22.Жаңа тас ғасырында Арал өңірінен табылған құралдар:
Жауабы: Найзаның тас ұштары, жалпақ
23.Солтүстік Қазақстан облысының Железинка селосының маңында неолит
дәуіріне жататын қабірлердің бірі табылған. Оған не тән?
Жауабы: Өлікті өртеу
24.Неолиттік тұрақтар орналасу сипатына қарай бөлінді:
Жауабы: Бұлақтық, өзендік, көлдік.
25.
Шығыс Қазақстан аймағынан табылған
неолит қоныстарының
ерекшелігі:
Жауабы: Құрал-саймандарға өте бай.
Неолит кезеңінің қоғамдық құрылысы:
- Неолиттік тайпаларда аналық-рулық құрылыс үстем болғандығын
көрсетеді. Әйел мүсіндеріне, анаға табыну орын алды. Жаңа тас дәуірінде
жер өңдеудің пайда болуы әйелдер еңбегінің ауқымын кеңейте түсті.
Олардың тамақ жасау, балаларды тәрбиелеу
сияқты жұмыстарына жаңа
міндеттер оны қамбаға тасыды. Жүннен, жануарлар терісінен, өсімдік
талшықтарынан киім тоқып, тікті. Сонымен қатар олар балшықтан дән, сүт,
су сақталатын үлкен ыдстар жасады. Ана-отбасының ұйытқысы, бүкіл салт-
дәстүрдің сақтаушысы болды.
-Әйелдердің еңбегі ауқымының кеңеюі олардың
қоғамда жетекші орын
алғандығын көрсетті. Қоғамдағы тұңғыш ұйым-аналық ру деп аталды.
Аналық ру адамдары ана жағынан туыс болып есептелді. Балалар ана
руының қатарына жатты. Аналық ру кезінде өндірістік еңбек құрал-
жабдықтарына қауымдық меншік сақталды. Ру мүшелері бірге өмір сүрді.
Ру ішінде болатын барлық мәселелерді ру кеңесі шешіп отырды.
ҰБТ СҰРАҚТАРЫ:
1.
Мәтінде сипатталған оқиғаға тән атрихи кезеңді табыңыз: «Ер
адамдардың қауымдағы беделі әйелдерге қарағанда төмен еді.Железинка
ауылының жаңынан табылған әйел қабірі
неолит кезеңі тұрғындарының
әдет-ғұрыптары туралы мәлімет береді. Қабір қоғамда на үстемдігінің
қандай дәрежеде болғандығын көрсетеді.Әйелдің мәйіті жартылай
өртеліп,қалған денесі заттарымен бірге жерленген.Атап айтсақ,бас киімге
таққан әшекейлері ,орақ тәрізді қапсырмалары,жыртқыш аңдардың тісінен
және ұлу қауашағын жасалған моншақтары
өмірде ана рөлінің жоғары
болғанын көрсетеді»:
Жауабы: Неолит
2.
Мәтінде сипатталған тарихи үрдіске тән емес белгі: «Алғашында
ұжымдағы барлық жұмыстарды аналар атқарды. Үңгірлерді тазалап күтті,
тамақ дайындады, жеуге қажетті жеміс – жидектерді терді. Бұл ұжымдағы
аналардың беделін арттырды. Әрбір қауым өз аумағында мекен етті.
Ұжымның барлық мүшелері өзара тең есептелінді. Жер, баспана, еңбек
құралдары бәріне ортақ саналды. Барлығы бірлесіп орманда аң аулады,
балық ұстады, ортақ жайылымда мал жайды.
Қауымның ішкі жұмысын
теңдей бөлісті. Әйелдер мен балалар жеміс-жидек жинады, еркектер ор
қазды, егістік жерді тазалады, жыртқыш аңдарды аулады. Қауымның жеке
мүшесіне тиісті мүлікті, мысалы, найзаны кез келгені пайдалана алды » :
Жауабы: Жеке меншіктің үстемдігі
3.
Неолит дәуіріндегі аналардың қоғамдағы рөлі?
Жауабы: басты салт-дәстүрлерді ұстаушы, жер өңдеумен айналысты ,
қауым ішінде ана жағынан туыстық жүйе күшті болды
