ПРОГНОСТИЧЕСКАЯ ЗНАЧИМОСТЬ ЦИТОКИНОВ

 
31 
 
СТАТИСТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ОТРАВЛЕНИЙ 
НАРКОТИЧЕСКИМИ ПРЕПАРАТАМИ С 2011 г. по 2013 г. по 
СЕМИПАЛАТИНСКОМУ РЕГИОНУ 
 М.М. Ахметжарова, З.Н. Какимова 
Научные руководители: д.м.н Шабдарбаева Д.М., к.м.н. Саякенов 
Н.Б. 
Государственный медицинский университет г. Семей 
Ключевые слова: наркотики, статистика, смертность 
 
 
Актуальность: 
По  данным  ООН  (УНП  ООН)  –  200  млн.  человек  в  мире  употребляют 
наркотик. В странах Запада до 15% населения употребляют наркотические 
вещества,  а  больные  наркоманией  составляют  5-7  %  населения. 
Увеличение числа смертельных наркотических интоксикаций отмечается в 
Шотландии,  Баварии,  Австрии,  Австралии,  Испании,  Великобритании  и 
др.  странах  (в  0,67  –  55  раз).  В  США  около  500  тысяч  человек  являются 
только героиновыми наркоманами, из которых 1000 умирают ежегодно от 
передозировки.   
Цель:  Изучить эпидемиологическую обстановку смертности от отравления 
наркотическими  веществами  по  Семипалатинскому  региону  за  период 
2011-2013 годы 
Материалы и методы:   
Заключения судебно-медицинских экспертиз лиц, умерших от отравления 
наркотическими  веществами  за  2011,  2012  и  2013  годы;  годовые  отчеты 
Семейского  филиала  ЦСМ  МЗ  РК.  Методы:  статистические,  с 
использованием компьютерных программ 
Результаты и выводы: 
Проведен  сравнительный  статистический  анализ  смертности  от 
отравлений наркотическими веществами по Семейскому региону за период 
с 2011 по 2013 годы и за период с 1998 по 2008 годы. Данные за период 
1998-2008 годы любезно представлены научными руководителями. Анализ 
смертности  сделан  в  зависимости  от  возраста,  пола,  этноса  и  вида 
наркотика. 
Сделаны выводы по сравнительному анализу  – смертность от отравлений 
наркотиками  несколько  снизилась  в  2011-2013  годы  по  сравнению  с 
периодом 
1998-2008 
годы. 
Снижение 
связано 
с 
принятием 
Государственных  Программ  по  борьбе  с  наркоманией  и  наркобизнесом  в 
РК.  
Основная  масса  лиц,  умерших  от  отравления  наркотиками  –  лица 
мужского пола, европейского этноса и трудоспособного возраста. 
 
 
 

 
32 
 
АБАЙДЫҢ ҚАРА СӨЗДЕР 
 
АХТАНОВА  НАДИРА 
 
Ғылыми жетекшісі:  оқытышы Н.М .Абешова 
 
Семей қ.Мемлекеттік медицина университеті, Қазақстан 
республикасы. 
 
Абайдың  қара  сөздері  жалпы  тақырып  мазмұны  жағынан  алғанда,  оның 
ақындық  мұрасымен  тығыз байланысты.  Көп сөздеріндегі  ойлар, пікірлер 
өлеңдерімен  ұштасып,  солардың  мән-мағынасын  кейде  қайталап, 
пысықтап, әрі қарай жалғастыра дамытып отырады. 
Қара  сөздер  жанрлық,  стильдік  жағынан  әр  алуан.  Мұнда  терең 
публицистикалық  тебіреністер  де,  жүйелі  философиялық  толғаулар  да, 
ойға  оралымды  нақыл  сөздер  де,  ғибрат  ретінде  жазылған  аңыз-хиқая  да, 
тарихи эссе- очерк те табылады.  
Қара сөздерді алғаш жазуға кіріскенде ақын: «… Ойыма келген нәрселерді 
жаза  берейін  …  кімде-кім  ішінен  керекті  сөз  тапса,  жазып  алсын,  я 
оқысын,  керегі  жоқ  десе,  өз  сөзім  өзімдікі  дедім  де,  ақыры  осыған 
байладым»,  -  деп  қарапайымдылық  білдірсе  де,  бұл  жазбалар  ғылыми-
танымдық  және  әдеби  көркемдік  мәні  өте  зор,  ақынның  жалпы  ақыл-ой 
өрісін,  дүниеге  көзқарасын  танытуға  баға  жетпес  мағлұмат  беретін  аса 
құнды қазына болып табылады.  
Абай  қара  сөздері  көбінесе  барлық  жайлардан  өзі  сөз  бастап,  өзі  әңгіме 
дүкен  құрып  отырған  болады.  Қара  сөздердегі  бір  өзгешелік,  Абай  өзінің 
өлең  сөздерінің  көбін  заманындағы  оқушы  ме  тыңдаушыларына  үнемі 
түсінікті болмайтындай көреді: Осы жайды ескеріп, Абай енді қара сөзінде 
сол өлеңдерінде айтылатын ойларынын бірталайын жаңа сөзбен таратады. 
Сондықтан  кейбір  қарасөздерінде  бұрынғы  өлеңінде  айтылған  ойлар 
жеңіл,  қарапайым,  оңай  ұғымдармен  қайта  айтылады.  Бұл  жөнініде  Абай 
өзінің көпшілік оқушы, тыңдаушысымен әңгімелеседі. Сол әңгіме үстінде 
адамгершілік  мәселелерінен:  әділет,  ақтық,  турашылдық,  шындықты 
сүйгіштік, ғылымға құмарлық, еңбекті сияқты жайларды айтады. Сонымен 
қатар осылардай адамдық сипаттың жауы болатын аярлық, жалғаншылық, 
бәлекұмарлық,  мақтаншақтық,  мансапқорлық,  өсекшілік,  еріншектік, 
арамтамақтық сияқты мінездердің барлығын айтқанда, Абай сол жайларды 
тыңдаушының көңіліне, көкейіне қонымды ету жағынан алдымен ойлайды. 
Айтпақ  сөздері  мен  ойларын  мысалдарымен  келтіреді.  Сөйтіп  отырып, 
үгіт-өсиет жасайды. 
 

 
33 
 
СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ МЕДИЦИНСКОГО 
СТРАХОВАНИЯ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН 
Н.С.Ашимова, В.В.Палухина 
Научный руководитель: к.м.н., преподаватель кафедры 
общественного здравоохранения и информатики, М.В.Горемыкина 
Государственный медицинский университет г.Семей, Республика 
Казахстан 
Актуальность  работы:  Согласно  «Стратегии  Казахстан  -  2050»      сутью 
политического  курса    Казахстана      на  ближайшее  десятилетие  является 
вхождение Казахстана в 30-ку развитых стран мира. На пути к этой цели 
выявляется  роль  развития  медицинского  страхования  в  Казахстане, 
которое активно функционирует во многих развитых странах мира таких, 
как США, Франция и многие другие. Переход к данному виду страхования 
является  необходимым  в  условиях  нынешней  рыночной  экономики  и 
развития 
рынка 
медицинских 
услуг. 
 
Цель 
исследования: 
Проанализировать  уровень  развития  медицинского  страхования  в 
Республике  Казахстан  Материалы  и  методы:  Анализ  и  систематизация  
доступной  научной  литературы  по  данной  проблеме  в  Казахстане  и 
зарубежом.  Результаты:  В  мировой  практике  на  рынке  страховых  услуг 
сложились  две  формы  медицинского  страхования:  обязательное  и 
добровольное.  По  данным  Национального  Банка  РК    поступление 
страховых  премий  от  страхования    на    случаи  болезни    на  1  января  2014 
года составило  7,3 % от всех видов страхования  республики, что на 0,1 % 
меньше,  чем  в  2013  году  (7,4  %).    Несмотря  на  это,    наблюдается 
стабильный рост объемов по этому классу за последние годы, что говорит 
о  том,  что  все  больше  работодателей  включают  его  в  свои  социальные 
пакеты.    Однако,  по  результатам  исследования,    граждане  Республики 
Казахстан    не  проявляют  активности  добровольно  страховать  своё 
здоровье.  Это  связано  с  такими  причинами,  как:  ценовые  факторы; 
недоверие к медицинскому сервису; низкая страховая культура населения; 
отсутствие  стимулов  для  развития  добровольного  медицинского 
страхования;  дифференциация  уровня  жизни  и  цен  в  Казахстане  между 
областями;  отсутствие  заинтересованности  –  незначительная  доля 
страхового  рынка  в  доходах.  Вывод:    Таким  образом,  в  РК  доля 
медицинского  страхования  среди  всех  существующих  видов  страхования 
незначительна,  а  обязательное  медицинское  страхование  вовсе 
отсутствует.  Сохраняются  вопросы,  связанные  с  налогооблажением 
страховщиков 
и 
страхователей. 
Функциональные 
возможности 
отечественной  индустрии  пока  еще  не  сопоставимы  с  соответствующими 
показателями развитых стран. 
 
 

 
34 
 
ТЕҢЕУДІҢ ТҮРЛЕРІ
 
 
Е.Әбішев топ;  ЖМФ 
 
Ғылыми жетекшісі: п.ф.к. М.Д Жорокпаева 
 
Семей қ. Мемлекеттік Медицина Университеті,Қазақстан Республикасы 
 
А.Байтұрсынұлы теңеуді: 1. әншейін теңеу, 2. әдейі теңеу деп екіге бөледі. 
Әншейін теңеуді - әдеттегі теңеу деп, ал әдейі теңеуге әдеби шығармаларда 
қолданылған  теңеулерді  жатқызады.Теңеуді  бұлайша  бөлу  орыс  тіл 
білімінде  де  кездеседі.  Мысалы,  Б.В.  Томашевский  теңеуді  көркем  теңеу 
және  қарапайым  теңеу  деп  бөліп,  оларды  бір-бірінен  айырып  қарайды. 
Профессор Т.Қоңыровтың пікірі де осыны қуаттайды: “... теңеу біткеннің 
бәрі  тек  “көрнекілік  мақсат  үшін  жасалмайды.  Өйткені  бейнелеу, 
көркемдеу  тәсілдерінің  барлығы  да  “көрнекілікті”  басқа  да  толып  жатқан 
семантика-стилистикалық компоненттерден тұрады. Бұл  – бір. Екіншіден, 
теңеу  біткеннің  бәрі  бірдей  “көрнекілік”  образ  жасай  алмайды.    Демек, 
теңеудің  барлығы  бірдей  бейнелілік  қасиетке  ие    көріктеу  құралы  бола 
алмайды  екен.  Сондықтан  қарапайым  теңеу,  көркем  немесе  поэтикалық 
теңеу деп бөлген ғалымдардың пікірі көңілге қонымды. 
Теңеу  өзінің  мағыналық  құрылымы  арқылы  троптың  басқа  түрлерінен 
ерекше  болып  келеді.  Теңеудің  мағыналық  құрылымы  бейнелеуіштік, 
суреттілік  қасиетінің,  экспрессивтілігінің  басты  негізі  болып  табылады. 
Оның  ассоциациялық  мүмкіндіктері,  стильдік  әрі,  поэтикалық  табиғаты 
мағыналық  құрылымында  жатыр.    Орыс  ғалымы  А.И.  Ефимов:  “Теңеу 
құрылымында  1.  не  салыстырылады  (теңеу  субъектісі),  2.  немен 
салыстырылады  (теңеу  нысаны),  3.  салыстырудың  негізгі  жіктелуі”–  деп 
тұжырымдайды.  Теңеулік  құрылым  үш  мүшеден  тұрады  деп  қарау  тіл 
білімінде  неғұрлым  көп  тараған.  Қазақ  тіл  білімінде  Т.Қоңыров  та  теңеу 
үш мүшелі деп есептеп: 1) теңеудің сипатталушы мүшесі немесе  теңеудің 
предметі,  2)  теңеудің  сипаттаушы  мүшесі  немесе  теңеудің  образы,  3) 
предмет  пен  образға  ортақ  қасиет  немесе  теңеудің  белгісі,–  дейді.   
Біздіңше,  теңеу  төрт  құрылымдық  элементтен  тұрады  деп  тану  неғұрлым 
дұрыс болар еді. Өйткені теңеу тілдегі басқа көркемдегіш құралдардан тек 
семантикалық  жағынан  ғана  емес,  тұлғалық  құрылымдық  жағынан  да 
ерекшеленеді.  Теңеудің  тұлғасын  құрылымынан  бөліп  алып  қарағаннан 
гөрі,  оның  бір  құрылымдық  элементі  деп  санау  әлдеқайда  қисынды,  әрі 
жүйелі  болар  еді.  Теңеу  –  поэтикалық,  эстетикалық  категория  болумен 
бірге  лингвистикалық  категория.  Тілдік  категориялар  ”әр  уақытта 
бірліктер,  топтар  мен  категориялардың  мазмұндық  және  тұлғалық 
жақтарының біртұтас болып келуімен байланысты” болды.
 

 
35 
 
АҒЫН СУ ЭКОЛОГИЯСЫ 
 
Әубәкірова Аида 
 
                            Ғылыми жетекшісі:  оқытышы Н.М .Абешова  
 
Семей қ.Мемлекеттік медицина университеті, Қазақстан 
республикасы. 
  Экологиялық  жағдайдың  күрделенуіне  нарықтық  қатынастың  әсері  мол. 
Өнеркәсіптерден бөлінетін қаншама улы заттардың қоршаған ортаға әсері 
ескерілмейді.  Осыған  мысал  ретінде  Ертіс  өзенінің  проблемасын  алуға 
болады. Өйткені, Өскеменнен Павлодарға дейін Ертіс өзенінің бойында 46 
елді  мекен  орналасқан.  Ертіс  өзенінің  деңгейі  мөлшерден  тыс  төмендеуі 
өзен аңғарындағы өсімдік  дүниесіне әсер етіп, оның табиғи түрде қалпына 
келуіне  зиян  келтіреді.  Ағыс  жылдамдығының  өзгеруі  өзеннің  табиғи 
тазаруын  да қиындатады. 
2001  жылы  жоғары  Ертіс  сарқырамасы    су  қойнауларын  пайдалану  
Ережесі  әзірлеп  бекітілген.  2002  жыл  Қазақстан  Республикасының 
Үкіметімен  Ертіс  өзенінің  негізгі  су  шаруашылық  шаралары  бекітілген.  
2010 жылға дейінгі су секторының экономикасы мен су шаруашылығының 
саясатының Концепциясы мақұлданды. 
Бірақ,  ластанған  өзен  тізіміне  ілінген  Ертістің    су  сапасы  жақсарып  келе 
жатқан  жоқ.  Казгидромед  мәліметі  бойына  Шығыс  Қазақстан 
облыстарының  өндірістік  және  коммуналдық  кәсіпорындарымен    Ертіс 
өзеніне  экологиялық  қауіпті  заттардың  жылдық  лақтырысы  жүздеген 
миллион  тоннадан  асады.  Бұл  Ертіс  алабында  қолайсыз  экологиялық 
жағдай  туғызады.  Павлодар  қаласының  жармасында  мыс  пен  мырыштың 
шекті- ұйғарынды концентрациялары – 4 есе, фосфаттар – 5 есе, нитраттар 
– 10 есе.  
Өзеннің  бактериялармен  ластану  деңгейі  тиісті  мөлшерге  сәйкес 
келгенмен,  микробтардың  алмасуы  жиі-жиі  болып  тұрады.Облыс 
санэпидемилогиялық  станциясының  тексеру  нәтижесінде  өзен  суының 
потенциалды  эпидемиологиялық  көрсеткіштеріне  сәйкес  оның  қауіптілігі 
анықталған.  
Жаңа ластанулардың туындауына жол бермеу мақсатында олардың пайда 
болуын  болдырмайтын  құқықтық,  экономикалық  және  өзге  де  тетiктердi 
әзiрлеу және енгiзу керек. Қолда бар су ресурстарының санын ұлғайту мен 
сапасын жақсарту үшiн су жетiспеушiлiгiн тартып отырған өңiрлерде өзен 
ағынын реттеу жөнiндегi, оның iшiнде бассейн аралық қайта бөлу, сондай-
ақ жер асты ауыз суларын пайдалануды жеделдету жөнiндегi жұмыстарды 
жалғастыру қажет. 

 
36 
 
ВЕГЕТАТИВНЫЕ ДИСФУНКЦИИ НА ФОНЕ ОРГАНО-
РЕЗИДУАЛЬНОЙ ЭНЦЕФАЛОПАТИИ У СТУДЕНТОВ И ИХ 
КОРРЕКЦИЯ АНКСИОЛИТИКАМИ 
 А.М.Әшірбаева  
Научный руководитель: доцент,к.м.н Т.В Каймак. 
Государственный медицинский университет г.Семей, Республика 
Казахстан  
Целью работы являлся анализ показателей в динамике ВНС у студентов с 
доказанной  органо-резидуальной  энцефалопатией  на  фоне  их  коррекции 
анксиолитиками (адаптол 500 мг 3 р в день в течение месяца).Материалы и 
методы: обследовано 30 студентов 4-6 курса ГМУ         г Семей 10 мужчин, 
20  женщин,  от  20  до  25  лет,  средний  возраст  22,5.  Использовались 
клинико-статистические  методики,  опросник  вегетативного  тонуса  по 
Вейну,  анализ  амбулаторных  карт,  не  инвазивные  методы  исследования: 
ЭКГ, АД , проба Ашнера, глазное дно.   
80% раннее  никогда  не обращались к невропатологу,  однако  все  они  при 
опросе  предъявляли  неврологические  жалобы  вегетативного  характера. 
Анамнез  выявил    у    60  %  наличие  ОАА:    18  родились  от  тяжело 
протекавших  родов,  с  длительным  безводным  периодом,  из  низ  у  3-х  - 
тазовое предлежание,  9 до  2-х лет состояли на «Д»  учете  у невролога с 
диагнозом  ППЦНС  ишемическо-гипоксическо-травматического  генеза.     
6  человек  (20%)  в  подростковом    периоде  перенесли  ЗЧМТ,  6  человек 
считали  себя  здоровыми,  но  отмечали  в  анамнезе:    2-ое  менингит,                 
1  сахарный  диабет,  3-ое  тиреотоксикоз.  У  всех  диагноз  ВСД  был 
верифицирован  по опроснику Вейна, пробе Ашнера, ЭКГ. По исходному 
вегетативному  тонусу  преобладали  ваготоники  -  20  человек, 
симпатотоники – 10 человек. У 50% на глазном дне отмечалась ангиопатия 
сосудов сетчатки I, II степени, дыхательную аритмию на ЭКГ имели 70% 
осмотренных. 
Результаты: повышенная потливость исходно отмечалась у 80% до лечения 
и у 50% после лечения; периодическое чувство бросания в жар у 50% до 
лечения, у 30% после лечения, внезапные приступы сердцебиения 30%  до, 
10%    после  лечения;  потемнение  в  глазах  при  перемене  положения  тела 
60%  до, 30% после лечения; чувство дурноты в душных помещениях 20% 
до, 30% после, мраморность, акроцианоз дистальных отделов конечностей 
70%  до, 50% после лечения. 
 После  лечения  дыхательная  аритмия  на  ЭКГ  выявлена  только  у  30%, 
грубое  изменение  рефлекса  Ашнера  до  лечения  выявлена  у  80%,  после 
лечения  у  40%.  Полученные  данные  выявили  четкий  вегето-
стабилизирующий  эффект  адаптола  у  студентов  с  органо-резидуальной 
энцефалопатией. 
 

 
37 
 
ЧАСТОТА ВСТРЕЧАЕМОСТИ  ГАСТРИТА СРЕДИ 
СТУДЕНТОВ 
М.С. Байбатырова, Д.М. Жумаханова 
Научный руководитель:  Доцент кафедры медицинских катастроф и 
инфекционных болезней Маукаева Сауле Боранбаевна 
Государственный медицинский университет г.Семей, Республика 
Казахстан 
 
Цель:  Оценка  правильного  питания  и  частоты  встречаемости  гастрита 
среди  студентов.    Информация  о  влияющих  факторов  на  появление 
гастрита. 
Методика:  Анкетирование  студентов  3  курса  с  помощью  поперечного 
метода. 
Согласно анализам нами проведенного анкетирования , в настоящее время  
42 
% 
студентов 
3 
курса 
страдают 
гастритом. 
Причиной 
распространенности  этой  болезни  среди  студентов  является  то,  что 
современные  условия  жизни  заставляют  студентов  думать  не  только  об 
учебе,  но  и  о  том,  как  себя  содержать.  В  результате  молодые  люди, 
которые должны только учиться, разрываются между работой и учебой, а 
на полноценное питание у них не хватает времени, а иногда и средств. 
Утром чашка крепкого чая или кофе, в обед – ход-дог, пицца или жареный 
пирожок  с  газированным  напитком,  на  ужин  -  фабричные  пельмени  с 
кетчупом  или  очередной  полуфабрикат  из  пакетика.  А  бывает  и  так,  что 
питаются  студенты  только  вечером,  а  в  течение  дня  перебивают  чувство 
голода  чипсами,  мороженым,  печеньем  и  другими  продуктами. 
Естественно,  поспешная  еда  в  сухомятку  и  плохо  разжеванная  пища 
травмирует слизистую оболочку желудка, и приводят к гастриту. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
38 
 
ӨСІМДІКТЕРДІҢ КӨПТҮРЛІЛІГІН САҚТАУДЫҢ МАҢЫЗЫ 
М.Д.Байдаулетова, Д.Д. Жекенова 
Ғылыми жетекші: аға оқытушы Ибраева Г.Р. 
Семей қ. мемлекеттік медициналық университеті, Қазақстан 
Республикасы 
Әрбір  ландшафт  бейнесін  тіршіліктің  негізі  –  жасыл  өсімдіктер 
анықтайды.  Соңғы  деректерге  сүйенсек,  Қазақстанда  жоғары  сатылы 
түтікті 
өсімдіктердің 
(қырықбуындар, 
папоротниктер, 
жалаңаштұқымдылар  және  гүлділер)  5754  түрі  бар.  Еліміздің  өсімдік 
жамылғысының  көптүрлілігі  әртүрлі  табиғи-климаттық  жағдайлар  мен 
ендік  және  биіктік  аймақтардың  болуына  байланысты.Флорадағы  700-ге 
жуық  түр  эндемиктер,  яғни  жабайы  түрде  әлемнің  еш  нүктесінде 
кездеспейді. 
 
Қазақстанның  сирек  кездесетін  және  жоғалуға  жақын 
жануарлары,  өсімдіктері  және  саңырауқұлақтарыҚазақстанның  Қызыл 
кітабына енген. «Қызыл кітапқа» енген түр тіршілік ететін әрбір ел адамзат 
алдында  сол  түрдің  сақталуы  үшін  морльдық  тұрғыда  жауапты.  Қызыл 
кітапқа енген түрлер кездесу жиілігіне байланысты 5 категорияға бөлінеді: 
1 — жоғалуға жақын; 2 — сирек; 3 — саны азайған; 4 — анықталмаған (аз 
зерттелген); 5 — қалпына келген, яғни қолданылған шаралар нәтижесінде 
жоғалу  қаупі  жойылған.  Елімізде  10  қорық  (Ақсу-Жабағылы,  Алакөл, 
Қаратау,Алматы,  Барсакелмес,  Үстірт,  Қорғалжың,  Наурызым,  Марқакөл, 
Батыс Алтай) бар. Әдетте, Қызыл кітапқа енген өсімдіктер реликт немесе 
эндем  түрлер,  себебі  олардың  ареалы  шектеулі  және  саны  аз.  Реликт 
(палеоэндемик) —  өткен  геологиялық  дәуірлерде  аса  кең  тараған,  қазіргі 
уақытта  белгілі  бір  аймақта  ғана  сақталған  тірі  организмдер  (реликтілі 
таспалы  қарағайлы  орман).Эндемик  (эндем)  —  өкілдері  шектеулі  ареалда 
ғана кездесетін биологиялық таксондар. Ондай түрлердің басым көпшілігі 
қорық  территорияларында  таралған.  Қорықтарда  бірегей  ландшафтар 
сақталады,  өсімдіктердің  сирек  кездесетін  түрлерін  сақталып,  қалпына 
келтіріледі.  Біздің  елімізде  өсімдіктер  әлемі  07.07.2006  ж.  №  175-
ІІІҚазақстан Республикасының «Ерекше қорғалатын табиғи территориялар 
туралы» Заңы  және 09.01.2007 ж. № 212-ІІІ Қазақстан Республикасының 
Экологиялық кодексі негізінде қорғалады.  
Еліміздің  бірегей  өсімдік  байлығы  ерекше  көзқарасты  қажет  етеді. 
Адамның  шаруашылық  әрекеті  мен  қоршаған  ортадағы  өзгерістерге 
байланысты  көптеген  өсімдіктер  сирек  түрлерге  айналып,  олардың 
популяциясының  аудандары  мен  саны  қысқарып,  табиғи  қалпына  келуі 
бұзылуда.   
 
Жабайы  өсімдіктердің  бірегей  көптүрлілігін  сақтау  –  Қазақстан 
тұрғындарының маңызды міндеті! 
 
 

 
39 
 

жүктеу/скачать 2,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: