Бірыңгай  салалы  жолақсыз  ет  ұлпасын

137 

 

еріксіз  жиырылатын  етті  қабықғары  мен  қабаттарын  түзеді.  Ұлпа 

миоциттерінің  мөлшері  мүшелердің  құрылысы  мен  физиологиялық 

жағдайларына байланысты, ұзындығы -20 мкм -ден 500 мкм -ге, ені — 6 мкм 

-ден  20  мкм  -ге  дейін  өзгеріп  отырады.  Олардың  ұзынша  келген  ядролары 

жасушалардың  ортаңғы  жуандау  келген  тұсында,  ал  органеллалары  мен 

гликоген  түйіршіктері  ядро  маңындагы  цитоплазмада  орналасады.  Миоцит 

цитоплазмасында  жиырылу  процесін  іс  жүзіне  асыратын  белокты  жіпшілер 

—  миофибриллалар  (арнайы  органеллалар)  жасушаның  ұзын  бойымен 

бойлай  орналасады.  Олар  кезегімен  орналасқан  актин  жəне  миозин 

миофиламенттерінен 

құралған. 

Миозин 

миофиламенттері 

актин 

миофиламенттеріне  қарағанда  3-24  есе  жуан.  Жиырылу  процесі  кезінде 

аталған  миофиламенттер  бір-біріне  жанаса  еніп,  қысқарады.  Миоциттер 

сыртынан  екі  қабат  қабықшамен:  сыртқы  негіздік  жарғақпен  жəне  ішкі 

миоцит  плазмолеммасымен  қапталған.  Бұлардың  аралығында  ені  15-20  нм 

кеңістік қалады. Миоциттер бір-бірімен тым жіңішке коллаген жəне эластин 

талшықтары  аралықтарымен  өзара  байланысып  жатады.  Бұл  аралықтар 

эндомизий  -  деп  аталады.  Ондаған  миоциттер  бір-бірімен  тығаз  (десмосома, 

нексус,  тығыз  байланыс)  дəнекерлене  байланысып,  бірыңғай  салалы  ет 

ұлпасының  құрылымдық  бірлігі  —  миоциттер  шоғырларын  жасайды. 

Олардың  арасында  ет  ұлпасын  қоректендіретін  жəне  оның  қызметін 

реттейтін  қан,  лимфа  тамырлары  мен  жүйкелер  отетін,  дəнекер  ұлпалық 

аралықтар  қалады.  Бұл  аралықтар  перимизий  —  деп  аталады.  Бірыңғай 

салалы  ет  ұлпасының  қабықтары  мен  қабаттары  сыртынан  дəнекер  ұлпалық 

қапшықпен қапталады. 

жүктеу/скачать 4,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: