Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова


Жеке қарым-қатынас компоненттерінің дара бағалары



бет154/166
Дата02.12.2023
өлшемі1,86 Mb.
#131956
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   166
Байланысты:
Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова-emirsaba.org

Жеке қарым-қатынас компоненттерінің дара бағалары 
Есептеудің келесі сатысында нәтижелер бойынша әрбір ком-
поненттің орташа бағасы анықталады. Мысалы, эмоционалды
компонент үшін 
Сұраққа
қатысушылар 
Эмоционалды
компонент 
Когнитивті
компонент 
Өзін-өзі
ұстау

компоненті


1.

2.
3.

...
...

n
Э = О'(+)−О'(−) ,


n
мұндағы ∑ (+) − бағанадағы жағымды жауаптар саны, ∑(−) – 

жағымсыз жауаптар саны, n – зерттеуге қатысқан ұжым мүше-


лерінің саны. Әрбір компонент үшін орташа баға −1-ден +1-ге 
дейінгі аралықта орналасады. Қабылданған үш мүшелі баға-
ға сәйкес алынған орташалар жіктеледі. Бұл үшін мүмкін ба-
ғалар континуумы (−1-ден +1-ге дейін) үш бірдей бөлік-
ке бөлінеді; −1-ден −0,33-ке дейін; −0,33-тен +0,33-ке дейін; 
+0,33-тен +1-ге дейін. Бірінші аралыққа кіретін орташа баға-
ларды жағымсыз, екіншіге – қарама-қайшылықты, анықталмаған, 
үшіншіге – жағымды деп есептейміз.
Жүргізілген есептеулер қарастырылып отырған бөлім үшін 
ұжымға қарым-қатынас құрылымын анықтауға мүмкіндік бере-
ді. Қарым-қатынас типі жоғарыда сипатталған процедураға сай 
анықталады. Әр компонент белгілерін ескере отырып, қарас-
тырылып отырған қарым-қатынастың келесідей бірлесулері
мүмкін:



420
1) толықтай жағымды; 


2) жағымды;


3) толықтай жағымсыз
4) жағымсыз;
5) қарама-қайшылықты, анықталмаған. 
Бірінші жағдайда ұжымдағы психологиялық ауа райы жа-
ғымды; екіншісінде – жалпы жақсы; үшіншісінде – мүлдем қа-
нағаттанарлықсыз; бесінші жағдайда тенденция қарама-қайшы-
лықты және анықталмаған. 
Ұйымның құндылықты-бағдарлық бірлестік 

диагностикасы 

Жинақылық, құндылықты бағдарлық бірлестік – бұл баға-


лардың сәйкестігінің, қойылымдардың, жұмысшылардың өзде-
ріне маңыздырақ объектілерге қатысты позицияларының (адам-
дарға, тапсырмаларға, идеяларға, оқиғаларға) дәрежесін көрсе-
тетін, ұжымаралық байланыстар жүйесінің сипаттамасы. Сон-
дықтан ұйымның ұйымшылдығын тексеруде басқарушы жұмыс-
шылардың құндылықты-бағдарлығын ескеруге тиіс. Ұйымның 
бос уақыт саласындағы ҚББ бағалау дәрежесі әдістемесін қарас-
тырайық. Бұл әдістемені басқа да іскерліктер саласында қолда-
нуға болады.
Ұйымның ҚОБ бағалау екі кезеңде жүреді: 
Бірінші кезең. Жұмысшыларға бос уақыт жағдайынан қан-
дай да бір оң құндылықты параққа жазу ұсынылады (мысалы, 
теледидар, экскурсиялар, видеофильмдер, кітап оқу және т.б.).
Содан кейін зерттеуші парақтарды жинап алып, ішінде көбі- 
рек кездесетін 15 құндылықтың алфавиттік ретпен тізімін
жасайды. 
Екінші кезең. Бірнеше күннен кейін жүргізіледі. Зерттеуші
15 құндылықтың атын тақтаға жазып немесе оқып шығып, әрбір 
жұмысшыны осы 15-тің ішінен өзіне маңыздырақ бесеуін жазып
алуын өтінеді. 
Содан соң парақтарды жинап алып, зерттеуші алынған мәлі-
меттерді өңдеуге кіріседі. Жұмысшылардың таңдаған құнды-
лықтары 15 атауы бар тізімімен тексеріледі. Қай құндылықтың



421
қанша рет таңдалғаны саналады. Содан кейін бөлім ҚОБ коэф-


фициенті формула бойынша есептеледі:
ҚОБ = П

1
−П


2

х 100%,
Н


мұндағы П

1
− топтағы ең танымал бос құндылықтарға берілген 


таңдау сомасы; П
2
− топтағы неғұрлым танымал бес құн-

дылыққа берілген таңдаулар сомасы; Н − топпен жасалған бар-


лық таңдаулар саны (сұрауға қатысқандарды беске көбейткенге 
тең).
Егер ҚОБ коэффициенті 30-дан 50%-ға дейінгі аралықта бол-

са, онда ұйымды орташа дәрежелі ұйымшылдықты топ ретін-


де жіктеуге болады. Егер коэффициент 30%-дан төмен бол- 
са, бұл ұйымда ұйымшылдықтың төменгі дәрежесі қалыптас-
қан.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   166




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет