Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова


ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА



бет143/166
Дата02.12.2023
өлшемі1,86 Mb.
#131956
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   166
Байланысты:
Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова-emirsaba.org

ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА 


Жетекшінің басқару іс-әрекетінің кеңістігі 

Әрбір шебердің өз құралы бар. Хирургта – скальпель, сурет-


шіде – қылқалам, жетекшінің негізгі құралы іс-әрекеттің қатаң
жалғаспалы тізбегі болып табылады, оның әрбір бөлігі күрделі 
басқарушылық функцияны, яғни операцияны атқарады. Бұл тіз-
бектің негізгі бөлімдері қандай?

Микрожағдаятты бағалау және диагноз.


Жоспарлау (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді және шұғыл).



Ағымды микрожағдаяттың бағыты және диагностикасы.


Шешімді өңдеу және қабылдау.



Іс-әрекеттің бағдарламасын құру.


Шешімді орындауға жіберу ұжымы.



Ағымды және соңғы нәтижелерді бақылау, бағалау және 

түзету.


Басқару процесінің түйіндік механизмдерін – «жоспарлау, 

мақсат қою және шешім қабылдау», негізінен іс-әрекеттің, бүк-

телген бағдарламасын және нәтижесінің моделін қалыптас-

тырады.
Шешім қабылдау ең алдымен басқару психологиясының бө-
лімді механизмінің бастауында проблемалы жағдайдың шешіл-
генін білдіреді.
Психология адамның интеллектуалды қайраткерлігінің проб-
лемалы жағдайларын қарастырады.
Барлық жағдайлар проблемалы бола бермейді. Проблемалы
жағдай келесі компоненттерден тұрады:

– қажеттілікті ұсыну, бұл проблемалы жағдайдың аспекті-


лері – бұл субъект жағдайы;

– зияткерлік мүмкіндіктер; 

– белгісіз білімдер немесе проблемалы тапсырмалар. 
Дәл осы үш компоненттің жиынтығын қамтитын жағдайлар 
басқа жағдайлардан ерекшелігін көрсетеді. Мына жағдайлардың
үш түрін бөліп көрсетеді:


1) адам өзінің білетінін білгенде – бұл жағдайда қиындық та
жоқ, ойланудың қажеттілігі де жоқ.



393



2) ол өзінің білмейтінін білмегенде – бұл жағдайда болашақ 
ғылыми проблемалар туралы айтуға болады.

3) ол өзінің білмейтінін білгенде – бұл жағдайда ол нағыз
қиын жағдайға кездескен. Оның ерекшеліктерінің бірі – ол өзі-
нің қосымша күшіне сүйене отырып, тапсырманың немесе қиын-
дық тудырады және шешімін өзі таба алады.
Басқаруда шешім қабылдау – мақсатты қалыптастыру, орын-
дау субъектісі ретінде оны тапсырмаға қосу, іс-әрекет бағдар-
ламасын белгілеу және жалпы бағыт-бағдар беру, ашық түрде
туралауға орнату болып табылады.
Қиын жағдайдың түріне және басқару қайраткерлігінің шарт-
тарына тәуелді шешім қабылдауда өзіндік белгілер орнатылады. 
Қиын жағдай үш түрге бөлінеді:

Детерминациялы. Оқиғалар мен құбылыстардың сызықтық
себептік – зерттеулік байланыс негізіндегі ситуация (ең қара-
пайым үлгі: егер күн батса, қараңғы түседі).

Мүмкіндік. Бұл қандай да бір құбылыс немесе оқиғаның
өзіндік немесе басқа деңгейлік мүмкіндікте жүзеге асыры- 
луы (мысалы: құлап бара жатқан монета немесе сандарымен
кубик).


Стратегиялық. Бұл белгілі құбылыстың алдағы болашақта-
ғы өтуге тиіс жағдайлар (мысалы: жылдық жоспарды орындау, 
сертификат алу, диплом қорғау т.б.).
Басқару шешімдерінің ерекшеліктері мен тән белгілерін қа-
растырмас бұрын, сіздің назарыңызға тест ұсынылады, бұл тұл-
ғаның ерекшеліктерін анықтау үшін қолданылады.
Төменгі ұсынылған 20 сөйлемді мұқият оқыңыз және ұсы-
нылған төрт шешімнің біреуін таңдаңыз:
1. Сіздің басшыңыз басқа жауапты тапсырмамен айналы-

сып отырған қызметкеріңізге шұғыл тапсырма береді. Сіз және 

сіздің басшыңыз өз тапсырмаларыңызды кідіртуге болмайды деп 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   166




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет