- баланы icTi аягына дей1н жетк1зуге уйрету

аналарга баланы отбасында мектепке дайындау уш1н косымша К
0
Н
1
Л белу кажет 
емес, жаттыгу эдеттеп жагдайда, балалармен кундел!кт1 байланыста болу керек.
Баланыц кундел1кт1 ем1р жайында бастаган 
iciH 
соцына дей1н аяктауды, 
ойыншыктарын укыпты орын-орнымен 
pexrecTipin 
коюды, ки1м-кешектер1н 
жинакы 
pexTecxipyai, 
жауапты эр! укьгаты болуын м!ндетт! турде уйрету керек. 
Кундел!кт! отбасы жагдайында баланьщ 
бойында табандылык, тез!мдшк 
кабшет! ерекше назарга ие.
Отбасы жагдайында баланы мектепке дайындау ерекше педагогикалык 
сауаттылыкты кажет етед!.Басты шарттардьщ 6ipi - балыныц отбзсындагы 
мушелер!мен туракты ынтымактастыгы, ересек адаммен карым-катынасы жэне 
оган ел!ктеу! болып табылады.
Ек!нш! шарт болып табылатын мэселе, баланыц бойында киындыктарды 
шешуге деген табандылыкты дамыту. Кдындыктарды шешуге дайын емес бала, 
оньщ бш!м алуына негативт! эсер ету!н!н ыктималы жогары.
Ушшш! шарты-оку мотивациясын калыптастыру болып табылады. Ересектерге 
балага ете колайлы, бала мшдетт! турде сэтт!, табысты болуына ыктималын 
типзе-пн шартар куруы ти!с, жэне мактауга лайыкты екен!н корсету керек. 
Тортшш! шарты болып баланыц курдастарымен жэне ересектермен, ужымда 
карым-катынас орната биту, сондай-ак бейб!т ем!р суру.
Мектеп туралы баланыц бойында оц кер!н!стер орнату ушш, бапамен арнайы 
ойындар ойнау усыньшады, бул ойындарды отбасыныц барлык мушелер!мен 
ойнауга да болады. Мысалы:
1. "Портфельде не бар?" Отабасындагы ересек адам балага допты лакгырады 
жэне кандай да 6ip затты атайды, мысалы: калам, дэптер, жастык жэне т. б. 
Егер, баланыц шюршше, бул атаулардыц 6ipi портфельде жату керек болса, 
онда ол допты устап алады.
2. "Мен портфельде ез!ммен 6ipre алып барамын" толык атаулы сездерд! кезек 
бойынша атап, баламен ойнауга болады, жэне б!рнеше баламен о й н ^ а да 
колайлы. Б!р!нш! катысушы былай дейд!: "Мен ез!ммен 6ipre портфел!мде" -
деп мектепке кажетт! 6ip затты атайды. Келес! ойыншы алдыцгы ойыншыныц 
сез!н кайталап, жэне езшщ кажетп затын коса айтады. Ойын ссылай жалгасын 
табады, ойын 6ip ойыншы шатаскан жагдайда токтатьшады.
3. Алгашында журзтзуш! эртурл! ic-кимыл барысын атайды(“сен окисыц”, “сен 
жазасыц”, “сен ойнайсыц”), ал бала осы ic-кимыладарды орындау барысын 
атайды (“Сабакта” немесе “1^оцырауда”)
4. «Тыныш - шулы ». Журпзуш! белгш! 6ip жагдайды атайды, мысалы: “Сен 
сабакта отырганда, сен ез!нд! капай устайсыц?” Бала сол уакытта “Тыныш” деп 
сыбырлауы керек, немесе “Шулы” деп айкай салу керек.
5. «Мектепке жасына дейшп балалар жэне окушылар» Ересек адам баладан, 
мектеп жасына дей!нп бала сеюлд! немесе окушы секшд! журу!н, отыруын, 
сейлесуш сурайды, эр! бакьшайды. Немесе сурак кояды, жэне сол суракка б!р 
рет шапалак урса мектеп жасына дей!нг! бала сек!лд! жауап беру! керек, ек! per 
шапалак урьшса койылган суракка окушы секшд! жауап беру! керек.
149

Баланы мектепке отбасы жагдайында дайындау ете мацызды рел 
аткарады, 
жэне 
оньщ 
табыстылыгын 
сактауга 
байланысты 
б1ркатар 
педагогикальщ-уйымдастырушылык жагдайларды ескеру керек.
1. Басты шарт- баланьщ эркашан да отбасымен карым-катынаста бол)л>
1
.
2. Баланьщ бойында киындьщты жеру икемд1л1пн дамыту. Балаларга басталган 
icxip арырына дей1н жетюз1лу1н1н мацызын уйрену. Кнптеген ата-аналар 
балаларыныц б1л1м алуыньщ каншальщты мацызды екешн б1лед1, соган орай 
балаларына мектеп жайлы, мугал1мдер жайлы жэне мектепте алынатын б1л1м 
жайлы кептеген эцпме баяндап беред!. Осылардыц барлыгы баланьщ 
бойындагы б1л1м алуга деген куштарлыгын арттырады, жэне мектеп жайында 
жагымды кезкарас орнатады. Кешннен мектеп жасына дей1нг1 баланы, б1л1м алу 
жолында кездесепн киындьщтарды женуге дайындау керек. 
Осы касиет 
баланыц болашагында кездесет1н сэтс1зд1кгерге басын т1к кетере цабыл етулне 
ьщпал етед1.
3. Ересектер балалардьщ сабацтарын, ойындарын, цол жет1мд1 жумысын жэне 
басца да ic-эрекеттерш уйымдастыруга, кетермелеуге ти1с. Баланы мектепке 
дайындауца ец маныздысы - бул ез 1с-эрекет1 екен1н ата-аналарга xyciny 
мацызды. Сондьщтан, мектепке дейшп баланы мектепке дайындауца, тек пана 
ауызша с1лтеулермен гана емес, ic-эрекетпен де керсету.
4. Баланыц мектепке дайындыгы мен жан-жа
10
'ы дамуыныц тагы 6ip цажетт! 
шарты М.М. Безруких атты галымныц тужырымдамасы “табыс тэж1рибес1”. 
Ересектер баланы м1ндетп турде табыска жетуд! талап етеин ic-эрекетгер 
жагдайын жасауы керек, жэне бала шынайы табыска жету керек жэне мактауга 
лайык болуы керек.
5. Мектеп жаеына дешнг! баланы дайындауца эмоционалды-талгампаздыгын 
байыту, сез1мдерд1 тэрбиелеу esin баскалармен карым-катынаска бей1мдеу 
Кабшепн ерекше дамыту. 0з1н-ез1 танудыц, баланьщ ез жет1ст1ктер1 мен 
сэтс1зд1ктер1н калай багалай бастайтынын жэне баскалардьщ м1нез-кулкына 
капай бага 6epin жатканын, баланыц ез бет1мен багапауда айкын кер1нед1. Бул 
мектепке психелогиялык дайындык керсетк1штер1нщ 6ipi. Дурыс ез1н-ез1 
багалау непз1нде, айыптауга жэне макулдауга ти1ст1 реакция жасалады.
6. 
Танымдык 
мудделерд! 
калыптастыру, 
1с-эрекеттерд1 
байыту 
жэне 
эмециеналдык-сауык саласы бейынша - 6enrini 6ip бш1мдер, дагдылар жэне 
дагдылар аркылы мектеп жасына дей1нг1 балаларды табысты дайындау алгы 
шарттары. 0 з кезепнде, кабылдау ейлау, есте сактауцыц дамуы баланыц бш м
алуына жэне еныц мудделер1н басшылыкка ала етырып, мшез-кулыктыц 
ер1кс1зд1гшен, ягни epiioi куш-жнерден бастау жолына карай байланысты.
7. Мектепке дайындык кез1нде ата-аналар балаларына салыстыру, уйлест1ру 
керытынды жасауга жэне тушндеуге уйретед!. 0 л ymin мектепке дей1нп бала 
ютапка, ересек адамныц эцг1месше мукият тыцдауга уйрену! керек, ойларын 
дурыс жэне дэйект! турде тус!нд!рш, сауатты турде сейлем жасау керек. 0кып 
белганнан кей!н баланьщ не окып, не тус!нгешн бшу мацызды. Бул балага 
окудыц мэшн талдап, адамгершМк тургыдан тэрбиелеуге уйретед!, сонымен 
катар сез мэнер!н тузейд!, магынасы терец сездерд! уйретед!, сезд!кте жаца
150

свздсрд1н калыптасуына улес косады. Балалардьщ сейлеу мэдениет1н 
калыптастыру кез1нде ата-аналардьщ улпс! ете манызды. Ата-аналар куш- 
ж1гер1н1н аркасында балага дурыс сейлеуд! уйретеддал дурыс сейлсуд! ата- 
анасынан уйренген бала окуга, мектепте жазуга дайын екенн1н б1рден-б1р 
6earici болып табылады
8. Мектеп табалдырыгын аттайын деп жатцан баланын, бойында эстетикальщ 
тэрбиен! дамыту ете мацызды, жэне бул жерде басты рел ата-анасына xnecini. 
Эстетикальщ тэрбие баланьщ кундел1кт1 вм1р кубылыстарына, объекгшерге, 
кундел1кт1 
0Mip 
салтына назар аударуында жаксы дамиды.
9. Отбасында ойын ic-шараларын дамыту жэне жаксарту керек. Ойындар 
баланьщ бойындагы ойлау мен сейлеу процестерш дамытады. Ойнау 
барысында бала математика жэне т1лд1 дамытуга ариалган пэндерге икем! 
жогары келед!. Бала ойнап, ез 

жүктеу/скачать 8,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: