1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.1 БӨЛШЕКТІҢ ҚЫЗМЕТТІК МАҚСАТЫ ЖӘНЕ КОНСТРУКТОРЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Шатун бөлшегі мұнайды соруға арналған плунжер сорғысының иінді-иінді механизмінің буыны болып табылады. Байланыстырушы өзек поршеньден күшті беруге арналған және оны қозғалтқыштың иінді білігінің айналмалы қозғалысына айналдырады.
Жұмыс кезінде байланыстырушы шатун айтарлықтай ауыспалы жұмыс жүктемелері мен Инерция күштеріне ұшырайды. Бұл үшін шатун болуы тиіс жеткілікті беріктігі мен жесткостью кезінде ең төменгі ықтимал салмағы. 1-бетке лайнер орнатылады (түйреуішпен бекітіледі – 3-бет) және "крейсопф" бөлшегі бар қосылыс арқылы поршеньге қосылады. 2 беті иінді білікке қосылады және түйреуіштермен бекітіледі (тесіктер 4).
Барлық элементтердің белгілі бір функциялары бар және кез-келген элементтерден бас тартуға жол берілмейді, өйткені бұл механизмнің нашарлауына немесе тіпті жұмыс қабілетінің толық жоғалуына әкеледі.
Дайындаманың химиялық құрамы және механикалық қасиеттері
1 кесте - Болаттың химиялық құрамы 35Л (МЕМСТ 977-88), %
C
|
Si
|
Mn
|
S
|
P
|
көп емес
|
0,32–0,40
|
0,20–0,52
|
0,45–0,90
|
0,050
|
0,050
|
2 кесте - Болаттың механикалық қасиеттері 38л
σ0,2, Н/мм2
|
σВ, Н/мм2
|
σ, Н/мм2
|
Ψ, %
|
KCU, Дж/см2
|
НВ
|
көп емес
|
275
|
491
|
15
|
25
|
34
|
150
|
35l болат материалы қажетті жұмыс жағдайларына сәйкес келеді.
Техникалық бақылау бөлігі сызу
1) сызбада бөлікті дайындау үшін қажетті барлық өлшемдер мен кедір-бұдыр сыныптары көрсетілген;
2) сызбада көрсетілген беттердің кедір-бұдырын алу үшін қосымша операциялар қажет емес;
3) дұрыс геометриялық пішіндерден рұқсат етілген ауытқулар бөлшектің қызметтік мақсатына байланысты;
4) Технологиялық қиындықтардың рұқсат етілген кеңістіктік ауытқулары себеп болмайды;
5) проекция бөлшектерін дайындау үшін қажетті барлық өлшемдер мен қималар бөліктің сызбасында көрсетілген;
6) сызбада сондай-ақ бөлік пен дайындаманың массасы, бөлік Материалы туралы мәліметтер бар;
Бөлшектің дизайнын технологиялық талдау
1) байланыстырушы шатунның жұмыс жағдайларын, сондай-ақ оның құрылымын зерттеу негізінде дәнекерленген немесе арматураланған дайындаманы қолдану ұсынылмайды. Бөліктің мақсаты бөлікті жеңілдетуге, материалды арзан немесе оңай өңдеуге ауыстыруға мүмкіндік бермейді;
2) байланыстырушы шатунның дизайны жоғары өнімді өңдеу әдістерін, атап айтқанда CNC машиналарын қолдануға мүмкіндік береді;
3) байланыстырушы өзек лайнерді бекіту үшін өңдеуге қиын тесікке ие, яғни қосымша өңдеу құрылғысы қажет;
4) көптеген өлшемдерді өңдеу кезінде конструкторлық және өлшеу базасын біріктіруге болады;
5) Бөлшекке дәлдік пен кедір-бұдырлық бойынша жоғары талаптар қойылады, яғни өңдеуді жоғары дәлдіктегі жабдықта жүргізу қажет;
6) сызбадағы барлық өлшемдер арнайы және әмбебап өлшеу құралымен өлшеуге мүмкіндік береді;
7) база ретінде қақпағы бар байланыстырушы өзек беті және байланыстырушы шатунтағы жоғары дәлдіктегі тесік қолданылады, жасанды негіздерді енгізу міндетті емес;
8) өңдеуді жоғары дәлдіктегі жабдықта жүргізу қажет, өйткені жеке беттерге қойылатын жоғары талаптардың болуы;
9) дайындау: құю.
Жалпы, дизайн өте технологиялық және оны жасау мүмкін.
3 кесте - Дәлдік коэффициенті
Тi(квалитет)
|
Ni (кол-во поверхностей)
|
Тi* Ni
|
8
|
4
|
32
|
7
|
4
|
28
|
6
|
1
|
6
|
14
|
2
|
28
|
сумма
|
11
|
94
|
ОТҚ=94/11=8,5
Ктч=1-1 / ОТҚ=1-1 / 8,5=0,88
4 кесте - Кедір-бұдырлық коэффициенті
Шi
|
Ni
|
Шi* Ni
|
6,3
|
12
|
75,6
|
1,25
|
2
|
2,5
|
1,6
|
2
|
3,2
|
3,2
|
6
|
19,2
|
14
|
2
|
28128,5
|
соммасы
|
24
|
128,5
|
Шср=128,5 / 24=5,35
Кш=1/ Шср=1/5, 35=0,187
Технологиялық бақылау нәтижесінде бөліктің сызбасы өзгеріссіз қалады, сондықтан материалды пайдалану, өңдеу дәлдігі, кедір-бұдыр және технологиялық шығындар бойынша салыстырмалы талдау ретінде Технологиялық деңгей бірлікке тең.
Өндіріс түрін анықтау
Кәсіпорынның тәулігіне 2 ауысымның жұмыс тәртібі
Жылдық бағдарлама N=1000 дана.
Жабдықтың жұмыс уақытының нақты жылдық қоры FD=4029
T=60* FD/N = 241,74 (мин)
Қолданыстағы (ұқсас) зауыттық технологиялық процесс бойынша немесе операцияларды ірілендірілген нормалау бойынша деректерді 5-кестеге жинақтаймыз:
5 кесте - Операцияларды ірілендірілген нормалау бойынша деректері
Операция
|
Тшт-к
|
Mр
|
Р
|
ηз.ф
|
О
|
010
|
7,2
|
0,7
|
1
|
0,7
|
1,07
|
015
|
1,8
|
0,17
|
1
|
0,17
|
4,41
|
020
|
0,3
|
0,029
|
1
|
0,029
|
25,86
|
030
|
0,5
|
0,049
|
1
|
0,049
|
15,31
|
035
|
3,7
|
0,36
|
1
|
0,36
|
2,08
|
040
|
3,5
|
0,343
|
1
|
0,343
|
2,187
|
045
|
0,1
|
0,01
|
1
|
0,01
|
75
|
050
|
0,2
|
0,019
|
1
|
0,019
|
39,47
|
055
|
1,6
|
0,157
|
1
|
0,157
|
4,77
|
060
|
1
|
0,098
|
1
|
0,098
|
7,65
|
065
|
1,9
|
0,186
|
1
|
0,186
|
4
|
080
|
0,15
|
0,134
|
1
|
0,134
|
5,59
|
090
|
0,145
|
0,13
|
1
|
0,13
|
5,76
|
соммасы=13
|
соммасы=193,127
|
Мр=0,098 * Тшт к
О= пз.н / пз.ф=0,75/ пз.ф.
Кзо=193,127=13
Өндіріс түрі: шағын сериялы өндіріс
1.2 БАСТАПҚЫ ДАЙЫНДАМАНЫ АЛУ ТӘСІЛІНІҢ ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
Дайындаманы таңдағанда, бөліктің технологиялық құнын төмендететін дайындамаға артықшылық беру керек. Егер технологиялық шығындардың салыстырмалы нұсқалары тең болса, онда жоғары кимі бар дайындаманың нұсқасы қолайлы деп саналуы керек.
35l бөлігінің материалы
Бөлшектің массасы q = 71,3 (кг)
Жылдық бағдарлама N=1000 (дана))
Шығару тактісі tв=241,74 (мин)
Шағын сериялы өндіріс
6 кесте - Нұсқалар бойынша дайындама құнын есептеуге арналған деректер
Көрсеткіштердің атауы
|
1 нұсқа
|
2 нұсқа
|
Дайындама түрі
|
Құю (қабықты қалыптарға)
|
Құю (кокильде)
|
Дәлдік класы
|
12
|
14
|
Дайындаманың массасы, Q
|
73,8
|
75,6
|
Сі базасы ретінде қабылданған 1т дайындамалардың құны, тг.
|
240
|
240
|
Құны 1т қырыну Ѕотх, тг.
|
27
|
27
|
Құны дайындамалар
|
20,137
|
20,581
|
Қорытынды:
|
S1 |
|
Қабықшалы қалыптарға құю құнын мына формула бойынша анықтаймыз:
Ѕзаг=(Сі/1000 * Q * кт * кс * кв•км * кп) – (Q-q) * Ѕотх/1000;
Есептеу үшін бастапқы деректер :
Сі=240тг.–1 т. дайындамалардың базалық құны;
Q = 73,8 кг-дайындаманың массасы;
кт=1,1 - дәлдік коэффициенті;
кс=1 - күрделілік коэффициенті;
кв=0,85 - салмақ коэффициенті;
км=1,22- материал маркасының коэффициенті;
кп=1- өндіріс көлемінің коэффициенті;
q-бөліктің массасы, q = 71,3 кг
Ѕотх=27 тг. - 1т. қалдықтардың бағасы;
Есептеу нәтижесінде біз дайындаманың құнын аламыз (Ѕзаг):
Ѕзаг=(240/1000•1,1•1•0,85•1,22•1) – (73,8–71,3)•27/1000=20,137 тг.
Құйманың құнын (кокильде) мынадай формула бойынша анықтаймыз:
Ѕзаг=(Сі/1000 * Q * кт * кс * кв•км * кп) – (Q-q) * Ѕотх/1000;
Есептеу үшін бастапқы деректер:
Сі=240тг.–1 т. дайындамалардың базалық құны;
Q = 75,6 кг-дайындаманың массасы;
кт=1,1 - дәлдік коэффициенті;
кс=1 - күрделілік коэффициенті;
кв=0,85 - салмақ коэффициенті;
км=1,22- материал маркасының коэффициенті;
кп =1- өндіріс көлемінің коэффициенті;
q-бөліктің массасы, q = 71,3 кг;
Ѕотх=27 тг. - 1т. қалдықтардың бағасы;
Есептеу нәтижесінде біз дайындаманың құнын аламыз (Ѕзаг):
Ѕзаг=(240/1000•1,1•1•0,85•1,22•1) – (75,6–71,3)•27/1000=20,581 тг.
Біз экономикалық әсерді есептейміз:
Э=(S2-S1) / N,
Мұндағы S2-құю құны (кокильде), (S2=20,581 тг.);
S1-қабық қалыптарына құю құны, (S1=20,137 тг.);
N-бұйымдарды шығарудың жылдық бағдарламасы (N=1000 дана).
Есептеу нәтижесінде экономикалық нәтиже алынды: Э=(20,581–20,137)/1000=444 тиын
Қорытынды: бастапқы дайындамаларды минималды шығындар бойынша алу әдістерінің нұсқаларын салыстыра отырып, қабық пішіндеріне құю арқылы артықшылық беру керек, бұл металды үнемдеуге әкеледі. Бұл опция егжей-тегжейлі даму үшін қабылдануы керек.Экономикалық әсер E=444 тиын
Партиядағы бөлшектердің санын есептеу
N=1000 дана.;
Тшт-к. ср=1,69 мин;
Өнімді іске қосу – шығару мерзімділігі а=3 күн;
Жылдағы жұмыс күндерінің саны F=254 күн;партиядағы бөлшектердің саны формула бойынша анықталады:
n=N•a/F
мұндағы N-өнім шығарудың жылдық бағдарламасы, (N=1000 дана.);
а-бұйымдарды іске қосу – шығару мерзімділігі, (а=3 күн);
F-жылдағы жұмыс күндерінің саны, (F=254 күн).
Есептеу нәтижесінде біз партиядағы бөлшектердің санын аламыз:
n=1000•3/254 =11,8 дана.;
Бөлшектер партиясын өңдеуге арналған ауысымдардың есептелген саны формула бойынша анықталады:
Срас = Тшт-к ср * n / (476 * 0,8);
Есептеу нәтижесінде біз аламыз:
С=1,69•11,8/(476•0,8)=0,25 ауысым;
Ауысым санын қабылдаймыз: SPR=1;
Партиядағы бөлшектердің есептелген саны формула бойынша анықталады:
Nрасч=476•0,8 * Спр/Тшт - к ср;
Есептеу нәтижесінде біз аламыз:
Nrasch=476•0,8•1/1,69=225,33.
Қолданыстағы технологиялық процесті талдау және оны өзгертудің ұсынылатын нұсқалары
Бөлшектерді өңдеудің технологиялық процесі келесі факторлармен анықталады: өндірілген бөліктің материалы, бөліктің дизайны, бөліктің өңделуі мен бетінің қажетті сапасы, бастапқы дайындаманы алу әдісі, өнімнің жылдық көлемі, сондай-ақ осы бөліктің өндіріс шарттары.
Бөліктің сызбасын технологиялық тұрғыдан тексеру және бөліктің сызбасын технологиялық бақылау нәтижесінде бөліктің құрылымдық элементтерін қызметтік мақсатына нұқсан келтірместен жеңілдетуге болмайтындығы анықталды; бетіндегі төзімділік берілген кедір-бұдырлыққа сәйкес келеді, яғни бөліктің құрылымы мен өлшемдерін өзгерту қажет емес, сонымен қатар техникалық талаптарды орындау үшін қосымша операциялардың қажеті жоқ.
Байланыстырушы өзек сияқты бөлікті өндірудің технологиялық процесі таңдалды.Бөлшектерді дайындаудың технологиялық процесі сауатты құрастырылған. Әрбір операция үшін мыналар таңдалады: қажетті жабдық, кесу және өлшеу құралдары, конструктор белгілеген өлшемдер дәлдігі, геометриялық пішіндердің дәлдігі және беттердің орналасуы.
Жабдықтар мен кескіш құралдар келесі критерийлер бойынша таңдалды:
1. Өндірісте болуы.
2. Технологиялық параметрлерді және өңдеу режимдерін қамтамасыз ету.
Негіздерді таңдау кезінде келесі ойлар басшылыққа алынды:
1. Базалар үшін ең дәл беттерді алыңыз.
2. Станокта бекіту мүмкіндігі.
3. Бөлшектерді өңдеу мүмкіндігі мен ыңғайлылығы.
Белгіленген өлшеу құралы көрсетілген жерлерде қажетті дәлдікпен өлшеу жүргізуге мүмкіндік береді.
Бар сәйкес тағайындалған кіру рұқсаты бар мөлшері және шероховатостью беттерін.
Базалық технологиялық процестің кемшіліктері:
- Слесарлық операция нашар механикаландырылған;
- Жоғары өңдеу құны 090;
Біз келесі өзгерістерді қабылдаймыз:
1. Біз көлденең бұрғылау операциясын CNC 090 көмегімен бұрғылауға, құрылғыны одан әрі жобалаумен аударамыз, нәтижесінде өңдеу құны азаяды;
2. Слесарлық операцияда біз тегістеу машиналарын қолданамыз, осылайша механикаландыру деңгейін арттырамыз;
1 жер бетін өңдеуге технологиялық ауысулар бойынша әдіптер мен шекті мөлшерлерді есептеу 120 н7(+0,046)(жер беті 1)
4 кесте - Операциялық сыйақыларды есептеу
Технологиялық ауысулар
|
Рұқсат элементтері, мкм
|
Есептік рұқсат, мкм
|
Есептік өлшемі, мм
|
Рұқсат беру
мкм
|
Шекті өлшемі, мм
|
Рұқсат етулердің шекті мәндері, мкм
|
R z
|
T
|
|
|
2Z min
|
d Р
|
|
d min
|
d max
|
2Z minпр
|
2Zmaxпр
|
Дайындау
|
50
|
200
|
3956
|
-
|
-
|
111
|
3200
|
107,8
|
111
|
-
|
-
|
Әдіптеу металдан
|
30
|
50
|
237
|
-
|
2•4206
|
119,32
|
500
|
118,82
|
119,32
|
8320
|
11020
|
Жіңішке қайрау
|
15
|
20
|
158
|
-
|
2•317
|
120
|
46
|
119,954
|
120
|
680
|
1134
|
Жиыны:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9000
|
12154
|
Кеңістіктік ауытқуларды формула бойынша есептейміз:
р=ркор + рсм;
рсм = с = 3200 мкм;
ркор=МҮ - L,
мұндағы DK-дайындаманың меншікті қисықтығы, DK=1;
L-дайындаманың жалпы ұзындығы, L=756;
ркор=1•756=756 мкм;
Есептеу нәтижесінде кеңістіктік ауытқулардың шамасын аламыз:
рзаг = 756+3200=3956 мкм;
рток.таза = рзаг•0,06=3956•0,06=237,36 мкм;
рток.тонк=рзаг - 0,04=3956•0,04=158,24 мкм;
Есептеу 2zmin формула бойынша есептеледі:
2Zmin=2•(Rzi 1+Ti 1+i 1)
2Zminток. таза=2•(50+200+3956)=2•4206 мкм
2zmin ағымдағы. жіңішке=2•(30+50+237)=2•317 мкм
Есептік диаметрлер:
Dток.таза=119,954 – (2•317)/1000=119,954–0,634=119,32 мм
Drzag=119,32 – (2•4206)/1000=119,32–8,412=111 мм
Біз ішкі тесіктің мөлшерін есептейтіндіктен, есептелген Өлшем ең үлкен шекті өлшемге тең болады:
DP=Dmax
Ең кіші шекті диаметрлер:
Dmin=Dmax-
Dmax ағымдағы. жұқа=120-0, 046=119,954 мм
Dmax ағымдағы. таза = 119,32-0,5=118,82 мм
dзаг=111-3, 2=107,8 мм
Жалпы номиналды жәрдемақы:
Z=(dmax-dmin)/2=(111–107,8)/2=3,6/2=1,6
дзаг.ном=107,8+1,6=109,4 мм
Жүргізілген есептеулердің дұрыстығын тексереміз: ([1], 87 бет)
Zi max-Zi min=i-1-i
Соңғы фрезерлеу:
11020–8320=3200–500
2700=2700
Жіңішке бұралу:
1134–680=500–46
454=454
Есептеулер дұрыс жүргізілді.
Достарыңызбен бөлісу: |