Нарықтың экономикалық құрылысы

меншік формалары бойынша: мемлекеттік, жеке, ұжымдық, аралас

шаруашылық субъектілерінің әр түрлі формаларының экономикадағы үлес салмағына байланысты тауар өндірушілердің құрылымы

тауар айналымы сферасының ерекшеліктерімен

шаруашылықтың құрылымдық бөлімдерінің мемлекет иелігінен алыну және жекелендіру дәрежесімен

осы мемлекеттің қолданатын сауданың түрлерімен

Нарықтың атқаратын қызметтері

Тауар өндірісінің өзін-өзі реттеу қызметі: тауарға сұраныс өскенде, өндірушілер өздерінің өндіріс көлемін көбейтіп, бағаны жоғарлатады, нәтижесінде өндіріс қысқара бастайды;

Өзін — өзі басқару принциптерін жүзеге асыру қызметі. Нарықтық құралдар әсері мен қоғамдық өндіріс экономикалық жағынан қолайсыз элементтерден арылып отырады және осының арқасында тауар өндірушілер әркелкі түрге, буындарға бөлінеді, яғни дифференциялданады.

Реттеу қызметі.

Нарық арқылы экономикадағы, өндірістегі және айырбастағы негізгі микро және макро пропорциялар белгіленеді;

Өндірілген өнім мен еңбек шығындарының қоғамдық маңыздылығын айқындау қызметі:сатып алушылардың таңдауы бар болғанда, өндірісте монополия болмағанда, бірнеше өндірушілер болып олар өзара бәсекелес болғанда;

Ынталандыру қызметі.

Баға төмендегенде, өндірушілер өндіруді азайтады, осымен қатар, олар жаңа техника, технологиялар енгізу, еңбек ұйымдастыруды жетілдіру арқылы шығындарды азайту мүмкіндігін іздестіреді;