Гүлназ Маликовна Исаханова
дарынды балаларға арналған облыстық Жамбыл атындағы
мектеп-гимназия-интернатының
қазақ тілі, әдебиет пәнінің мұғалімі
Қазақстан, Өскемен
Қ.О. БІТІБАЕВАНЫҢ «ОЙЛАНТУ, ОЙ САЛУ» ТЕХНОЛОГИЯСЫ
НЕГІЗІНДЕ ӘДЕБИЕТ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫ ҒЫЛЫМИ-
ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ АРҚЫЛЫ СУБЬЕКТІЛІКТІ ДАМЫТУ
ЖОЛДАРЫ
ХХІ ғасыр күллі адамзат баласына сапалы білімге жол нұсқап, түбегейлі
өзгерістер мен жаһанданудың салдарынан туған өзгерістер мен міндеттерді
жүктеп отыр. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың халқына Жолдауында: «Біз бүкіл
еліміз бойынша әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін
көрсетуге қол жеткізуіміз керек»-дейді [1].
Осы орайда өркениетті елдер қатарына жетудің басты белгісі
экономиканың дамуы ғана емес, білімді, ғылыми ізденістегі, жан-жақты
дамыған, сауатты адамдарына да тікелей байланысты.
«Әрбір баланың жеке тұлғалық қасиеттерін ашу, оның мүмкіндігін,
өмірдегі мәнін көрсету арқылы білімге тереңірек ұмтылуына, сондай-ақ
ізденісіне, бейімділігіне көмек беру, жағдай туғызу және оған өмір сүру үшін
жаңа рухани күш беру – білім берудің түпкілікті мақсаты» [2] екендігі
айқындалынып отыр.
238
Расында да, өмірдің өзі талап етіп отырғандай бүгінгі жаһанданған
заманда ұстаздар қауымы тек сапалы білім беріп қана қоймай, жан-жақты
ғылыми ізденістегі, шығармашылықпен айналысатын дарынды тұлға
тәрбиелеуді
ұстаным
етуде.
Сабақта
оқушыларды
ғылыми-зерттеу
жұмыстарына баулудың инновациялық технологиясынан ізденудің қажеттілігі
зор.
Жеке тұлғаның өз мүмкіншіліктерін тану, дамыту жолдары, сондай-ақ
рухани жан дүниесі бай, өз-өзіне сенімді, жан-жақты дамыған тұлға тәрбиелеу –
білім беру жүйелеріне қойылып отырған үлкен міндет. Осы ұстанымдарға
байланысты
Қазақстан
Республикасының
«Орта
білімді
дамыту»
тұжырымдамасында: «Білім саласын реформалау жолында шығармашылық
тұрғыда ойлай алатын, танымдық мәдениеті биік адамдардың жаңа легін,
дүниеге этикалық тұрғыдан жоғары адамгершілікпен қарай білетін, біліктілігі
жоғары мамандарды қалыптастыру идеясы болуға тиіс»-деп атап көрсетілді [3].
Яғни, бүгінгі қоғам үшін білімі мен білігі мол, адамгершіліктің биік тұғырынан
көрінетін, шығармашылық, ғылыми ізденістегі дарынды тұлға қажет.
Әдебиет сабағы – ғылым мен білімнің, рухани ізденістің қайнар бұлағы.
Әдебиеттің әр сабағы - ұлылардың асыл мұрасына тұнып тұрған ұлылықтың,
даналықтың сабағы. Оқушыларды әдебиет сабағында шығармашылықпен ғана
емес, ғылыми ізденістерге де жұмылдыру мұғалімнің шеберлігін талап етеді. Өз
іс-тәжірибемізде
әдебиет
сабағында
оқушыларды
ғылыми-зерттеу
жұмыстарына жетелейтін жазба жұмыстарының төмендегідей түрлерін
пайдаланып келеміз:
Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында анықталған мұғалім,
оқушы моделі:
239
Ғылыми-зерттеу жұмысына жетелейтін инновациялық технологияға
негізделген ұстаз сабағының жоспарының моделі:
Өз іс-тәжірибемізде оқушыларды ғылыми-зерттеу жұмыстарына
жұмылдыруда төмендегідей мәселелерге назар аударамыз:
- зерттеу тақырыбын таңдай білу;
- зерттеу тақырыбы бойынша болжам жасай білу;
- теория мен практикалық жұмыстарға назар аударту;
- ғылыми еңбектермен жұмыс түрлерін ұйымдастыра білу;
- Ақпараттық технологиядан іздену;
- Қорытынды жұмыстарға назар аударту.
Төменде оқушылпарды ғылыми жоба жазуға жетелейтін қадамдарды
ұсынып отырмыз:
Іздендіру, зерттеу
бағытындағы
тапсырмалар ұсыну
Алдын-ала
мақсат қою
Шығармашылық
бағыттағы
тапсырмалар
Анализ,
салыстыру,
талдау ж
КЖТ, Жоба,
Проект, модель
т.б.
Мақсатқа жету
Бағалау
Коррекция
Өнімді
сабақ
240
Библиографиялық сілтемелер
1. Бітібаева Қ.О. Оқушыларды ғылыми-зерттеу жұмыстарына баулу
жолдары.
2. Бітібаева Қ.О. Қазақстан Республикасындағы білім және ғылым:
сьезден сьезге дейін.- Астана, 2004.-106бет.
3. 5 Қазақстандағы мемлекеттік тілдің бүгінгі ахуалы мен даму болашағы.
Халықаралық
ғылыми-практикалық
конференция
материалдары.-
Өскемен, 2003.-231бет.
Достарыңызбен бөлісу: |