Мұсылмандық шығыстағы саяси ойлар: Орындаған:Қонысбеков Еркебұлан

САЯСИ БАСТАУЛАР

• 
  Ибн Халдунның саяси қызметі хатибтен басталды, яғни жұма намазы кезінде уағыз айтатын адам, өзін қысқа уақыттық үзілістен кейін өзін Тунистегі Хафсидтер əулетін қалпына келтіруші деп жариялаған Сұлтан Əбу Исхақтың қызметінде болған. Бенимериннің жау əулеті жасаған.Осы оқиғадан кейін жас Ибн Халдунның өмірінде жаңа кезең басталып, оны ортағасырлық мұсылман Африкасының маңызды сұлтандарына қызмет етуге апарады. Əбу Исхақтан кейін. Осыдан кейін ол қаладан кетіп, Беджая бекінісінде өмір сүрді жəне ол жерден Ферин Меринид сарайына көшіп барды, 1354 жылы Сұлтан Əбу Инаннан керемет қабылдау алып, ол оқуын жалғастырады жəне бұйрықтардың хатшысы болып жарияланады. сұлтан.Алайда оның кенеттен көтерілуі сарайда қызғанышты туғызды, оны қызғанышпен Бенимериндер жаулап алған бірнеше жерде билікке қайта оралғысы келген Хафсид ханзадасы Мұхаммедпен байланыста болды деп айыптауға мəжбүр етті. Осыған орай Ибн Халдун мен ханзада Мұхаммед түрмеге жабылып, жас данагөй 1358 жылы Əбу Инан қайтыс болғанға дейін еркіндікке қол жеткізе алмады. Бақытымызға орай, ол босатылғаннан кейін оның барлық құрметтері оған қайтарылды.Ибн Халдун туған жеріне оралғысы келді, бірақ оған рұқсат ала алмады. Алайда, өмір сəл жымиды жəне Əбен Марзукпен байланыстың арқасында, ол таққа ұмтылушы Əбу Инанның інісі Абу Салемнің партиясына кірді, ол 1359 жылы Фез тағынан кейін жаңа монархтың орнына келген жаңа монархты алмастырды. ағасының қайтыс болуы.Бұл заманда Ибн Халдун жаңа сұлтанның барлық хат-хабарларын жазуға жауапты болды жəне біраз уақытқа дейін ол Абу Салемге үлкен ықпал ете алды
  

Низами Гəнжауи, Ілияс ибн Жүсіп Низами (17.8.1141, Гəнжа қ. – 1209, сонда) – Əзірбайжан ақыны. Негізгі шығармалары парсы тілінде жазылған. “Гəнжауи” – оның лақап аты. Əкесі Иранда, кейін Гəнжа шаһарында тұрған, ұлын түркі халқының дəстүрінде тəрбиелеген. Низами 11 – 12 ғасырлардағы Тұран, Иран, Кавказ билеушілерінің тақ таласын батыл сынап, ел тұрмысын жырлады. Оның басты шығармасы – “Хамса” (“Бес кітап”), оған “Құпиялар қазынасы” (1173 – 80), “Хұсрау – Шырын” (1181), “Лəйлі – Мəжнүн” (1188), “Жеті сұлу” (1197) жəне “Ескендірнама” (1203) атты бес дастаны кірген. Лирик. өлеңдер жинағының жеке бөлімдері, 6 қасида, 116 ғазел, 2 қыта, 30 рубаи, тағы басқа туындылары сақталған. Низами дастандары композициялық құрылымы, сюжет тартымдылығы, тіл көркемдігі жəне биік адамгершілік идеясымен ерекшеленді