түйс ну болғандықтан, қазақ фонетикасының ек нш зерттел м дәу р н төл зерттел м ( интуитивная фонетика) дәу р деп атаймыз. Өйткен өзге ұлт зерттеуш лер н ң түйс н м не л не бермейт н, қазақ т л н ң өз не ғана тән фонетикалық құбылыстардың басы ашылып, казақ жазуының өз нд к үлг с қалыптастырылды. Шын мағынасындағы қазақы фонетика ғылымы бастау алды. Оның басты құндылығы осында. ХХ ғ. басындағы зерттел мдер
ХХ ғ. ек нш жартысындағы зерттел мдер Қазақ фонетикасын зерттеуд ң үш нш дәу р ХХ ғасырдың 50-70-жылдары болды. Қазақ т л дыбыстарын фонем мәртебес нде қарастырудың нәтижес нде қазақтың төл сөздер н ң жа- зылымына орыс т л н ң и, у, я, ю, щ таңбалары енг з л п кетт . Мұның өз қазақ т л н ң морфем, буын және тасымал жүйес н бұзып кетт . Үш нш дәу рге тән жет ст к деп, әлеми т лтаным ұстанымдарымен таныс болып, қазақ фонетикасының құрылымын б ршама қамтыған алғашқы «академиялық фонетиканың» қалыптасқанын айтамыз. Ал қазақ т л н ң дыбыс жүйес н түгелдей фонема мен сөзд к екп нге тел п қарастырғанын, соның нәтижес нде қазақ т л н ң мор- фем, буын және тасымал жел с не, ең бастысы, қазақ сөз н ң айтылым әуез не нұқсан келт рген н, әрине, құптай қою қиын. 10 Үш нш дәу р зерттеуш лер н ң қолданған ғылыми әд с фонема- лық талдау болғандықтан, қазақ фонетикасының үш нш зерттел м дәу р н екп н-фонемалық зерттел м (акцентно-фонемная фонети- ка) дәу р деп атаймыз. Өйткен нег зг зерттеу әд с рет нде екп н мен фонемалық талдау алынды.
Қазақ фонетикасын зерттеуд ң төрт нш дәу р ХХ ғасырдың 70-90-жылдары мен ХХІ ғ. басы болып отыр. Бұл кезде ғасыр басын- дағы қазақ