B
P
C
ЛЖЦ қолданып жазық фигураның жылдамдықтарын анықтаймыз.
Бірнеше мысал келтірейік:
1
Бер: vA, белгілі, енді A, B, C жылдамдығын табу.
Табу керек: vB, vC
Бұрыштық жылдамдықты анықтаймыз:
Бұрыштық жылдамдық А нүктесіндегі жылдамдық бағытымен бағытталады vA.
В,С нүктелерін ЛЖЦ қосамыз
vB и vC н векторлары бұрыштық жылдамдық
бағытталған жаққа бағытталады.
B
C
A
P
2
vA, ω берілген, A, B, C нүктелеріндегі жылдамдықты анықтау керек vB, vC.
1) ЛЖЦ vA жылдамдығына перпендикулярдың бойында жатады
2) ЛЖЦ дейінгі қашықтықты табамыз:
3) В,С нүктелерін ЛЖЦ қосамыз да сол нүктелердегі жылдамдықтарды
анықтаймыз
B
C
A
P
3
vA, vB, беріліп А,В,С нүктелерінің орны берілгенточек A, B, C. С нүктесіндегі жылдамдықты табу: vC
- ЛЖЦ А, В нүктесіндегі жылдамдықтардаға перпенрдикулярдың қиылысуында жатады: vA ,vB,
2) Бұрыштық жылдамдықты табамыз:
3) С нүктесін ЛЖЦ мен қосамыз да сол нүктедегі жылдамдықты табамыз:
B
C
A
P
Үдеулерді қосу туралы теорема – Жазық фигураның кез келген нүктесінің үдеуі полюстің үдеуі мен сол полюсті нүктенің айналу үдеуіне тең.
А, В нүктелері келесі өрнекпен беріледі:
Осы өрнекті дифференциалдасақ:
Екінші өрнекті екіге бөліп дифференциалдаймыз:
Онда айналмалы және центрден тепкіш екі үдеу аламыз.
Олай болса жазық фигураның үдеуі:
Қатты дененің күрделі қозғалысы – нүкте екі немесе бірнеше
қозғалысқа қатысады..
Мысалы: жылжып тұрған эскалатордағы адам жүріп келе жатса, кеменің
Палубасындағы қозғалыс. Күрделі қозғалыстың қозғалысын қарастырғанда
O1, жылжымайтын система координат, Oxyz, қозғалмалы система
координат.
Қатты дененің күрделі қозғалысы
Абсолютті қозғалыс ( a ) – жылжымайтын системадағы нүкте қозғалысы.
Салыстырмалы қозғалыс ( r ) – жылжымалы системадағы нүкте қозғалысы.
Тасымал қозғалыс ( e ) – жылжымалы системадағы нүктенің жылжымайтын системадағы салыстырмалы қозғалысы.
Абсолютті қозғалыстағы нүкте жылдамдығы (үдеуі) - va ( aa ).
Салыстырмалы қозғалыстағы нүкте жылдамдығы (үдеуі) - vr ( ar ).
Тасымал қозғалыстағы нүкте жылдамдығы (үдеуі) - ve ( ae )..
Жылдамдықтарды қосу туралы теорема – абсолютті жылдамдық салыстырмалы жылдамдық пен тасымал жылдамдықтың қосындысына тең:
Үдеулерді қосу туралы теорема( Кориолис теоремасы) – абсолютті үдеу салыстырмалы үдеу, тасымал үдеу мен кориолис үдеулердің қосындысына тең.
Кориолисово ускорение (ac):
Кориолис үдеудің шамасымен бағытын
анықтау:
Кориолис үдеудің модулі:
Кориолис үдеуі нөлге екі жағдайда тең болады:
- Егер тасымал қозғалыста бұрыштық үдеу нөлге тең болса(тасымал қозғалыс - ілгерілемелі).
- Бұрыштық жылдамдық векторы салыстырмалы қозғалыс векторына параллель (векторлар арасындағы бұрыштың синусы в 0 тең).
Кориолис үдеуінің бағыты:
Жуковский ережесі:
- Салыстырмалы жылдамдық векторын
бұрыштық жылдамдық векторына пеперпендикуляр жазықтыққа проекциялаймыз.
б) Салыстырмалы вектордың проекциясын
бұрыштық жылдамдықтың бағытына
перпендикуляр бұрамыз..
Достарыңызбен бөлісу: | 
