Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L
ipiHeH ажырату мумйн емес екенш жогарыда айттык, Соган косымша тагы 6ip
жүктеу/скачать 12,37 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6ipniicrep туралы мэселе турады. Бул мэселеден аттап етуге тага болмайды. 9p6ip
| 6ipiHeH ажырату мумйн емес екенш жогарыда айттык, Соган
косымша тагы 6ip зер сала кететш нэрсе — суреткердщ шыгарма жазар тустагы творчестволык толганыстарыньщ Tyraci туййн — ой езеп (замысел). Ой езегшде жазушыньщ такырып тауып, идея тугызудагы тубегейш максаты, яки творчестволык концепциясы жатады. “Ой езеп — шыгар маныц непзп аркдуы” (А.Толстой). Эр шыгарманыц такырыбы мен идеясын тутастырар дэнекер болып турган ой езепнщ кдй жазушыда кдндай жагдайда туганын тохшшлау, эрине, киын. Оны кдламгердщ кдсында ж урт, едеби эрекетш эркдшан кдлт ж1бермей байкдп отырган адамдар да тап басып, дэл таба алмайды. Мэселен, Лев Толстойдыц зайыбы 6ip жолы: “Левочка кенет, ойда жокуа осы кунп ем1рден роман жаза бастады” , — д етт. Буган кдраганда, “Анна Каренйнадагы” автордьщ ой езеп де кенет, аяк астынан туган тэр1зд1. Ал дурысында олай емес, зерттеушихер ол романныц ой езеп Tinri эрщен — сонау “Алпауыт тацы” мен “Семья бакытынъщ” тусынан басталганын аныкгады. Сол секшдд, кдй кдламгерде болсын, ер турл1 ой езеп оныц эдеби ецбепнщ тур лице аркдуы Topiaiu 157 творчестволык толганыстарыныц кезец-ксзецдершде жатады. Сойпп, нитей nicin, ширай тусед1. Муньщ 03i “о баста озеказ болады, — деп тусщщред1 А. Фадеев, — суреткер санасында калай болса солай шашылып жатады. Бул шывдыктьщ жай шли деректер1 гана. Осылардьщ 6api келе- келе ep6ip ойлай бшетш, куресе бшетш, суйе бшетш, куана бшетш, кдйгыра бшетш Tipi Kici сеюлд1 суреткердщ де оз санасында элдекдшаннан аялап экеле жаткан максатты хшарлердщ тубегейгц тушндершен тогысып, тутасады да, ой езепне, сол аркылы шыгарманьщ непзп идеясына айналады”. Бул — кызык процесс. Бальзактыц “кдптаган кдльщ идеялар астында ка латын” шага, Достоевскийдщ “ тупс1з туцгиык ойлар терецше батып кететш ” Ke3i, Л.Толстойдыц “тук жаза алмай, озект! ойлармен ез-озгнен толыкси берет1н” тусы осы процестщ усп болуга тшс. Эр жазушыда эр шыгармасын жазар алдында осындай ой езеп болмаса, оныц шыгармасында окьфманга кджет ем1рлж озекп мэселе де болмайды жэне ондай шыгарма кдлыц кепшшктщ кэламгер алдына кояр занды сауалына жауап та бере алмайды. Ал “сауалы жок немесе сауалга жауабы жок шыгарма — ел! шыгарма” (Белинский). Кейде шартты турде, шыгарманьщ такырыбы — сауал да, идеясы — жауап деуге болар едь Бул туста мьша жайткд азыраккецш белген жон: 6ip сауалдыц 6ip емес, 6ipHeiue жауабы болатыны секодй, 6ip такырыптан 6ip емес, 6ipHeuie идея тууы мумкш. Осыдан келед1 де б1здщ алдымызда эдебиеттеп идеялык, кдрама-кдрсылыктар мен 6ipniicrep туралы мэселе турады. Бул мэселеден аттап етуге тага болмайды. 9p6ip эдеби шыгармада керкем шеишмш тапклн идеяныц терец тамыры сол шыгарманы тудырган суреткердщ дуние- танымында, алеуметтж кезкдрасында жатады. Сондыктан, сез жок, жүктеу/скачать 12,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|