10. Нанообъекті және наножүйелерге мысалдар Наноқұрылым (англ. nanostructure) — табиғи не қолдан жасалынған нанообъектілердің жиынтығы, қас-і тек қана олардың құрылымдық элем-нің өлшемдеріне ғана емес сонымен қатар кеңістіктегі орналасуына тәуелді. Хим-қ құрамы және фаза-ң таралуына байл. наноқұрылымдарды бірнеше түрге бөлуге болады: бірфазалы, беттері бірдей ж/е бірдей емес статистикалық көп фазалы, матрицалық көпфазалы.Құрылымдық бірліктерінің өлшемдері б/ша ажыратылатын құрылымды материалдардың түрін 4 түрге бөлуге болады: 0–атомдық кластерлер ж/е бөлш-р,1- мультиқабат (көпқабат),2-ультромайда дәнекті жабынды, 3-көлемді нанокристаллды мат-р. Нанокристалл – наноөлшемді кристалл. Өлшемі 1-15 нм дейінгі бір не көпфазалық поликристаллдардағы дәнектер.Бұндай мат-да көлемінің 2-50% фазааралық н/е дәнек аралық кеңістікке кетеді.Нанокристаллды мат-ң типтері: 0-өлшемді кластерлер, 1-өлшемді нанотүтікшелер, талшықтар, шыбықтар; 2 өлшемді пленкалар ж/е қабықшалар; 3 өлш.поликр-р. Кванттық нанофизика - электрондары де-Бройль толқын ұз-ғы шамасында 1, 2 не барлық өлш-де шектеуіш потенциалмен ұсталатын 0-өлшемді жүйелермен айналысады. Нанобөлш-р (наноұнтақ) – бұл кіші өлшемді, өлш-і 0,1-ден 100 нм-ге дейінгі, қатты заттар. «Нанобөлшек» пен «наноұнтақ» түсініктері көбінесе бір мағынада, бірақ алғ-ң изоляциялық сипатын, ал 2-нің көпшілік сипатын ескеру қажет (ұнтақ – өлш-і 0,001 ден 103 мкм-ге дейінгі бір-бірімен жанасатын қатты бөлш-ң жиынтығы). Нанобөлшектер өлшемдері кішірейген сайын, 10-нан бірнеше мың атомы бар кластерлерге ауысады деп есептеледі. Нанобөлш-ге, қазіргі кезде, жарт. өткізгішті кванттық нүктелер мен полимерлік дендримерлерді де жатқызады. Дендримерлер - молекулаларының тармақтары симметриялы, қайталанатын структуралы макромолекула. 3)Бионанонысандар, жіктелуі, қасиеттері, қолдануы. Нанотехнологияның нысандары: нанобөлшектер; нанотүтікшелер; нанопленкалар; Нанотүтікше диаметрі бірнеше нанометр, ал ұзындығы оншақты микрон болаты милиондаған көміртегі атомынан тұратын молекула. Адамның шашының қалыңдығынан 100 мың есе аз нанотүтікшелер сирек кездесетін ете берік материал болып шықты. Олар болаттан 50-100 есе берік, әрі тығыздығы алты есе аз. Нанотүтікшелерден'>Нанотүтікшелерден косманавтар, өрт сөндірушілерге арналған ыңғайлы киімдер тігу үшін, ете берік және жеңіл композиттік материал, микроскопқа зонд жасауға болады. Олар өзінің салмағынан бірнеше тонна артық жүкке шыдайды. Микроприборларда оларды сым ретінде қолданса, таңқалатыны, бойымен тоқ жүргенде жылу бөлінбейді. Нанотүтікшелер газды (әсіресе сутегі) сақтауға қауіпсіз материал. Автомобилдерге жанғыш элемент ретінде сутегіні пайдаланса, ол бензинге қарағанда экологиялық таза элемент, алайда сутегі мелшері үлкен баллонды қажет етеді. Нанопленкалар-кварц нанобөлшектерінен және полимерлерден тұрады.Түрлері: Лэнгмюр-Блоджетт пленка, полимерлі пленкалар, рентгендік пленкалар т.б.Полимерлі пленкалар- 0,5мм аз қалыңдықтағы полимерлі материалдар поливинилхлорид, полиэтилен, полипропилен, полиамидтерден жасалады және экструзия әдісімен,каландирлеу арқылы жасалады.Полимерлі қабаттар комбинациялық материал өндіруде алюминді фольга және қағаздар қолданылады. Лэнгмюр-Блоджетт пленка термині-моно немесе көп қабатты пленка дегенді білдіреді.Су және ауа бөлігінен тұратын молекулалық пленка Лэнгмюрлық пленка деп аталады. Рентгендік пленканың медецинада қолданылуы: рентген сәулесі адам денесінен өткеннен кейін медециналық рентген пленкасына түседі, сосын сурет пайда болады.Сол суретке қарап сырқатты анықтауға болады.Бұл пленка арқылы ақпарат алып қана қоймай, оны ұзақ уақыт сақтауға болады.