Нақты газдың изотермалары Заттың Ван-дер-Ваальс теңдеуімен үйлесімді күйлерінің барлығын практикада іске асыру мүмкін бола бермейді. Бүл үшін олар термодинамикалық тұргыдан орнықты болу керек дейді. Физикалық біртекті зат үшін термодинамикалық орнықты болуының қажетті шарттарының бірі:
Изотермалардың горизонтал учаскелерінің үштарын қосып түрған АЬКС қою қисығы рУ жазықтықты екі аумакқа бөледі, АЬКО қисық пен р=0 изобараның арасындағы аумақ заттың екі фазалық күйіне сәйкес келеді.
АЬКСқисығынан жоғары аумақ бірфазалық күйге сәйкес келеді.
Джоуль-Томсон эффекті Егер газ жүмыс атқарусыз үлғаятын болса, онда газ темперагурасы езгермеген болар еді. Жылу алмасусыз өтетін үлғаю процесін мына жолмен Іске асыруға болады.
Джоуль-Томсонның дифференциалдық эффектін есептеу.
Газдың поршеннің сол жағында ΔV, көлем алатын және ішкі энергиясы дУ, болатын, содан соң керек айырылғы арқылы отіп, көлемі ДУ2, ал ішкі энергиясы А\]2 болатын қайсы-бір мөлшері үшін энергияның сақталу заңы:
Газдың қайсыбір массасы үшін: Осы теңдік Түрін қабылдайды.
тәуелсіз айнымалылар ретінде Т және р шамаларын алып, осы өрнектен: деп аламыз.
Термодинамикалық потенциалдар арасындағы қатынастарды пайдалана отырып Бүл формула Джоулъ-Томсонның дифференциалдық эффекті болып табылады. . Егер айырылғыныңекі жағындағы р, жөне р2
қысымдардың айырмашылығы шекті мәнге тең болатын болса, онда Джоуль-Томсон процесін Джоуль-Томсонның квазистатикалық процестерінің тізбегі түрінде беруге болады
Процестердің осы тізбегі үшін:
яғни ол интегралдық эффектің формуласы болып табылады.
Идеал газ заңдарынан ауытқулар газ молекулаларының арасында идеал газ теориясында ескерілмеген күштердің әсер етуімен байланысты. Бүл күштердің химиялық қосылыстардың пайда болуына әкелуі мүмкін. Бүл жағдайда олар химиялық немесе валенттік куштер деп аталады. Егер химиялық қосылыстар пайда болмайтын болса, онда молекулалардың және атомдардың арасындағы өзара әрекеттесу күштері молекулалық күштер деп аталады.