Балъзакты ощимай француз турмысын, Толстойды окымай
орыс вм1рт, Абайды окымай казак тгрштгт быем деу агат.
Айтальщ, Бальзак. Оньщ атакра “Адам эжуасы” — XIX
гасырдыц алгашкы жартысындагы француз когамыныц
керкем тарихы мен сырлы iuexipeci. “Адам ажуасындагы”
мындаган адамдар тагдыры, тартысы, аракдтынасы аркылы
Бальзак капитализмнщ адам айткысыз крркдулыгын, алтын-
нын
аздыргыш купон, акщаныц адамды ануа айналдырар
сумдыгын, сайып келгенде, буржуазияныч бузык, та
бул-
fliprku табигатын таска тацба баскдндай танытады. Бальзак
“Адам эжуасыньщ” алты сезшде езш француз когамыныц
“талай тарихшылар умыт кзддырган мшез-кулык, тарихын”
жазатын хатшысымын деп есептесе, Энгельс онын романдар
циклш буржуазия тарихшыларыныц “гылыми ецбегше”
кдрама-карсы к;ойып, “француз когамыныц нагыз тамаша
реалистж тарихы” осы деп багалайды. Бутан Маркстщ еткен
гасырдагы агылшын жазушылары туралы — олар ез шыгар-
маларында “дуние жузше кутил саясатшылардьщ, публицис-
тер мен моралисгердщ 6epi жабылып таныткднынан
олдекдйда кеп саяси жене элеумегпк акикдтгар ашып бердГ’
деген niidpi сайма-сай келед1.
Муныц
6epi керкем едебиеттщ
eMip танытудагы мацы-
зын дэлелдещд.
1958
жылы Ташкентте еткен Азия
мен Африка
жазу-
шыларыныц туцгыш конференциясында
6i3 Камерун
жазушысы Бенжамен Матиптщ Мухтар Эуезовпен дидар-
ласьш, кецескенше куэ болдьпс
— Мен казактар жайлы бурын еш нэрсе естш-бшген
емес едам,
— дед1 ол. — Ал K,a3ip мен оларды бшемш, Timi, ете жаксы бшемш,
ойткеш жуырда агылш ын тшшде Мухтар Эуезовтщ керемет ютабын
окыдым. М ен тамаш а адам — к азак халкынын акыны Абаймен
таныстым, оны ц суйген кыздары — Тогжанмен, Эйгерхммен, оныц
абзал достарымен таныстым. Мен оларды жаксы керд1м,
бейне узак
жылдар 6ipre турып, кайгы-куанышын 6ipre белюкен адамдай жаксы
кершм. Солармен 6ipre r im i (Лздщ даркдн даланыц туны к ауасымен
тыныстаган секиццмш. Ш ынында да, казак дегенодз галамат сулу
халык екен гой!
Керкем шыгарма адамга
eMiprti, »йне, осылай танытады;
таныта тура, адамды тербиелейда. Бул арадан келш едебиеттщ
котам ем1рщдеп тагы
6ip тамаша мацызы шыгады.
Достарыңызбен бөлісу: