3.1.
Денсаулық
1.3.1.1. Денсаулық
туралы жалпы
Ойын – жеке физикалық қасиеттерді дамыту
құралы
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
26
Оқу
бағдарламасы
на сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)
Оқыту ресурстары
пен салауатты
өмір
салтының
дене
белсенділігіне
маңыздылығ
ын түсінеді
1.4.
Өзінің
және
басқалардың
дене
қозғалыстары
н,
кемшіліктерін
және әлеуетін
анықтайды
түсінік алу, дене
белседілігін
ұғынады.
1.1.4.4.
Қозғалыс
машықтары
бойынша өзінің
күшті жақтарын
және кемшіліктерін
сипаттай біледі
(Б) «Торғайлар мен мысық» ойыны. Балалар
алаңның не бөлменің бір бұрышына қойылған
аласа сәкілерге не кубиктерге (биіктігі 10-12 см)
мінеді.
Балалардан
алыс
бөлемнің
бір
бұрышында мысық отырады, ол ұйқыда.
«Торғайлар» жолға ұшып шығады» деп мұғалім
хабарлаған
кезде,
оқушылар
сәкілерден,
кубиктерден секіріп түсіп, жан-жаққа бытырап
ұшады. «Мысық» ұйқысынан оянып, керіліп,
«мяу-мяу»
дейді
де,
шатырға
тығылған
«торғайларды» ұстай жөнеледі. Қолға түскен
«торғайларды» мысық үйіне алып келеді.
(Т) «Допты шеңберден ұрып шығар» ойыны.
Ойынға 10 шақты оқушы қатысады. Оқушылар
допты аяқтың ішкі жағымен не ұшымен тебу
керектігін еске сақтайды. Допты қатты ұруға
болмайды. Егер оқушылар допты «жүргізушіге»
бермес бұрын, өздері тоқтатқысы келсе, онда
аяқтың
ішкі
жағымен
немесе
өкшесімен
тоқтатқаны жөн.
Балаларды тізесін бүгіп, жұмсақ секіруге,
бірін-бірі соқпай жүгіруге, «аулаушыдан»
жалтаруға, тез қашуға, өз орнын табуға
үйрету.
Оқыту
және
жабдық
бойынша
дифференциация: сәкілер мен кубиктерді
пайдаланбай-ақ қоюға болады.
1. Ойнаушылар допқа қолдарын тигізбеуі
керек. 2. Ойыншыларға допты жерде
домалайтындай етіп, ұруға рұқсат беріледі.
3. Жүргізушіге шеңбер ортасынан екі
қадамнан артық кетуге болмайды.
Іс-әрекеттің
әрбір
түріне
арналған кең алаң, мұғалімге
арналған ысқырғыш, сәкілер,
кубиктер
http://nsportal.ru/detskiy-
sad/raznoe/2012/11/19/karoteka-
podvizhnykh-syuzhetnykh-igr -
қозғалыс
ойындарының
картотекасы
http://allforchildren.ru/games/index
_active2.php - ресурс (қозғалыс
ойындары)
Доп,
мұғалімге
арналған
ысқырғыш
1.5.
Өзінің
және
басқалардың
қызметін
жақсарту үшін
негізгі
қозғалыс
әрекеттерін
бағалауды
дамытады
.
1.1.5.5. Түрлі
кеңістіктерде
бірқатар қарапайым
іс-қимылдарды
біледі және орындай
алады
Кеңістіктегі динамика және қозғалыс
(Жж) Оқушылар жұп болып «Теріп үлгер» деген
ойын ойнайды. Диаметрі 1 метр шеңбердің ішіне
қолына волейбол добын ұстаған бірінші оқушы
тұрады. Осы шеңбердің ішінде еденде 8 теннис
(резеңке) доптары жатады.
Екінші оқушының белгісі бойынша, ол допты
жоғары лақтырады да, доп ауада тұрғанша,
едендегі кішкентай доптарды барынша жинап
алып, шеңберден шықпай, волейбол добын қағып
алуы қажет. Содан кейін оқушылар рөлдермен
алмасады. Көбірек доп жинап үлгерген ойыншы
Қатысушы шеңбердің сыртынан шықпауы
тиіс. Оқушылардан сұраңыз: Жүгірген
кезде, басты жоғары көтеріп, бос кеңістікке
қарай бағыттаудың қаншалықты маңызды
екенін айта аласыз ба?
Кең алаң. Волейбол доптары,
оқушының
әрбір
жұбына
арналған
теннис
шарлары,
резеңке доптар
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
27
Оқу
бағдарламасы
на сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)
Оқыту ресурстары
жеңіске жетеді.
1.3.
Кеңістікті,
ағынды,
салмақты,
уақытты
түсінгенін
көрсету
арқылы
кезектілігін
сақтап,
жаттығулард
ы дұрыс әрі
тиімді
орындайды
1.1.3.3. Дене
жаттығуларының әр
түрінде
қозғалыстарды
орындау
мәнмәтінінде уақыт,
кеңістік, салмақ пен
бір қалыптылық
түсініктері туралы
білу
Құралдармен қозғалмалы ойындар
(Б, Ж) «Допқа қол тигіз» ойыны. Мұғалім торда
үлкен емес доп ұстайды. Ол оқушыға қарғып
секіріп, допқа екі қолмен тигізуге ұсыныс
жасайды. Оқушы жоғары 3-4 рет секірген соң,
мұғалім тура осыны өзге оқушыларға ұсынады.
(Б, Ж) «Жіптен аттау» ойыны . Мұғалім
секіртпені не жіпті екі ұшынан ұстаған кезде,
оның ортасы жерге тиіп тұрады. Оқушыларға
жіптен аттап секіруге ұсынады. Олар жіпке кезек
келіп, екі аяқпен итеріліп, аттап секіреді.
Барлығы еденде жатқан жіптен секіріп болған
соң, оны 2-3 см-ге, одан кейін тағы сәл биігірек
көтеруге болады.
Доптың орнына мұғалім әр түрлі заттарды
қолдана алады: жұмсақ ойыншықтар,
резеңке доптар, т.б. Балалардың бойына
және мүмкіншіліктеріне қарай, мұғалім
доптың,
қоңыраушаның
биіктігін
нақтылайды.
Қоңыраушаны
не
сылдырмақты оқушының жоғары созылған
қолдарынан сәл биік етіп, тартылған жіпке
байлап қоюға болады. Мұғалім оқушылар
секірген кезде, қос қолдарын да жоғары
көтергенін
қадағалайды,
себебі
ол
балалардың қос иықтарының бұлшықетін
жетілдіреді.
Жаттығуды
заттарсыз
орындауға болады (торлар, ойыншықтар,
т.б.).
Жіптің бір ұшын тірекке байлап, екіншісін
қолмен босаңқыратып ұстауға болады. Егер
секірушінің аяғы жіпке тиіп кететін жатса,
онда жіптің бір ұшын жібере салу керек,
әйтпесе бала жығылып құлауы мүмкін.
Жіпті жоғары көтергенде, мұғалім балаларға
биік секіріп, жіпті аяқпен шалмау үшін,
қатты итерілу қажеттігін айтады. Жіптің
биіктігін балалардың мүмкіншіліктеріне
орай ұлғайтып отыру керек.
Кең алаң. Мұғалімге арналған
ысқырғыш. Доптарға арналған
тор,
доптар,
қоңыраушалар,
сылдырмақтар және өзге заттар
Іс-әрекеттің
әрбір
түріне
арналған кең алаң. Жіп немесе
секіртпе.
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
28
Дене шынықтыру Бастауыш мектеп 1-сынып
6-бөлім: Қозғалмалы ойындар арқылы қимыл-тірек аппаратын дамыту
Осыған дейін меңгерілуі тиіс білім
Оқушылар балабақшада немесе үйде меңгерілген қозғалыс туралы негізгі дағдылар мен білімдерді, сонымен қатар, «Дене шынықтыру» пәнінің алдыңғы бөлімдерінде
меңгерілген белгілі аспектілерді білетін болады деп күтіледі.
Контекст
Осы бөлім оқушыларда қимыл-тірек аппаратаын дамытуға көмектесетін ойын іс-әрекеті арқылы қозғалыс қабілеттерін және сенімділікті дамытуға жәрдемдеседі. Оқушылардың
ойындарға және дене жаттығуларына тартылу және қатысу деңгейі қимыл-тірек аппаратын дамытуға негізделеді. Осы бөлімдегі қозғалыстарды білу және түсіну келесі
бөлімдердің бойына жетілдірілетін болады.
Осы бөлімнің тілдік мақсаттары
Оқушыларға арналған сәйкес академиялық тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлгісі берілген бөлім пәнінің оқыту мақсаттарына жетуді қамтамасыз ету үшін төменде
берілген.
Тілдік мақсаттар
Пән лексикасы және терминология
Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері
Оқушылар:
қозғалыстың (қимыл-тірек, денені басқару) бірнеше
іргелі техникаларын сипаттайды және көрсетеді
дене мүшелері: қолдар, аяқтар, табан, бас, саусақтар,
саусақ ұштары
жүгіру, жүру
қимыл-тірек аппараты
қозғалу, кеңістік, бағыт
ережелер, қатер, қауіпсіздік
Талқылауға арналған сұрақтар:
Сіз аяқтарыңызда қанша тәсілмен қозғала аласыз?
Сіз үш түрлі қозғалуды жоспарлайсыз ба?
Допты бағыттау сәтті шығу үшін маған не істеу
қажет?
Сіз бірнеше жүйелі әрекет жасау үшін өз
қозғалыстарыңызды жоспарлаудың не үшін маңызды
екенін айта аласыз ба?
Сіз допты қолмен не аяқпен бағыттау неліктен жеңіл
екенін айта аласыз ба?
Басқа да тілдік мақсаттарды қою және академиялық тілді оқытуға қатысты болатын тілді оқыту мақсаттары бойынша қосымша нұсқаулық үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар
туралы» бөлімді қараңыз.
Қысқаша шолу
Осы бөлімде келесі қимыл-тірек дағдылары: жүгіру, бәйге және секіру жетілдіріледі. Ерекше назар еліктеу қозғалыс ойындарына, әр түрлі заттармен қозғалмалы ойындарға
бөлінеді. Оқушылардан жеке және топта жұмыс істей отыра, қимыл-тірек дағдыларын бірге қосатын және кеңістік пен динамикалық өзгерістерді зерттеуге рұқсат беретін
жаттығуларды орындауда шығармашылық танытуын сұрайды. Осы бөлімде ойын арқылы оқушылардың денсаулығы туралы білімін жақсарту мүмкіншілігі қарастырылған.
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
29
Оқу
бағдарламасы
на сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)
Оқыту ресурстары
3.4.
Денсаулық
жағдайын
нығайтуға
бағытталған
бірқатар
физикалық
жүктемелерге
қатысу
барысында
сәйкес әрекет
етіп,
қиындықтар
мен
тәуекелдерді
анықтайды
және оларды
жеңе біледі
2.2.
Команда
жетекшісінің
рөлін
кезектесіп
орындау
арқылы
мақсаттарға
қол жеткізу
үшін өз
бетімен және
бірлесе жұмыс
істейді
1.3.4.4. Бірқатар дене
жаттығуларын
орындау кезінде
қиындықтар мен
тәуекелдерді
анықтайды
1.2.2.2. Әрекет
мақсаттарына қол
жеткізу үшін өз
бетінше қалай
жұмыс істеу керек
екендігін біледі
Түрлі жаттығулар арқылы денені басқару
дағдылары
(К, Б) «Үлкен болып өсеміз»
Б.қ. – о.с.
1–2 – қолдар екі жаққа, жоғары, жоғары созылып,
аяқ ұшына тұру, – тыныс алу;
3–4 –аяқты тізеде бүгіп, қолдарды төмен жіберіп,
алға қарай иілу – дем шығару.
«Ермексазды илейміз»
Б.қ. – қолдар алға, саусақтар алшақ ашылған.
1 – саусақтар жұдырық болып түйіледі;
2 – саусақтар алшайған.
«Гармон»
Б.қ. – о.с.
1–2 – отырыңқырап, алға қарай иілу, қолдар тізе
үстіне бірінің үстіне бірі қойылған – дем шығару;
3–4 – жоғары көтеріле, қолдарды екі жаққа жаю,
еңкею – тыныс алу.
«Көбелек»
Б.қ. – алақанды жоғары көтеріп, қолдарды екі
жаққа жаю.
1–2 – алақанды ішке қаратып, қолдарды жоғары
көтеру;
3–4 – б.қ., бірқалыпты тыныс алу.
«Сұр жылан»
Б.қ. – о.с.
1–2 – алға еңкею, тізені ұстап, төмен отыру,
шынтақтар екі жаққа – дем шығару;
3–4 – б.қ. – тыныс алу.
«Қоңырау»
Б.қ. – қолды белге қою. Қолды жоғары екі жаққа
көтеріп, қоңырауды елестетіп, шынтақтан сілкіп
жіберу.
«Киім тазалаймыз»
Б.қ. – аяқтар алшақ қойылған, қолдар кеуде
тұсында сәл бүгілген. Киім тазалауды көрсету.
(Б, Ж) "Жылғадан өт" еліктеу ойыны
Оқушылар жылғадан тастан тасқа секіріп өтіп
Еліктеу
жаттығулары
оқушыларға
өз
денелерін басқару дағдыларын меңгеру үшін
өте қажет. Олар дене шынықтыру пәнінің
мұғалімі сабақ үстінде қолданып тұрған
терминологияны бірден түсінбейді. Соған
қарамастан, олардың жақсы бейнелі ойлауы
болады. Оқушылардың нақты атауы бар
және атаулы ассоциацияларды көрсететін
жаттығуларды жақсы еске сақтап, меңгеріп
алатындығын өздеріңіз тексеріп көріңіз.
Сұраңыз: Сіз аяқтарыңызда қанша тәсілмен
қозғала аласыз? (бір аяқта, қос аяқта секіріп)
Жабдық бойынша дифференциация: ойынға
жарамды болып келетін кез келген затты
қолдануға болады (мысалы, қағаз).
Кең алаң.
http://nsportal.ru/nachalnaya-
shkola/fizkultura/2014/06/30/imitat
sionnye-uprazhneniya
- ресурс (еліктеу ойындары)
Бос
үлкен
кеңістік,
қол
астындағы жабдық.
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
30
Оқу
бағдарламасы
на сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)
Оқыту ресурстары
жатқан тышқандардың қозғалысын келтіреді.
Оқушылар адымдап тастардың үстімен бірінің
артынан бірі жүреді. Сүрініп қалған оқушы –
ойыннан шығады.
2.8.
Түрлі
қимыл
контекстеріне
н туындаған
рөлдерді
орындайды
және олардың
айырмашылы
қтарын
түсінеді
1.4.
Өзінің
және
басқалардың
дене
қозғалыстары
1.2.8.8. Түрлі
қарапайым
әрекеттерді орындау
кезінде өзінің рөлін
білу және
басқаларының рөлін
анықтап тани
бастайды
1.1.4.4. Қозғалыс
машықтары
бойынша өзінің
күшті жақтарын
және кемшіліктерін
Тірек қимыл жаттығуларын дамыту
(К, Б) "Машинаға арту" эстафетасы
Балалар қолдары белде, арқалары түзу, жалаң аяқ
тұрып, бақайларымен бір-біріне таяқшаны беріп
тұрады,
соңғысы
машинаға
артады.
Күрделілендірілген нұсқа: екі команда сайысады.
(Б, Ж) "Гүл алаңқайы". Қатты матаға әр түрлі
заттар тігіледі (түймелер, пластмасса гүлдер,
санамақ атяқшалары, т.б.). Оқушылар «алаңқайға»
кезекпен-кезек келеді де, жалаң аяқтарымен матаға
тігілген заттарды басады.
(Б) Оқушылар "Балықтар мен акулалар" деген
ойын ойнайды. «Акула» - жүргізушіні таңдайды,
қалған балалар – «балықтар» болады. «Бір, екі, үш
– ұста!» деген белгі бойынша «балықтар» залға
шашырап қашады, алжүргізуші оларды арқасынан
түртіп, «ұстайды». Акуланың қуғынынан құтылу
үшін ойыншы залдың кез келген жерінде тоқтай
қалып, дұрыс сымбат күйін таңдап тұрады.
(Б) «Бас пен құйрық» ойыны . Ойынның барлық
қатысушылары (10-20 адам) бір-бірден сапқа тұра
қалады.
Әрбір ойыншы алдындағы ойыншының белінен
ұстайды.
Бірінші ойыншы – ол «бас», ал соңғысы –
«құйрық».
Мұғалімнің белгісі бойынша «бас» «құйрықты»
Дұрыс сымбат машықтарын қалыптастыру,
бұлшықет жүйесін қатайту, жүру кезінде
табанның дұрыс тұрысын жаттықтыру,
майтабандықтың алдын алу үшін табанның
бұлшықеттері мен сіңірлерін нығайту,
дұрыс сымбатқа қатысты саналы көзқарасты
қалыптастыру.
1.Тек қана «Ұста!» деген белгіден кейін ғана
шашырап қашуға болады. 2. Егер тоқтап,
ойыншы дұрыс сымбат күйіне ене алмаса,
жүргізуші оны «ұстайды». 3. Қолға түскен
«балықтар» қабырғаға барады да, залға
арқасымен тұрып, дұрыс сымбат күйіне
енеді (өкшелері, балтыр бұлшықеттері,
бөкселері,
жауырындары,
желкелері
қабырғаға тиіп тұрады, қолдар алға қарай
созылған алақандармен төмен түсіп тұрады).
Егер «бас» белгіленген уақыт ішінде
«құйрықты» қуып жетсе, екеуі саптың
ортасына барып тұрады, ал егер де жетпесе,
онда тек қана «бас» барады.
Басқа команданы көп рет қуып жеткен
команда жеңіске жетеді.
Кең алаң, мұғалімге арналған
ысқырғыш,
машиналар,
таяқшалар,
қарындаштар,
фломастерлер.
Майтабандық
профилактикасы
үшін арнайы даярланған не қол
астындағы материалдан жасалған
жолдар.
Кең алаң, мұғалімге арналған
ысқырғыш.
http://www.7ya.ru/article/Igry-i-
uprazhneniya-dlya-profilaktiki-i-
ukrepleniya-oporno-dvigatelnogo-
apparata-doshkolnikov/ -
ресурс (қозғалыс ойындары)
Кең алаң, мұғалімге арналған
ысқырғыш.
2 нұсқа
Наурыз 2016 ж.
31
Достарыңызбен бөлісу: |