұлғааралық конфликтілерді зерттеу конфликтілі өзара әрекеттесудің негізгі
себептерін ашуы мүмкін.Психикада болып жатқан және адамның конфликтілі
мінез-құлқын анықтайтын процестерді зерттемей әлеуметтік конфликтілердің
мотивтерін ұғыну (қиындық туғызады) ауыр болады.
Отандық психологияда әр түрлі конфликтіні зерттеуде белгілі бір теңсіздік
қалыптасты.Еңбектердің 83 %-ке жуығы тұлғааралық конфликтілерді зерттеу
болып келеді.Ішкітұлғалақ конфликтілерге 8%-ке жуық публикациялар
арналған. Шағын , орта және үлкен топтар арасындағы конфликтілердің,
халықаралық конфликтілердің психологиялық сипаттамасы 3-4% еңбекте
келтірілген. Сондай-ақ ресей психологтары адамзаттың әр түрлі іс-әрекет
түрлеріндегі және қатынастар сфераларындағы конфликтілерді зерттейді:
-әлеуметтік конфликтінің түрі; обьектісі, еңбек қатынастары мен оларды
қамтамасыз ету шарттары болып табылатын
-еңбек конфликтілері ( Н.В.Гришина, Т.М.Данькова, С.И.Ерина, А.А.
Ершов, А.Г. Ковалев және т.б.)