Монография \ «санат» а л м п и мп
ip емес, эйел! бар, epxeri
|
Сөз өнері
| 6ip
емес, эйел! бар, epxeri бар, б1рнеше кдйарман алып етпех болдым” . Сонымен, мше, автордьщ алгашкы ой езегшдеп бхрнеше дворян семьясыньщ тарихы букш орыс халкынын керкем тарихына, шагын семьялых-психологиялык, роман кеш кулаш ултсык, эпопея- га осылай айналган. Тахырыл пен идея — эдеби шыгарманьщ мазмуны. Ал эдеби шыгарма мазмунды болу ушш, Ибсен айт^сдидай, эдебиетшшщ eM ipim n 03i мазмунды болу кджет. Керкем творчество суретхердщ eMip тарихымен тыгыз байланысты. Сондыхтан 9p6ip кдлам и е а шыгармаларыньщ такырыбын байыту ушш, алдымен, езшщ eMip тэж1рибесш байыта тусуге тшс. Ол ушш хдламгер ©MipMeH хоян-холтых араласып, жш- жш сапарга шыгып, халыхтьщ кдлын, ортасына сщш кетуге тшс. “Егер жазушы болганыз хелсе, — дейда Чехов Телешев- хе, — х у т ертед Нижнийге билет альщыз, сонда барьщыз, одан — Волгага, Камага шыгып кетшдз... Халык eMipiH херешз, мендреу тузге, жер уйлерге тунейаз. Жалгыз-ах, TeMip жол бойымен журе кдлсакыз, кдлай да ушшгш хласкд, хдрапайым халых арасына орналасу шарт, эйтпесе кулагьщыз кызыхтан кур хдлады”. Чехов езгеге осылай ахьш айтып кдна хойган жох, 1890 жылы e3i бухш Ci6ipfli тугел аралай отырып, Кдыр Шышскд, одан Сахалинге барып хдйгты. Оньщ Ялтадагы музешнде улы жазушыга дэл элп сапарда ез охырмандары сыйга тартан 6ip шагын сурет бар: хдльщ жыныс орман, ымырт, орманшыньщ yftmiri, уй алдында хьш-хызыл болып хоздаган шох... T ep ri белмедеп хереуетгщ аяхжагында — кдбыргада Lnyrii тур. Осы суреттен ауру Чехов акыргы дем1 бихенше хез алмашы. — Онысы тепн емес, — дейд! музей директоры, жазушы- ньщ хдрындасы Мария Павловна Чехова кезшщ Tipicinwe, — Сахалин сапарынан Антон Павловичтщ агартушы, демократ ретщдеп кезкдрасы бфжола кдлыптасып кдйтты. Онер иесше eMip тшарибесшщ типзер ыхпалы осындай. Сондыхтан болуга тшс, атакты суретхерлер эркдшан ел шпнде, ез кд 11 армандарыньщ арасында болуга асыкхдн, сапарда, жол устшде журш-ахжаза берген: Пушхин “зырлап 166 ж урт келе жатып жыр жазатын палеге калдым” десе, Гоголь “сюжет атаулынын, бэрш тугел дерлйсжол ж урт келе жатып корытамын” д е г т де, Грибоедов “Акылдан кдйгыныц” шеипмш жол устшде келе жагып жацадан жасадым” деген. Муньщ 6api, эрине, сапар шегуде турган окшау “сикыр” бар деген сез емес, жол журу — ешр керу, eMip керу — адам тану, адам тану — шыгармага гакырьш табу, такырып табу — тьщ идеяга бару деген сез. Жазу ушш, жазатын нэрсещзд1 жете бшугндз, терец тануыныз кджет. Танымага- нынан, бшмегеншен ец мьосгы талант та ештеце шыгара алмайтынын далелдеудщ кереп жок. “ М етц бул кунге шейш жазган Такырыбым ауыл туралы гана болып келед1, — дейдо Бейшбет Майлин. — 0Hflipic eMipiH суреттеуге мен ал1 кунге шейш Kipice алганым жок, бйткеш eni кунге oHflipic ем1р1мен таныстыгым жок. Жазуымдаш басты кемцшпктер 1 мнщ 6ipi осы деп бшемш. ЕндМ 6ip тшепм — осы кемшштмд1 жоюга куш салу”*. Кдзак, жазушыларыыыц шпндеп ец ешмда ецбек ететш, ец кеп жазатын кдламгер — Сабит Муканов еда. Муныц басты себеб! — Мукдновтыц жеке ез ем1ршщ мазмундылыш, керген- бшгеншщ кел-кеарлт, eMip таж жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|