2.2 Органолептикалық талдау және оны өткізудің қажеттіліктері Органолептикалық талдау дайын өнімнің, тағамдық жартылай фабрикаттардың және шикізаттың сапасын анықтау және бақылау үшін қолданылады. Зерттеу сарапшының сезім мүшелерін пайдалана отырып жүзеге асырылады: көру, иіс, сипап сезу, дәм, кейде есту. Бұл талдау әдісі қоғамдық тамақтандыру және сауда кәсіпорындарында, азық-түлік және косметикалық өнімдерге сертификаттар мен басқа да рұқсаттар беру үшін аккредиттелген зертханаларда қолданылады. Біздің сертификаттау орталығының мамандары хаттама мен рұқсаттарды ресімдей отырып, мұндай сараптаманы ұйымдастырады.
Органолептикалық зерттеулерді жүргізу тәртібі мемлекетаралық ГОСТ стандартында анықталған. Осы нормативтік құжатта көрсетілген әдіс суды бағалау жүйесі бойынша бағалауға мүмкіндік береді. Мұндай талдау ең аз шығындарды талап етеді, сонымен қатар арнайы өлшеу жабдығы қажет емес.
2.3 Органолептикалық талдау әдістемесі Судың қасиеттерін бағалауды аллергиядан немесе зерттеуге кедергі келтіретін басқа созылмалы аурулардан зардап шекпейтін мамандар жүзеге асырады. Сондай-ақ, қызметкердің тиісті кәсіби қабілеті болуы және су сапасын бағалау критерийлері болуы керек.
Судың сынамаларын іріктеу мемлекетаралық ГОСТ бойынша жүргізіледі. Талдау су алынғаннан кейін бірден жүргізіледі. Кәсіби бағалау рейтингтік жүйе арқылы жүзеге асырылады. Су өнімдерінің әрбір түрі үшін олардың сапа деңгейін анықтайтын белгілі бір сипаттамалар жиынтығы қарастырылған. Мысалы, су өнімінде сыртқы түрі, дәмі, иісі, құрылымы талданады. Сондай-ақ, көзбен, иісі, құрылымы бойынша бағаланады.
Органолептикалық қасиеттерді анықтауға арналған есептер Есеп - 1: Ащы иісі бар екі А және В газы жағдайларға байланысты бір-біріне әр түрлі әсер етеді: а) схема бойынша А артық болғанда: 8А + 3В = 6C + Г (құрғақ) (газ ) қалдық) б) артық C жағдайда? басқа схема бойынша: 2A + 3B = G + 6D (газ) Ақ зат С қыздыру кезінде қайтымды ыдырайды, A және D құрайды. G тығыздығы 1,25 г/л (н.у.). Көрсетілген заттардың шифрын ашыңыз.
ШЕШІМІ: G – дің тығыздығы 1,25 г/л болса, онда оның қалыпты жағдайда молярлық массасы 28-ге тең және ол азотқа сәйкес келеді.
Бұл жерден анықтайтынымыз А заты – , В заты – , G заты - , D заты – HCl, C заты - .
Қорытынды Органолептикалық көрсеткіштер күрделі аспаптар мен әдістерді қолданбай-ақ суда ластаушы заттардың болуын анықтауға мүмкіндік береді. Олардың арқасында зерттеудің бірінші кезеңінде ластану түрін, оның мөлшерін және шығу тегін болжауға болады.
Судың температурасы мен түсі сұйықтықтың сапасына іс жүзінде әсер етпейді, ал лайлылық, мөлдірлік және жоғары мәндегі иіс суды тұтынуға жарамсыз етеді. Мұндай су қосымша тазартуды қажет етеді.