Кесте 31- кестеде екі топтың орындаған тапсырмалары бойынша
пайыздық үлестің нетижелері
Топтар
Отбасылық
адамгершілік
құңдылықтары
жоғары
деңгейінде
тапсырманы
орындағандардың оқу-
тәрбие
үдерісінде
«тиімділігі бар».
Т
опт
ар
Тапсырманы
орындамағандардың
немесе
селқос
орындағандардың
оқу-тәрбие
үдерісінде «тиімділігі
жоқ».
Жалпы
қосындыла
ры
Зерттеушілер
саны
% үлес
Зерттеуш
ілер саны
%үлес
1-топ
24
(35%)
1
-т
оп
33
(70%)
57
2-топ
41
(63%)
2
-т
оп
22
(32%)
63
Суммалары
65
55
120
(Г.В.
Наследов
«Математические
методы
психологического
исследования» СПб., 1998) еңбегіндегі қосымшасы бойынша әр топтың
пaйыздық үлестік сәйкестігінің көлемін анықтаймыз.
φ1(67.7%) =2,331
φ2(44,4%) =2,540
Енді эмпирикалық көрсеткішін φ* формула бойынша есептейміз.
φ*= (φ1 –φ2 )*
2
1
2
1
n
n
n
n
φ1-бұрышы үлкен % үлеске үйлесімді; φ2-бұрышы кіші % үлеске
үйлесімді;
n1-1-ші топтағы адамдар саны; n2 -2-ші топтағы адамдар саны;
Нақты жағдайда:
φ*эмп = (2,331–2,540 )×
41
,
4
21
,
31
781
.
0
53
46
46
52
Ендігісінде қай деңгей үйлесімге сай келеді φ=1,34; ρ=0,05
Критикалық статистикалық мәліметі мынадай:
φ*кр =
01
.
0
41
.
2
05
.
0
74
.
1
p
p
φ эмп =4,41
φ эмп > φ кр
Алынған эмпирикалық мәлімет φ* зонасының мәнді аймағында
орналасқан [219]. Сондықтан да, Н1 статистикалық болжамы (жұмыс
болжамы) қабылданады. Яғни, (бақылау тобында) тапсырманы орындаған 2-
топ 1-топқа қарағанда тиімділігі жоғары. Олай болса, 2-топты құраған
эксперименттік топта қалыптастырушы-дамытушы іс-шараларға белсенді
қатысу негізінде отбасы адамгершілік құңдылықтары жоғары деңгейде
қалыптасқан. Екі таңдау тобы зерттелушілерінің оқу-тәрбие үрдісі кезінде
отбасы адамгершілік құңдылықтарын қалыптастыру деңгейін салыстырғанда,
Фишердің
φ*-критерийінің
көмегімен
пайыздық
көрсеткішетердің
статистикалық мәнділігі анықталды,олай болса эксперименттік топтағы
зерттелушілердің аталмыш отбасы адамгершілік құңдылықтарыының
қалыптасуына элективті курстардың тиімділігінің артқандығын дәлелденді.
Демек,
біздер
дайындаған
әдістемелер
студенттердің
отбасы
адамгершілік құңдылықтарын есепке алу негізінде ары қарай жетілдіруді
керек етеді.
Қорыта келгенде, зерттеу барысында дайындалған педагогикалық
жоғары оқу орындары студенттерінің отбасы-адамгершілік құндылықтарын
қалыптастырудың құрылымдық-функционалдық моделіның құрылымындағы
маңыздысы блоктар мен компоненттер, әр компоненттің мазмұнына сәйкес
өлшемдерін бөліп қарастырып, оның көрсеткіштерін эксперименттік-
тәжірибе жұмысымызда дәлелдедік. Эксперимент барысында модельдегі
белгіленген мотивациялық-мақсаттылық, рефлексивтік-іс-әрекеттік, бағалау-
нәтижелік компоненттері, дүниетанымдық, іс-әрекеттік, тәрбиелік-білімділік
өлшемдері мен көрсеткіштері студенттердің өмірлік тәжірибесіне, кәсіби
мотивациясына, жоспарларына, қызығушылықтарына, қажеттіліктеріне
негізделе
отырып,
олардың
отбасы-адамгершілік
құндылықтарын
қалыптастыруға бағытталды. Соның ішінде, студенттердің адамгершілік
санасының қалыптасуы, отбасын құндылық ретінде жете түсінуі; отбасының
ұлттық және мәдени дәстүрлерін сақтауы және нығайтуы; отбасымен,
туыстарымен араласуы; тұрмысқа қажетті экономикалық және шаруашылық
біліктіліктер мен дағдылардың болуы және оларды пайдалана алу қабілеті;
отбасылық қатынастарды, отбасындағы кикілжіңді жағдаяттарды реттеу
қабілеті, отбасылық мәселелерді шешуге белсенді қатысуы; отбасылық
қызығушылықтарының ортақтығы; отбасы-неке қатынастары мәселесі
жөніндегі білімді меңгеруі және толықтыруы; ерлі-зайыптылық және ата-
аналық әлеуметтік рөлдерінің және жауапты ата-аналық ұстанымының
қалыптасуы; педагогикалық сауаттылығы, тәрбиенің озық тәжірибелері мен
жаңа технологияларды меңгеруі, оларды іске асыруға дайындық
тәжірибесінің қалыптасқаны тәжірибе барысында айқындалды. Қазақстанда
отбасы институтындағы дәстүрлі қарым-қатынастар қазіргі қоғам аясындағы
жаңа әлеуметтік-экономикалық жағдайлармен үйлесе отырып, дұрыс бағытта
дамып
келеді.
Отбасындағы
әкенің
(отбасын
қажеттіліктермен
қамтамасыздандыру, асырау) және ананың (бала тәрбиесі, үй шаруасы)
дәстүрлі гендерлік рөлі жаңару үстінде. Зерттеу барысында біз ұсынған
«Қазіргі заманғы отбасының құндылықтары» атты элективті курсы
педагогикалық жоғары оқу орындары студенттерінің отбасы-адамгершілік
құндылықтарын қалыптастырудың жоғарғы дәрежесін қамтамасыз етеді.
Сондықтан тәжірибелік эксперимент жұмыстарның нәтижесінде
алынған жоғарыдағы мәліметттер жоғары оқу орнында студенттердің
әлеуеттік табыстылығын қалыптастыру және дамыту үдерісінде жағымды
динамика байқалады деп тұжырымдауға мүмкіндік береді.
|