Нөмірдің тақырыптары 2 бет Қала

- 

Әлеуметтік

-

діни

 

тұрғыдағы

 

мәселе

-

лерді

 

бір

 

қайырып

 

тастау

 

үшін

 

енді

 

неке

мәселесінің

 

де

 

басын

 

ашып

 

алсақ

.

Әңгімені

 

әркімнің

 

көкейінде

 

жүрген

 

сау

-

алдан

 

бастағым

 

келеді

. 

Өзіңізге

 

белгілі

,

қазір

 

мешіттерде

 

некені

 

АХАЖ

 

бөлімі

 

бер

-

ген

 

заңды

 

неке

 

куәлігін

 

көрсеткеннен

кейін

 

ғана

 

қию

 

қалыптаса

 

бастады

.

Мұның

 

сыры

 

неде

?

- 

Мешіттерде

 

некені

 

АХАЖ

 

бөлімінде

ресми

 

тіркеліп

, 

заңды

 

неке

 

куәлігін

 

алған

-

нан

 

кейін

 

қию

 

мәселесі

 

азаматтардың

тағдыры

 

мен

 

құқықтарының

 

қорғалуына

деген

 

алаңдаушылықтан

 

туындап

 

отыр

.

Өйткені

, 

қазіргі

 

кезде

 

өкінішке

 

қарай

, 

неке

жиі

 

бұзылатын

 

болды

. 

Ресми

 

тіркелген

некелердің

 

жылына

 

үштен

 

бірі

 

бұзылады

екен

. 

Ал

 

ресми

 

тіркелмеген

 

күйі

 

бұзылып

жатқандары

 

қаншама

! 

Олардың

 

салдарын

жалғызбасты

 

ана

 

мен

 

жетім

 

бала

 

құқығын

ешбір

 

заңдық

 

құжаты

 

болмағандықтан

,

қорғау

 

да

 

қиын

.

Заңдастырылмаған

 

некенің

 

ең

 

сорақы

-

сы

 - 

қазір

 

жекелеген

 

теріс

 

діни

 

топтардың

арасында

 

белең

 

алып

 

отырған

 

ата

-

анасы

-

ның

 

келісімінсіз

 

үйлену

, 

әйелін

 

жаратпай

қалса

, 

ешқандай

 

жауапкершіліксіз

 

бір

 

ауыз

сөзбен

 

талақ

 

етіп

 

тастап

 

кету

, 

көп

 

ұзамай

екінші

 

біреуге

, 

оп

-

оңай

 

үйлене

 

салу

, 

көңілі

қаламай

 

қалса

, 

тастап

 

жүре

 

беру

 

секілді

ойсыз

 

әрі

 

арсыз

 

құбылыстар

. 

Бұл

 - 

нағыз

діни

 

надандық

 

пен

 

шектен

 

шығушылықтың

көрінісі

. 

Ислам

 

атын

 

жамылған

 

теріс

 

діни

ағымдар

 

өкілдері

 

арасында

 

көптеп

 

кезде

-

сетін

 

бұл

 

құбылыс

  - 

ислам

 

тұрғысынан

қатаң

 

айыпталатын

 

іс

-

әрекет

. 

Исламда

 

от

-

басы

 

институтына

 

ерекше

 

мән

 

берілетіні

,

неке

 

бұзылған

 

жағдайдағы

 

ана

 

мен

 

бала

күнкөрісінің

 

әке

 

тарапына

 

толық

 

жүкте

-

летіні

 

әрбір

 

мұсылман

 

азаматқа

 

мәлім

жайт

. 

Әйел

-

ана

 

тағдырын

 

тәлкекке

 

салып

,

оны

 

нәпсіқұмарлықтың

 

нысанасы

 

етуге

ислам

 

түбегейлі

 

қарсы

.

Азаматтарының

 

құқығы

 

мен

 

бостанды

-

ғына

 

нұқсан

 

келтіретін

 

мұндай

 

әрекеттерді

мемлекет

 

те

 

қолдамайды

. 

Мемлекет

 - 

заң

-

дық

 

институт

, 

кез

 

келген

 

азаматты

 

қандай

да

 

бір

 

жауапкершілікке

 

тарту

 

үшін

 

іс

-

әре

-

кеттердің

 

заңдастырылуы

 

қажет

. 

Сол

 

се

-

бептен

 

мешіттерде

 

некені

 

АХАЖ

 

бөлімінде

ресми

 

тіркеліп

, 

заңды

 

неке

 

куәлігін

 

алған

-

нан

 

кейін

 

қию

 

қажеттілігі

 

күн

 

тәртібіне

 

қой

-

ылып

 

отыр

. 

Бұған

 

Қазақстан

 

мұсылманда

-

ры

 

діни

 

басқармасы

 

да

 

белсенді

 

қолдау

білдіруде

. 

Некенің

 

АХАЖ

 

бөлімінде

 

ресми

тіркеліп

 

барып

, 

мешіттерде

 

шариғат

 

жолы

-

мен

 

қиылуы

 - 

зайырлы

 

құқық

 

пен

 

діни

 

құқық

үйлесуінің

 

көрінісі

.

- 

Орта

 

мектептерге

 "

Дінтану

 

негіздері

"

пәні

 

енгізілгелі

 

бері

 

біршама

 

уақыт

 

өтті

.

Қандай

 

өзгерістер

 

күтілуде

?

- 

Ел

 

азаматтарының

 

дін

 

туралы

білімінің

 

дұрыс

 

қалыптасуы

 

мектеп

 

қа

-

бырғасынан

 

басталуы

 

тиіс

. 

Сондықтан

қазір

 

осы

 

бағытқа

 

да

 

күш

 

салынуда

.

Орта

 

мектептердің

  9-

сыныбында

оқытылатын

  "

Дінтану

 

негіздері

" 

пәнінде

әлемдік

 

және

 

дәстүрлі

 

діндер

, 

жаңа

 

діни

қозғалыстар

, 

теріс

 

пиғылды

 

және

 

радикал

-

ды

 

діни

 

ағымдар

 

жөнінде

 

негізгі

 

түсініктер

берілетіні

 

белгілі

. 

Пәннің

 

қоғамтанулық

мазмұнын

 

күшейте

 

отырып

, 

білім

 

алушы

-

ларға

 

зайырлы

 

мемлекет

 

қағидаттары

 

мен

қазақстандық

 

қоғамның

 

дәстүрлі

 

құндылық

-

тарын

 

таныту

 

мақсатында

  "

Дінтану

 

не

-

гіздері

" 

пәнінің

 

атын

  "

Зайырлылық

 

және

дінтану

 

негіздері

" 

деп

 

өзгертуге

 

шешім

қабылданды

. 

Пәннің

 

жаңа

 

бағдарламасы

жасақталып

, 

мазмұнына

 

өзекті

 

толық

-

тырулар

 

енгізілді

.

Таяу

 

мерзімде

 

аталмыш

 

пәннің

 

оқулық

,

хрестоматия

, 

оқушы

 

дәптері

 

және

 

мұға

-

лімге

 

арналған

 

құралдан

 

тұратын

 

оқу

-

әдістемелік

 

кешенін

 

жасау

 

қолға

 

алынбақ

.

"

Зайырлылық

 

және

 

дінтану

 

негіздері

"

пәнінен

 

сабақ

 

беретін

 

мұғалімдердің

біліктілігін

 

арттыру

 

мақсатында

  1 

айлық

мерзімді

 

қамтитын

 

білім

 

жетілдіру

 

курсы

-

ның

 

жүйелі

 

бағдарламасын

 

жасау

 

және

жүзеге

 

асыру

 

жоспарланып

 

отыр

. 

Жалпыға

бірдей

 

білім

 

беретін

 

орта

 

мектептерді

білікті

 

маманмен

 

толық

 

қамтамасыз

 

ету

мақсатында

 

жоғары

 

оқу

 

орындарында

"

Тарихшы

, 

қосымша

 

мамандығы

 

бойынша

дінтанушы

" 

педагог

 

кадрларын

 

даярлау

мүмкіндіктері

 

қарастырылып

 

жатыр

.

- 

Дінді

 

жалпы

 

халық

 

тұтынатын

 

бол

-

ғандықтан

, 

діни

 

әдебиеттер

 

мәселесіне

де

 

кез

 

келген

 

азамат

 

бейтарап

 

қарамасы

анық

. 

Осы

 

орайда

 

бір

 

байқалатыны

  -

бұрынғыдай

 

көше

 

бойлап

, 

есік

 

қағып

,

діни

 

әдебиеттерді

 

кез

 

келген

 

жерде

кедергісіз

 

тарату

 

үдерістері

 

саябыр

-

лаған

 

сияқты

 

көрінеді

.

- 

Иә

, 

бұл

 

да

 

жаңа

 

заңның

 

жағымды

нәтижелерінің

 

бірі

.   

Діни

 

әдебиеттер

мәселесі

 

толығымен

 

дерлік

 

жолға

 

қойыл

-

ды

 

деуге

 

негіз

 

бар

. 

Ең

 

маңыздысы

 - 

тиісті

заңнамалық

 

актілерге

 

сәйкес

 

дінтану

сараптамасы

 

мемлекеттік

 

деңгейде

жүргізілуде

. 

Агенттік

 

қызмет

 

атқарған

  3

жыл

 

ішінде

 

еліміздегі

 

діни

 

кітаптар

 

айна

-

лымы

 

толық

 

бақылаудан

 

өтіп

,  25  000-

ға

жуық

 

әдебиетке

 

сараптама

 

жасалды

. 300-

ге

 

жуық

 

әдебиетке

 

теріс

 

қорытынды

беріліп

, 

олардың

 

ел

 

аумағында

 

тараты

-

луына

 

тосқауыл

 

қойылды

.

Түзеу

 

мекемелеріндегі

 

діни

 

кітаптар

толық

 

сараптамадан

 

өткізілді

. 

Мәдениет

және

 

білім

 

мекемелеріндегі

, 

діни

 

оқу

 

орын

-

дарындағы

 

кітаптар

 

да

 

тексеріліп

, 

ретке

келтірілді

. 

Агенттіктің

 

ұсынуымен

 

радикал

-

ды

 

және

 

теріс

 

пиғылды

 

ағымдар

 

идеоло

-

гиясының

 

алдын

 

алуға

 

бағытталған

 

ағар

-

тушылық

 

мазмұндағы

 

әдебиеттер

 

мүдделі

мемлекеттік

 

мекемелер

 

арқылы

 

көптеп

шығарылуда

.

Сараптама

 

жүргізумен

 

қатар

, 

діни

 

әде

-

биеттердің

 

таратылуына

 

да

 

бақылау

 

орна

-

тылды

. 

Қазір

 

олар

 

республика

 

бойынша

арнайы

 

стационарлық

 

үй

-

жайлар

 

ретінде

бекітілген

  235 

кітап

 

дүкенінде

 

және

 

заң

-

мен

 

белгіленген

 

орындарда

 

таратылуда

.

- 

Дін

 

тарату

 

дегенде

 

миссионерлік

туралы

 

сұрақ

 

ойға

 

орала

 

кетеді

. 

Байқау

-

ымызша

, 

елімізде

 

миссионерлердің

қарасы

 

аз

 

емес

. 

Олар

 

жайлы

 

заңнама

 

не

дейді

?

- 

Заңнама

 

бойынша

 

Қазақстан

 

Рес

-

публикасы

 

азаматтарының

, 

шетелдіктер

мен

 

азаматтығы

 

жоқ

 

адамдардың

миссионерл

i

к

 

қызметпен

 

айналысуына

тыйым

 

салынбаған

. 

Мұндай

 

тәжірибе

әлемдік

 

қоғамдастықтағы

 

діни

 

сенім

 

бос

-

тандығын

 

қамтамасыз

 

ететін

 

мемлекет

-

тердің

 

барлығына

 

дерлік

 

тән

.

Бірақ

, 

бұл

 

миссионерлік

 

қызметке

шектеусіз

 

құқық

 

берілген

 

деген

 

сөз

 

емес

.

Біріншіден

, 

миссионерлік

 

қызметті

 

жүзеге

асырушы

 

тұлға

 

міндетті

 

түрде

 

тіркелуге

және

 

жыл

 

сайын

 

қайта

 

т

i

ркеуден

 

өтуге

 

тиіс

.

Ол

 

миссионерлік

 

қызметпен

 

тиісті

 

құжаты

болған

 

жағдайда

 

ғана

 

айналыса

 

алады

.

Екіншіден

, 

миссионерлік

 

қызметтің

 

заң

аясындағы

 

өзіндік

 

талаптары

 

бар

, 

ол

 

та

-

лаптарға

 

сәйкес

 

келмеген

 

тұлғаны

 

мисси

-

онер

 

ретінде

 

тіркеуден

 

бас

 

тартылатыны

да

 

заңнамада

 

көрсетілген

. 

Үшіншіден

,

миссионердің

 

ел

 

аумағындағы

 

қызметі

 

де

нақты

 

өңірлермен

 

шектеледі

. 

Ол

 

тек

 

өзі

тіркелген

 

өңірде

, 

өз

 

діни

 

бірлестігіне

 

мүше

азаматтар

 

арасында

 

ғана

 

діни

 

қызмет

атқара

 

алады

.

Осындай

 

бақылау

 

шараларының

 

нәти

-

жесінде

 

соңғы

 

жылдары

 

еліміздегі

 

мисси

-

онерлер

 

саны

  300-400 

аралығындағы

тұрақты

 

көрсеткіштен

 

артып

 

отырған

 

жоқ

.

Миссионерлердің

 

басым

 

бөлігі

 

еліміздегі

католиктік

 

және

 

православиелік

 

діни

 

бірле

-

стіктердің

 

өкілдері

 

болып

 

келеді

. 

Заңсыз

миссионерлік

 

қызметті

 

жүзеге

 

асыру

әкімшілік

 

құқық

 

бұзушылық

 

ретінде

 

заңмен

қадағаланады

. 

Өткен

 

жылы

 

осындай

 

ни

-

еттегі

  70 

адамға

 

айыппұл

 

салынып

, 

тиісті

әкімшілік

 

шара

 

қолданылды

.

Әңгімелескен

Самат

 

МҰСА

,  "

Егемен

 

Қазақстан

"

PDF 

создан

 

с

 

пробной

 

версией

 pdfFactory Pro 

www.pdffactory.com