Мазмұны
Аннотация
Мазмұны
Нормативті сілтемелер
Белгіленулер мен қысқартулар
Кіріспе
|
8
|
1 Аналитикалық бөлім
|
10
|
2 Турбиналық қондырғының технологиялық тәсімі және оның сипаттамасы
|
19
|
3 Циклдің негізгі нүктелеріндегі термодинамикалық параметрлерді анықтау
|
20
|
4 Турбинаның аралық сатысын жылулық есептеу
|
26
|
5 Турбинаның жұмыс істеу режимдерінің диаграммасын тұрғызу
|
34
|
6 Циклдің энергетикалық тиімділігін анықтау
|
38
|
Қорытынды
|
37
|
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
|
38
|
Белгілеулер мен қысқартулар
ТҚҚ-төмен қысымды қыздырғыш
ЖҚҚ-жоғарғы қысымды қыздырғыш
ЖҚЦ-жоғарғы қысымды цилиндр
ОҚЦ-орта қысымды цилиндр
ТҚЦ-төмен қысымды цилиндр
ЖЭО -жылу электр орталығы
ТҚЖ-төмен қысымды жылыткыш
ЖҚЖ -жоғарғы қысымды жылытқыш
ПӘК-пайдалы әсер коэффициенті
К – конденсациялық турбина;
Т – жылуфикациялық турбина, буды қыздырумен алатын;
П – өндірістік турбина, буды өндірістік алумен;
ПТ – жылуфикациялық және өндірістік, буды өндірістік және қыздырумен реттеп алатын;
Р – қарсықысымды турбина;
ПР – жылуфикациялық өндірістік бу алумен және қарсы қысымды;
ТР – жылуфикациялық буды қыздырумен алатын және қарсы қысымды;
ТК – жылуфикациялық буды қыздырумен алатын және үлкен конденсациялық қуатты.
– турбинаның электр қуаты;
– бу конденсаторының шығыны, кг/час;
– таңдалатын бу шығымы кг/час;
–ЖҚБ турбиналарындағы нақты жылудың кемуі, кДж/кг;
– турбинадағы нақты бір жылудың кемуі, кДж/кг;
– турбинаның механикалық ПӘК-і;
– ПӘК электр генераторы;
Р1 - өткір будың қысымы,МПа
Т1 - өткір будың температурасы,˚С
G0max - өткір будың реттемейтін іріктеудегі максималды шығыны, т/сағ
кг/с
n - ротордың айналу жиілігі об/с
будың бастапқы қысымы,Мпа
жұмысшы тордың қысымы,МПа
жудың бастапқы температурасы,0C
ағынның бастапқы жылдамдығы,м/с
реактивтілік сатысы
- саптама торының жылдамдық коэффициенті
- жұмысшы тордың жылдамдық коэффициенті
соплолық тордың шығын коэффициенті
жұмысшы тордың шығын коэффициенті
Кіріспе
Энергетика елімізде экономикасы маңызды және ең қажетті сала болып табылады. Энергетика соңғы уақытта өзінің пайда болуы мен дамуы кезінде өте қиын кезеңді бастан кешіріп отыр. Электроэнергия өндірісі мемелекеттің экокномикалық деңгейінің басты көрсеткіштерінің бірі болып табылып, өндірістік күштің жалпы күйін көрсетеді. Энергетика өндірістің, ауыл шаруашылығының, тасымалдаушылардың, тұрмыстық шаруашылықтың тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Экономиканың тұрақты түрде дамып тұруы энергетиканың әрдайым дамып отыруынсыз мүмкін емес. Сонымен қатар жылу электр станциялары кәсіпорындар мен ғимараттарды бу мен ыстық сумен қамтамасыз етіп отырады.
Қазіргі заманғы энергетика көбінесе жоғары және өте жоғары бу параметрлерінде жұмыс жасайтын қондырғының жоғарғы қуаттылығында базаланады. Бұл жағдайда қондырғы жұмысының сенімділігі, бәрінен де қазандықтар мен турбиналар жұмысы үлкен мәнге ие болады.
Қондырғының принципиальды жылу сызбасы жылу электр станциясының негізгі және технологиялық процессінің негізін көрсетеді ол тұтынушыларға жіберетін жанған отынның жылу энергиясының электрлік және жылу энергиясына айналу процессі. Ол Электр және жылу энергиясын ЖЭО-тан тұтынушыға жіберіп отырудың жылу тиімділігін анықтайды.
Негізгі жылу тәсімі және көмекші жылумеханикалық қондырғысын қосады: бугенераторлары, бу турбиналары, ауыз суды регенеративті қыздырғыштар, деаэраторлар, буландырғыштар, кеңейткіштер. ПТС құру барысында станция жұмысының мүмкінді режимін ескереді. ПТС есебі технологиялық циклдің әр түрлі бөлімдерінде ағындыжұмыс денесінің өлшемі ен параметрлерін анықтау мақсатында жүргізеді, сонымен қатар жылу экономикасының көрсеткіштері мен қуаттылығын көреді.
Дипломдық жұмыс мақсаты Т-175/210-130 жылуфикациялық турбина негізіндегі жылуэнергоорталықты (ЖЭО) техникалық, энергетикалық және экономикалық көрсеткіщтерін анықтау, сонымен қатар турбинаның режимдерін және конструкторлық ерекшеліктерін есептеу.
2. Аналитикалық бөлім.
3.Жылулық схеманы сипаттау.
Жылулық сызба сипаттамасы және есептеу үшін деректерді дайындау
Турбогенераторда 7 қалпына келтіретін будың сынамалары бар, олардың бесеуі реттелмейді және желінің суын жылытуға арналған екі жылуды қалпына келтіру таңдаулары бар.
Турбинаның ағым бөлігінен алынған конденсатын және желі суларын жылыту жылу электр станцияларының тиімділігін арттырудың тиімді жолдарының бірі болып табылады. Регенеративті қыздыру электр энергиясын өндіру үшін отынның нақты шығынын айтарлықтай төмендетеді. Регенерацияның басты артықшылығы - конденсаттық бумен ағынын азайту және онда жылудың жоғалуы. Тартқыш суды регенеративті қыздыру бірқатар жылытқыштарда сериялы түрде жүзеге асырылады, бұл циклдің жылу тиімділігін айтарлықтай арттырады. Жылу қуатын алудың жылу конденсатын бастапқы параметрлеріне және бастапқы температурасына байланысты ТЭС-дің қалпына келтіруді таңдау кезінде электр энергиясының қосымша генерациясы сыртқы жылу шығынын 8 ÷ 35% құрайды.
Суды су бетінде жылыту және араластырады (реакциялық жылытқыштармен суды тікелей байланыстыру арқылы). ЖЭС жылу схемасындағы негізгі жылытқыштар беті болып табылады. Араластырғыш қыздырғыш ретінде деадератор көбінесе жұмысшы сұйықтықтан зиянды қоспаларды жою үшін қызмет етеді. Ыстықтарды араластырғанда, қызып кету нөлге тең болады, бұл термиялық тиімділікті арттырады. Турбинаның конденсаторы OU тығыздағышының салқындатқышында және OE экожүйесі салқындатқышында төрт төмен қысымды регенеративті жылытқыштарда жылытылады. Деаэратордан кейін су жоғары қысымды үш жылытқыш арқылы сорғымен жіберіледі. Барлық LDPE қондырғылары кіріктірілген деуперэдерлерге ие, сондай-ақ негізгі конденсацияланатын бетіне қосымша кіріктірілген су төгетін суыту құралдарымен жабдықталған, бұл қалпына келтіру циклінің тиімділігін арттырады. Бу кулеры негізгі бетінен шығатын судың температурасынан жоғары температураның 2÷5 ° С-қа дейін қосымша жылыту үшін будың қызып кетуін пайдаланады. Конденсатты салқындатқыш қыздыру буының конденсациясын қанықтылық температурасынан төмендетеді, бұл алдыңғы конвекцияның каскадты ағызу жағдайында төменгі таңдау буының жылжуын азайтады. Бу және конденсатты салқындатқыштарды орнату отын үнемдеуді 0,5÷1% дейін қамтамасыз етеді.
Жылу T-175-130 турбинаның схемасы жылумен жабдықтау екі ЖЭО реттелетін таңдаулар жүзеге асырылады деп болжайды. Таңдалған бу бірнеше сериялы жалғанған желілік жылу қондырғыларына өтеді.
ЖҚҚ дренажды деаэратор. ТҚҚ ағындығы конденсаторға каскаланған. ЖҚГ-2 каскадты ЖҚГ-1 құйылады көп құрғату және екі жылытқыштар негізгі конденсатын жолда бірігуді дренаждық желі жылытқыш арқылы жалғанады.
Тұйықталу қазандықтың үздіксіз үрлеу бір сатылы кеңейту бағытталған, барабан типті қазандық БКЗ-420-140 пайдаланады. Химиялық су тазарту бір беті, химиялық өңделген суды (phowa) пайдалана отырып, үрлеу су жылытқыштар жылу шығындарды азайту үшін кеңейту үздіксіз үрлеу жылғы буы бар деаэраторе жіберіледі.
Салқын тығыздағыштар (DU) және негізгі эжектор конденсатын - бу эжектор салқын (MA), негізгі конденсатын қосымша жылыту ықпал етеді безінің мөрлерді бу жылытқыштар кіреді.
Сурет 1. Т-175-130 жылулық схемасы.
4. Т-175-130 турбинаны сипаттау және оның суреті
Турбина ЖҚЦ, ОҚЦ және екіағынды ТҚҚ-дан тұратын үшцилиндірлі біртолқынды агрегатты көрсетеді.Турбинаның екінші жағында орналасқан бөлек орналасқан клапандардың қақпағынан тұрады, төрт қосылатн құбыр арқылы Dу=200 төрт реттегіш клапанға түседі, олар ЖҚЦ орналасқан (екі - №2 және 3 – жоғарғы жағында, екі - №1 және 4 – төменгі жағында). Турбина ЖҚЦ буреттегішке ие, қақпақ №1 ЖҚЦ сервомотор жоында 10 нан 260 мм ашылады, №2 қақпақ 35 пен 260 мм шекарасында ашылады, №3 қақпақ-оң жағындағы жоғарғы жағы -130÷260 мм кезінде ашылады, №4-сол жағындағы жанындағысы - ЖҚЦ сервомотор жолында 185÷260мм кезінде ашылады.
Соңғы 4 ретегіш қақпақ өзінің жолында 50% дейін ашылады. Реттегіш қақпақты басқару қондырғының реттегіші көмегімен іске асады, олар жерде білік тісті сектор арқылы ЖҚЦ поршенді сервомотрдың айналуы бойынша жүргізіледі. Реттегіш қақпақтар жүктегіш типтен жасалған, қотын жері 155мм, ал жүктегіш қақпағы 50 мм диаметрінен тұрады. Бірінші қақпақтағы құбырдағы бу жылдамдығын төмендету үшін бірінші және төртінші қақпақ арасындағы бу жәшітері арқылы Dу=150 мм құбыр арқылы будың өтуі іске асады. Мұндай ағындар Dу=50мм құбыр арқылы екінші және үшінші қақпақтардың булы жәшіктер арасында іске асады. Ағындар бойынша қақпақтар арасында барлық бу жәшіктерінің біруақытта қызуына әкеліп соғады.
Реттегіш қақпақтардан өте отырып булы жәшіктер арқылы бу ЦВД бірінші бір білікті реттегіш кезеңдерінің аппаратына барып түседі. Ол жерден бу сол жақтағы ағынға келіп түседі, ол бірінші мойын тірек жағына бағытталған және бір реттегіш кезеңнен және қысымның алты белсенді кезеңінен тұрады, олар ішкі цилиндрде орналасқан, кейіннен 180 градусқа айналады, ЖҚЦ сыртында орналасқа және екінші мойын тірек жағына бағытталған оң ағындағы қысымның алты белсенді кезеңінен өтеді. ЖҚЦ –ден өткен бу төрт құбыры арқылы өтетін Dу=400мм өтіп сыртқы ЖҚЦ-ге түседі. ЖҚЦ мен ОҚЦ арасындағы құбырдағы бу қысымы жұмыстың қалыпты режимде жүруі кезінде 15 кгс/см2 құрайды (1.47 MПа).
ОҚЦ-ден екі ресивер бойынша Dу=1600 мм бу ТҚЦ түседі. ТҚЦ соңғы кезеңдегі күрекшелердің биіктігінің азаюы мақсатында екіағынды сызба бойынша жүргізеді. ТҚЦ әр ағынында бір реттегіш кезең және 50% дейін қысыммен реакциясының бір кезеңінде жүргізілген.
ТҚЦ бумен орналастыру-дроссельді-реттегіш кезеңі диафрагмассасы алдын қайтымды жүзікке орналастырылады, ол жердегі айналым ТҚЦ поршенді сервоматормен іске асады.
Место Чертеж Т-175-130
4.1Т-175-130 типті бу турбинасының жылуландыру циклін есептеу
Алғашқы деректер:
Турбинаның номиналды қуаты Nэн =175000 кВт
Өткір будың максималды шығымы G0max =745 т/сағ
Өткір будың қысымы Р1 =12,8 МПа
Өткір будың температурасы Т1 =565˚С
Өткір будың реттемейтін іріктеудегі максималды шығымы G0тmax =480
т/сағ
Реттелмейтін іріктеудегі бу қысымы- Рот =0,12 МПа
Конденсатордағы қысым Р2 =0,0035 МПа
Салыстырмалы ішкі ПӘК бөлігіндегі жоғары қысым
Турбинаның салыстырмалы ішкі ПӘК бөлігіндегі төмен қысым
Жұмысты орындау кезінде бу турбинасы қондырғысының сызбасы жылуландыру цикылының һ,s диаграммаларын А4 форматта көрсетілді.
һ,s диаграммасының жылуландыру циклін құру үшін, 1 суретке сәйкес, цикылдың негізгі нүктелеріндегі көрсеткіштерді анықтау қажет.
1 нүкте – турбина алдындағы өткір бу күйі.
Қысым Р1 =12,8 МПа,температура Т1=565˚С (қысымдағы 2 кестеден алынады).
һ,s диаграммасын немесе су буының және судың термодинамикалық қасиеттерін кесте бойынша табамыз:
энтальпиясы һ1=3512,4 кДж/кг, меншікті көлем v1=0,028 м3/кг, энтропиясы S1=6,665 кДж/кг*К.
1’ нүкте – ЖҚҚ турбинасының изоэнтропты кеңеюінің соңы.
һ,s диаграммасында қиылысқан сызықта тұрақты энтропия S1=6,665 кДж/кг*К және іріктеудегі қысым =Рөт=0,12 МПа анықталады.
һ,s диаграммасы бойынша табамыз:
энтальпия =2443,9 кДж/кг; меншікті көлем =1,276 м3/кг;
энтропия =6,665кДж/кг; К температура =104,8˚С
Т1 температурасын қаныққан будың Рот қысым іріктеу бойынша кестемен анықтау ыңғайлы.
1өт нүктесі – ЖҚҚ турбинасы соңындағы будың кеңеюінің нақты процессі.
1 өт нүктесіндегі бу энтальпиясын формула бойынша анықтаймыз:
(1)
һ1өт =3512,47-(3512,47-2443,9)*0,82597,73 кДж/кг
энтропия S1өт мен меншікті көлемді V1өт кесте немесе һ-s диаграммасындағы белгілі көрсеткіштер һ1өт және Р1өт = Рөт =0,12 МПа аралығын табамыз:
S1өт =7,072 кДж/кгК, V1өт =1,37 м/кг;
Температура Т1өт=Т1=104,7˚С, яғни 1өт нүктесі ылғал бу аймағында орналасқан.
2 нүкте –турбинадағы бу кеңеюінің изоэнтропты соңы.
Қиылысқан сызықтағы тұрақты энтропия S1=6,665 кДж/кгК және конденсатордағы қысым р2=0,0035 МПа анықталады.
һ,s диаграммасы бойынша табамыз:
энтальпия һ2=1993,02 кДж/кгК; меншікті көлем V2=30,44м3/кг, энтропия S2= S1 =6,665 кДж/кг*К; температура Т2=26,6˚С.
Т2= Т2ʼ =Т2д =Т3ʼ температурасын 6 кестеден Р2 қысымы бойынша анықтау қолайлы.
2ʼ нүкте – ЧНД турбинасындағы бу кеңеюінің изоэнтропты соңы.
Қиылысқан сызықпен тұрақты энтальпия S1өт=7,027 кДж/кг*К және конденсатордағы қысым р2 =0,0035 МПа анықталады.
һ,s диаграммасы бойынша табамыз:
энтальпия һ2=2115кДж/кгК, меншікті көлем V2ʼ=32,43 м3/кг, энтропия S2ʼ=7,027 кДж/кгК, температура Т2ʼ=26,6˚С.
2Д нүкте – ЧНД турбинасындағы бу кеңеюінің соңғы нақты процесі.
2Д нүктесіндегі бу энтальпиясын формула бойынша анықтаймыз:
h2д= һ1өт-( һ1өт- һ2ʼ) (2)
Белгілі көрсеткіштерді орнына қойып мынаны аламыз:
=2597,73-(2597,73-2115)·0,7=2230,86 кДж/кг
һ,s диаграммасынан анықтаймыз:
S2д=6,37 кДж/кг*К, V2д=29,04 м3/кг, Т2д=26,6˚С
Р2д= Р2ʼ= Р2=0,0035 МПа
3 нүкте-турбина конденсаторындағы бу конденсациясының соңғы процессі.
Осы нүктелердегі көрсеткіштерді 6 кестені пайдаланып, берілген қысым бойынша табамыз Р2= Р2І= Р2=0,0035 МПа, Т3І=26,6 ˚С,
V3=0,001 м3/кг, h3І=111,83 кДж/кг, S3І=0,39 кДж/кгК.
3ІІ нүкте желілік суда қыздырғыштағы бу конденсациясының соңғы процесі.
6 кестені пайдаланып, осы нүктедегі көрсеткіштерді берілген қысым бойынша табамыз Р0т =Р = 0,12 МПа, Т =104,5 ˚С, V3=0,001 м3/кг, һ3=438кДж/кг, S3ІІ=1,36 кДж/кгК.
3 нүкте – сары алдындағы конденсат күйі. Осы нүктелердің энтальпиясына теңдеу табамыз . Бу шығындарын диаграммаға сәйкес анықтаймыз, ондағы режимі N=175 Вт
3 нүктедегі қайнаған судан басқа көрсетілген кестеден һ3 көрсеткіші бойынша табамыз: Т3=75,29˚С, Р=0,619 МПа, V3=0,001 м3/кг
4 нүкте –сорғыдағы конденсат сығындысының изоэнтропты соңы. Механикалық жұмыстағы сорғы қалақшасының айналуы түгел жылуға ауысады. Сондықтан температураның ұлғаюы және энтальпия конденсатын қысым көрсеткіштерінің жоғарылауынан кейін Р0т =Р = 12,8 МПа, Т4= 76˚С, V4=0,00102 м3/кг, һ4=328 кДж/кг, S4ІІ=1,02 кДж/кгК.
4Д нүкте –бугенераторы алдындағы конденсат күйі.
4днүктесіндегі энтальпия теңеуі бойынша анықтаймыз
Мұндағы 0,9 сорғының ішкі салыстырмалы ПӘК
Содан һ4Д =315+=329,4 КДж/кг
қалған параметірлерді 6 кесте арқылы белгілеу һ4Д =Р1 және һ4Д бойынша табамыз:
Р4Д=12,8 МПа, Т4Д =76,2˚С, V4Д=0,00102 м3/кг, S4Д=1,022 кДж/кгК.
5 нүкте-бугенераторындағы будың болуының бастысы
6 кесте бойынша Р5-Р1 қысым арқылы параметірлерді табамыз:
Р5=12,8 МПа, Т5 =329 ˚С, V5=0,0015 м3/кг, һ5=1523,4 кДж/кг, S5=3,54 кДж/кгК.
6 нүкте бугенераторларындағы будың пайда болуының соңы. Параметірлерді Р-Р қысым бойынша 6 кестеден табамыз.
Р6=12,8 МПа, Т6 =329 ˚С, V0=0,013 м3/кг, һ6=2667,6 кДж/кг, S6=5,44кДж/кгК.
Термодинамикалық параметірлердің табылған мәндерін кестеге толтырамыз және һs- диаграммасын құрамыз.
Жұмысты орындау кезінде бу турбинасы қондырғысының сызбасы жылуландыру цикылының һ,s диаграммаларын А4 форматта көрсету керек.
Есептеу нәтижелері кестеде келтірілген.
Есептеу нәтижелері
Кесте
Диаграммадағы нүкте нөмірі
|
1
|
1ʼ
|
|
2
|
2ʼ
|
2д
|
Параметрлер
|
Р,МПа
|
12,8
|
0,12
|
0,12
|
0,0035
|
0,0035
|
0,0035
|
Т,
|
565
|
104,8
|
104,7
|
26,6
|
26,6
|
26,6
|
v,
|
0,028
|
1,276
|
1,37
|
30,44
|
32,43
|
29,04
|
h,кДж/кг
|
3512,47
|
2443,9
|
2597,73
|
1993,02
|
2115
|
2230,86
|
s,кДж/кг*К
|
6,665
|
6,665
|
7,072
|
6,665
|
7,072
|
6,37
|
Диаграммадағы нүкте нөмірі
|
3ʼ
|
3ʼʼ
|
3
|
4
|
4д
|
5
|
6
|
Параметрлер
|
Р,МПа
|
0,0035
|
0,12
|
0,619
|
12,8
|
12,8
|
12,8
|
12,8
|
Т,℃
|
26,6
|
104,5
|
75,29
|
76,2
|
76,2
|
329
|
329
|
v,/кг
|
0,001
|
0,001
|
0,001
|
0,001
|
0,00102
|
0,0015
|
0,013
|
h,кДж/кг
|
111,83
|
438
|
315,7
|
328
|
329,4
|
1523,4
|
2667,6
|
s,кДж/кг*К
|
0,39
|
1,36
|
1,02
|
1,02
|
1,022
|
3,54
|
5,44
|
Бір буды таңдау қондырғыларындағы бутурбиналардың мінсіздігі үшін энергетикалық жылытқыштың тиімділігі қарастырылған. ТS – диаграммасында 4 сурет циклы көрсетілген. 4. Турбиналарды өңдеу кезінде механикалық энергияның барлық буы конденсатор қысымына сәйкес ұлғаяды (2 нүкте) (тұрақты циклдағы температура нүктеде 2 қоршаған ортаның орташа температурасы). Механикалық энергияны түзу кезіндегі жылу өзгерісі көмегімен жасалаты 3'-5-6-1-2-3', жылу, жеке қоршаған ортаға сай, ондағы көлемі 3'-2-7-9-3' Жылу мен электрэнергияны өңдеу комбинирлеу мүмкіндігіне сәйкес жүзеге асырылады, жылу тұтынушыға температурамен бірге берілуі тиіс, қоршаған ортаның жоғары температурасы, мысалы, ол температураға сәйкес жасалады . Тек бұл жағдайда ғана тұтынушыен қолданылған болатын.
Жану жүйесінің циркуляциясы, желілік су (бойлер) жылуалмастырғыш апараттарында қыздыру үшін сәйкес бу бөліктері жоғары қысым бөлігінен кейін арнайы турбиналарда осы мақсатқа сәйкес қолданылады.
Будың басқа бөлігі төменгі қысым бөлігіне және конденсатор турбинасына келіп түсуі мүмкін, қосымша механикалық энергия өңделетіін болады, содан ол электр энергиясына айналатын болады.
Материалды жайып тығыздау мақсатында,диаграммада сол цикылдың бөлігі ғана қарастырылатын болады, онда жылу өңделетін болады: ауданы 3"-5-6- 1-1 -3". Мұндай жағдайда механикалық энергияны таңдау кезінде меншіктілігі азаяды жұмысшы дененің массалық бірлігі арқылы жасалатын болады. Бұл Т, S – диаграммасында көрсетілген:
Аудан 3"-5-6-1-1' -3" аз көлемдегі аудан 3' -5-6-1-2-3' Бірақ бұл жағдайдағы жылу бу турбиналарында өңделетін болады (ауданы 3"-1' -7-8-3") ол қоршаған ортадағы жоғалмайды, жылу тұтынушылар арқылы қолданылады.
Осыған орай, жеке жандырғыш қондырғыларында тұтыну жанармайдың экономикалық тиімділігін түзеді.
Сурет 2. Жылыту циклінің Тs –диграммасы.
Жылуландырғыш қондырғысының циклі бутурбиналарының сызбасында
Ренкин цикылындағы будың өзгеріс жағдайы, 8-диаграммада, иллюстрацияланады, ол заманауи бу турбиналарында қолданылады, 2 суретте көрсетілген.
Қоректендіргіш сорғыш судың қысымын көлеміне сәйкес жоғарылатады және оны бу генераторына апарып береді 11. Изоэнтропты үдеріс қоректендіргіш сорғыштарында шартты түрде бейнеленген һ, S – диаграмма сызығы 3-4. Нақты бір адиабаталық үдерістің жоғарылауы сорғыштағы су қысымына сай деаэраторда 9 қысымға дейінгі қыздырылатын сызыққа сәйкес 3-4д жасалады. Кейін су буқыздырғыш генераторына келіп түседі, онда 4-5 сызықтар бойынша тұрақты қысымдағы қайнау температурасы алдын ала бастапқыда жүзеге асырылатын болады. Изобаралық-изотермиялық үдеріс қайнаған судан бу түзген кезде 5-6 сызыққа сәйкес жасалатын болады. Содан кейін бу 12 бу қыздырғышқа келіп түседі, ондағы температурасы Т изобара бойынша 6-1 жоғарылайтын болады. Турбина алдынан шығатын шығыс буына сәйкес көрсетілетін 1 нүкте, турбинаға дейінгі қыздырғыштарда бугенераторлардың қысымымен температура шығымы ескерілмейді. Мұндай әдіспен, бугенераторлардағы жұмысшы жылуды жүзеге асыру мен изобара бойынша 4-5-6-1қыздырғыштарда жүзеге асырылатын болады. Жылудың көлемі, жұмысшы денеге сәйкес 1 кг ұшырайды, бастапқы жұмысшы дененің энтальпиясы мен соңғы үдеріске сәйкес жасалатын болады:
, кДж/кг.. (6)
Таңдау камерасындағы қысым турбинаның жоғары қысымды бөліктерінде ары қарай ауқымды түрде жасалатын болады. Ротордың механикалық айналу жұмысы будың кинетикалық энергиясына айналып сол арқылы жүретін болады. Әр түрлі 1-1от энтальпия нүктелерін анықтау және 1 мен 1 сызықтар бойынша үйкеліс шығымының әсерінен турбиналардағы ЧВД буының кеңею үдерісі адиабаралы болып келеді. ЖҚҚ жылудың кемуі нақты түрде әр түрлі болып келеді:
, (7)
Мұнда – қатты будың энтальпиясы; – буды таңдау кезіндегі энтальпиясы.
Сурет 2. Реттеулі алымдары бар жылыту циклінің һs –диграммасы.
4.2. Турбинаның жұмыс істеу диаграммаларын тұрғызу
Таңдау арқылы конденсаторларға келіп түсетін, турбиналардағы бу шығыны ұсынылған графикке байланысты турбинаның қуаты бу шығынына сай, турбинаның диаграмма режиміне сай негізгі жылытқыштармен сипатталатын болады. Диаграмма режимінен таза бу шығымын, будың көлемін, сараптауға келіп түсетін немесе берілген турбиналардың конденсаторын анықтауға болады.
(31)
Мұнда
– турбинаның электр қуаты;
– бу конденсаторының шығыны, кг/час;
– таңдалатын бу шығымы кг/час;
–ЖҚБ турбиналарындағы нақты жылудың кемуі, кДж/кг;
– турбинадағы нақты бір жылудың кемуі, кДж/кг;
– турбинаның механикалық КПД;
- КПД электр генераторы.
Теңдеуде анықтау арқылы турбина қуаты үшін кез келген бу шығыны мен анықталады. Бұл теңеудің кезеңге сәйкес өзгеруі мен ондағы тәуелділікті табуға болады. одан кезіндегі немесе ондағы орнатуға сәйкес, мынадай әдіспен, өңделген буды реттеу бір турбиналардың режиміне сәйкес диаграммамен жасалады. Қажетті дәлдікті есептеу арқылы С, ондағы мен сызықтарына байланысты жүретін болады. Нақты тәуелділікке сәйкес КПД бу шығымы мен . Ішкі салыстырмалы өзгеріс сипаттамасы мен буды бөлу жүйесі типтік түрде анықталатын болады.
Диаграмма режиміне келесі сызықтарды орнататын боламыз.
1. Конденсациондық режимдегі сызық.
Турбина режимі, конденсатор бағытымен (ЧНД) төменгі қысым мен жоғары бөлік қысым бөліктері арқылы барлық түрде жүргізіпп, конденсацион деп атайды. Мұндай жағдайдағы бу жандырғыштарды таңдауға сәйкес келіп түспейді,яғни .
Теңдеуді (2.2) пайдалану кезінде біз ең көп бу шығынын анықтаймыз
конденсатордың турбоагрегат күші үшін
; кг̸̸ сағ
Турбоагрегаттық теңдеу бойынша шығарылатын энергияны анықтау:
Турбогенератордың механикалық тиімділігі η=0.98 және генератордың электрлік тиімділігі η=0.97 тапсырманың барлық нұсқалары үшін тұрақты деп есептеледі.
т/сағ
Турбинадағы нақты жылу беру =-=3512.47-2230.86=1281 кДж/ кг. және шамалары Секцияда анықталған.
(32)
Мұнда =745,000 кг / сағ - турбинадағы максималды бу шығыны; қысым басындағы нақты жылу құлдырауы.
Энтальпия = 3512,47 кДж/кг h, s - диаграммасында анықталады
Онда кДж/кг;
Қуат пен турбинадағы жылудың кему әсері теңдеу есебімен анықталады (2.2). жалпы абсцисса осіне орналастыру арқылы, ордината осьін -, «К» нүктесі арқылы аламыз.
Барлығына белгілі таза будың шығымы —(2 косымша кестеде көрсетілген) турбина максималды электр қуатын бұзатын болады Турбина арқылы шығарылатын бу максималды сызық түрінде анықталады.
Турбоагрегаттық теңеу бойынша шығарылатын энергияны анықтау:
Мұнда жеке қадам қуаты (одан n = 3000 айн/мин).
Орналастырылатын сол жақ 0 нүктелер, шартты түрде алынатын нүкте турбинадан шығарылатын алдынғы түрде қозғалмайтын шартты түрде анықталады. Шартты түрдегі сызықтық тәуелділік тікелей түрде жүргізілетін - К алғашқы конденсационды турбина режимі сызықтық түрде жүргізіледі. Бұл режимдегі турбиналар алғашқы бу режимімен анықталады.
2.Қарсы қысым түріндегі сызық.
Барлық қарсы қысым режимінде жүргізілетін бу шығымы тек жоғары қысым бөліктерімен (ЖҚБ) бойлер су режимін қыздыру үшін таңдау бағытын жүргізетін болады. Турбинаның төменгі қысым бөліктері мен (ТҚБ) конденсаторға бу келіп түспейді, т.е. = 0.
Теңдеуді алу (2.) түрінен:
Бұны таңдау, турбинадағы бу шығымы максималды түрде теңеседі, одан турбина қуаты максималды болады.
көлемі мен алынған нүктені диаграммаға сәйкес алынатын болады.
Тікелей, жүргізілетін нүкте арқылы , сол жағдайдағы бу шығымы қуатқа сәйкес жақындастырылады, ЖҚБ турбиналарынан шығарылатын барлық бу сараптауға түседі. Будың қима сызығын анықтау шығымы алғашқы қадам режиміне сәйкес конденсатордағы нөлдік шығынмен таңдалатын болады, = 0.
Турбиналар үшін қарастырылған режимді белгілеу тек теориялық қызығушылықты сызыққа сәйкес ұсынатын болады: кез келген жағдайда жүргізілетін ЖҚБ кейбір қажеттіліктерге сәйкес минималды будың көлемі бойынша жылу үйкелісі шығарылады, турбинадағы ротордың айналуы ЖҚБ арқылы пайда болады.
Осы ұйымдастырылған минималды бу шығымы арқылы ТҚБ кем дегенде 5-10% болуы тиіс.
3.конденсаторындағы бу шығыны минималды будың тұрақтылық сызығымен жасалатын болады.
Нақты жұмыс режиміне сәйкес конденсатордың минималды бу шығымы , бу шығымы нөлге дейін өзгеруі мүмкін . Мұндай жағдайдағы теңдеудің (2.1), түрі:
Таңдау арқылы конденсаторларға келіп түсетін, турбиналардағы бу шығыны ұсынылған графикке байланысты турбинаның қуаты бу шығынына сай, турбинаның диаграмма режиміне сай негізгі жылытқыштармен сипатталатын болады. Диаграмма режимінен таза бу шығымын, будың көлемін, сараптауға келіп түсетін немесе берілген турбиналардың конденсаторын анықтауға болады.
Ертеде орнатылған жағдайға сәйкес, өзгеріске байланысты сызық арқылы анықталады , ары қарай, сызықтары, параллельді сызықты жүргізе отырып , теңдеуін қанағаттандырады (2.6) одан .
4.Үздіксіз таңдау сызығы
Бу конденсаторының минималды шығымы, тұрақты буды таңдауға сәйкес жалған түрде қабылданып, (2.1) таңдалған теңдеулерді қолдану тұрақты сызықты орнатуға сәйкес келеді;
кг/сағ
Мысалы, тең түрде таңдалатын жалған шығындарды қабылдауға болады:
нүктесінде орнатылған көлем, бу конденсаторының минималды шығымы арқылы анықталатын болады. Одан сәйкес нүктелерді аламыз І, ІІ, ІІІ, IV, V. Абсцисса осі турбина қуатын анықтайды.Бу шығынын таңдау көлеміне сәйкес конденсатордағы бу шығымы генераторларда дамытылатын болады:
Сызықтан жүргізілген нүктелер I, II, III, IV пен V параллельді сызықтары арқылы, алғашқы будың тұрақты сызықтарын таңдауда алынады.
Теңдеуді анықтау арқылы турбина қуаты үшін кез келген бу шығыны мен анықталады. Бұл теңеудің кезеңге сәйкес өзгеруі мен ондағы тәуелділікті табуға болады. одан кезіндегі немесе ондағы орнатуға сәйкес, мынадай әдіспен, өңделген буды реттеу бір турбиналардың режиміне сәйкес диаграммамен жасалады. Қажетті дәлдікті есептеу арқылы С, ондағы мен сызықтарына байланысты жүретін болады. Нақты тәуелділікке сәйкес ПӘК бу шығымы мен . Ішкі салыстырмалы өзгеріс сипаттамасы мен буды бөлу жүйесі типтік түрде анықталатын болады.
5.Конденсатордағы бу шығымының тұрақты сызығы
Сонымен қатар теңеуде тұрақты бу конденсаторының шығымы да тұрақты сызық ретінде қолданылып (2.1), тұрақты бу конденсаторының шығымымен жалған түрде қолданылып , буды таңдау шығымы нөлге тең болады :
Конденсаторда қолданылатын бу шығынының теңдігі:
Бұл көлемді сызыққа орналастырып - К сәйкес нүктелерді аламыз 1, 2, 3, 4, 5.
Абсцисса осьінде турбинаның қуатын анықтауға болады, бу шығымынң көлеміне сәйкес генератор клемдарында жүзеге асырылатын болады.
=31,5МВт;
Сызықтар, нүктеге сәйкес келтірілген 1, 2, 3, 4 пен 5 параллельді сызықтармен , алғашқы тұрақты шығынға сәйкес бу конденсаторларының шығымы жасалатын болады .
6 Циклдің энергетикалық тиімділігін анықтау
Конденсациялық режимде қайтымды жылуфикациялық циклдің
термиялық ПӘК-ін анықтаймыз:
Кестеден белгілі шамаларды қойсақ, содан келесідей мәнді аламыз:
Шынайы циклдің жанама ішкі ПӘК-ін анықтаймыз:
мұнда турбинаның жанама ішкі ПӘК-і келесідей анықталады:
Қорек насосының жанама ішкі ПӘК-і деп қабылданады.
Белгілі шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
Шынайы циклдің абсолютті ішкі ПӘК-і анықтаймыз:
Жылуфикациялық орнатқыштың абсолютті тиімді ПӘК-ін анықтаймыз:
Бугенератордың ПӘК-і деп есептелінеді.
Берілген және табылған шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
Жылуфикациялық турбиналардың номинальды режимдерінде шартты
отынның шығынын анықтаймыз ( кВт, кг/сағ):
Мұндағы кг/сағ – номиналды режимде турбинаға өткен будың шығыны;
кДж/кг – отын жануының төменгі жалуы;
, – циклдің сәйкес нүктелеріндегі энтальпия.
Сонда:
Турбина бойлеріндегі желілік суды қыздыру үшін жылулық тұтынуға
арналған шартты отынның шығынын келесідей өрнекпен анықтаймыз:
Мұнда: =30000 кг/сағ – номиналды режимдегі алымға өткен будың максималды шығыны;
, – сәйкес нүктелердегі энтальпия.
Сонда:
Жылуфикациялық турбинаның номиналды режимінде тек электр
энергияны өндіруге кеткен шартты отынның шығынын анықтаймыз:
Табылған шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
Номиналды режимде ЖЭС-тың тек электр энергиясын өндіргендегі
ПӘК-ті келесі өрнекпен анықтаймыз:
Берілген шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
Номиналды режимде ЖЭС-тың тек жылу энергиясын өндіргендегі
ПӘК-ті келесі өрнекпен анықтаймыз:
Берілген шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
Бөлек өндірудегі конденсациялық станцияда электр энергиясын
өндіруге кеткен шартты отынның шығынын келесі өрнекпен анықтаймыз:
Мұнда кг/сағ – турбинаның номиналды қуатындағы будың максималды шығыны;
– 3 нүктедегі қанықтыру сызығындағы конденсаттың энтальпиясы.
Берілген шамаларды қойсақ, сонда аламыз:
шартында, турбинаның жылуфикациялық
бойлеріндегі жылулық тұтынуға кеткен шартты отынның шығыны бөлек қазандық бөлімдегі жылулық энергияны бөлек өндіргендегі шартты отынның шығынына тең деп есептейміз. Сонда аламыз: кг/сағ.
Номиналды режим үшін жылудың шығыны мен электр энергиясын
бөлек өндіргендегі шартты отынның шығынының қосындысы:
ЖЭС-та жылуфикациялық циклда номиналды режимдегі бөлек
өндірілетін электр энергиясы мен жылуына қарағанда отынның үнемдеуі келесідей шаманы құрайды:
Тиімді жұмсалған жылудың барлық кеткен жылуға қатынасына тең
отынның жылуды тиімді жұмсау коэффициентін анықтаймыз:
мұнда – сыртқы тұтынушыға берілетін жылу саны
а) жылуфикациялық цикл үшін
б) электр энергиясы мен жылуды бөлек өндіру үшін
T-175-130 турбинасының зауыттық деректеріне сәйкес, негізгі деректер мынадай: [3]:
Таңдаудағы қысым:
Рот1 = 3,32 МПа;
Рот2 = 2,23 МПа;
Рот3 = 1,47 МПа;
Рот4 = 0,583 МПа;
Рот5 = 0,284 МПа;
Рот6 = 0,178 МПа;
Рот7 = 0,089 МПа;
4.3 Деаэраторды есептеу
Деаэратор – Гидравликалық жүйенің дұрыс жұмыс жасауын қамтамасыз ету үшін жылу электр станциясында деаэраторды кеңінен пайдалынады.
Cурет 3.6 - Деаэраторды қосу диаграммасы
Деаэратор – сұйықты әр түрлі қоспалардан (көмірқышқыл газы мен ауадан) тазартатын құрылғы. Қазандықтарды сумен қамтамасыз ету үшін міндетті түрде деаэраторлар пайдаланылады. Ол жасалатын жұмыстың сапасын арттыруға ықпалын тигізеді. Алғашқы тазарту химиялық тазарту онда реагент қосылған суды тазалайды, ал екінші термиялық деаэрацияда суды өайнауға жеткізіп, суды газ қоспаларына тазартады.
Деаэраторлар екі сатылы құрылғыдан тұрады. Бакка су келіп, мембрана арқылы ағады сонан соң қоспалардан тазартылады.
Деаэраторлар жоғары және төменгі қысымды болады. Қысымды жоғалылату жүйесі жоғары қуатты қазандықтар үшін пайдалынады. Олар көп мөлшерде бу береді және жоғары қысымды орталық жылумен қамтамасыз ету жүйесін қажетті температура режимімен қамтамасыз етеді. Бұл жүйеге 0,6 МПа жоғары қысыс қажет.
Конденсаттың жоғалуы химиялық тазартылған судың есебінен деаэраторда толықтырылады.
Деаэратордың материалдық балансының теңдеуі:
(+
мұндағы - деадераторға жылу буының ағымы, кг / с,
- негізгі конденсаттың шығыны, кг / с.
Деаэратордың жылу балансының теңдеуі:
(D7+D6+D5)hн5+D’втівт+Dдiэ+Gokhok+Gховh’хов=Gпвhд
Мұнда івт= 2762.8 кДж/кг -бу кеңейту үздіксіз үрлеу Энтальпия бірінші кезеңі,
hok= 634,2 кДж/кг -ТҚҚ-4 –тен шыққан негізгі конденсаттың энтальпиясы.
h’хов= h’хов*Ссв=51,6*4,186=216,0 кДж/кг – химиялық тазаланған судың энтальпиясы;
i3- деаэраторға алынған будың энтальпиясы, кДж/кг;
Теңдеулерді екі теңдеулер жүйесіне келтіреміз:
Dд+Gok=187,06
2975,5Dд+634,2 Gok=128246,1
Теңдеулер жүйесін шешеміз:
Dд = 4.11 кг / с
Gok = 182,95 кг / с
4.4 Регенеративтік тәсімді есептеу ТҚҚ
Сурет- Төмен қысымды жылытқыштарды қосу тәсімі
ТҚҚ-4 үшін жылу балансының теңдеуін жасаймыз
D4(і4-hн4)ηm=Gok(hok-h’ok)
Демек мұнда бу шығыны ТҚҚ-4 те, кг/с,
D4=
ТҚҚ -3 үшін жылу балансының теңдеуін жасаймыз
D3(і3-hн3)ηm+D4(hн4 – hн3) ηm= G’ok(h’ok - h’’ok)
Демек мұнда бу шығыны ТҚҚ-3 те, кг/с,
D4=
Екі беттік-түрі жылу алмастырғыштар, және араластыру нүктесіне жылу және материалдық балансын теңдеулер үшін жылу балансының теңдеуі Component. Теңдеулер жүйесін қалыптастырамыз.
Мұнда ·4,186=200,9 - ТҚҚ-1 кДж/кг дейінгі энтальпияның негізгі конденсаты;
Мұнда =+= 33 + 15 = 48 - ТҚҚ-1 дейінгі негізгі конденсаттың температурасы;
Мұнда = 330 - конденсатордан кейінгі конденсаттың негізгі температурасы;
= 15- салқындатқышы және эжектор мөр салқындатқыштар негізгі конденсатын жылыту;
Белгілі шамаларды теңдеулер жүйесіне келтіреміз.
2095,2·D2+ 887,1 =85090,0 -182,95
71.60 +69.18 +G =182.95
56030,4 +381,3 ·GК =182.95
2082,9 · D1 +1178,1 +82,9 · D2 =180,4 ·GК
Осы теңдеулер жүйесін шешу,
= 394,15 кДж/кг;
D2= 5,77 кг/с;
D1= 2.86 кг/с;
GК = 42,17 кг/с;
Будың конденсациясы арқылы шығыны тең, кг/с
DК= GК –Dэж-Dупл-D4-D3-D2-D1
DК = 42.17 - 1.05 - 2.10 - 9.27 - 4.94 - 5.77 - 2.86 = 16.18
Турбинаның бу теңгерімін тексеру, кг / с,
Дт = Dк + D7 + D6 + D5 + Dд + D4 + D3 + D2 + D1 + Dнс + Dвс =16,18 + 9,55 + +8,69 + 7,66 + 4,11 + 9,27 + 4,94+ 5,77 + 2.86 + 71.6 + 69.18 = 209.81
Бұл, бұрын анықталған шығындармен толық сәйкес келеді.
Қуатты тексеру:
мұнда таңдаудағы і-ші бу шығыны, кг/с.
-іріктеуге дейінгі i-ші жылу беру, кДж/кг.
Wе= [9.55·333.0 + 8.69·417.6 + (7.66 + 4.11) 498.5 + 9.27·666.4 + 4.94·783.1 + +(5.77 + 71.6) 853.4 + (2.86 + 69.18) 950.6 + 16.18·1287.2] ·0.98 = 174498
Есептегі қателік
мұндағы W - турбоагрегаттың қуаты, MВт
Wp - турбина қуаты, MВт
Қателік рұқсат етілген қателіктен аз (.
Есептеу барысында төменде келтірілген формула бойынша регенерация коэффициентін тазарту арқылы айтарлықтай жақсартулар жасалды.
5. автоматтандыру
6. Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі шаралары
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 28 ақпандағы N 528 Заңы. Осы Заң Қазақстан Республикасындағы еңбекті қорғау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және еңбек қызметі процесінде еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтауға бағытталған, сондай-ақ еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерін белгілейді.
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясат:
1) Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерін, мемлекеттік стандарттарды, ережелерді, нормаларды әзірлеу мен қабылдауға;
2) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік, салалық (секторлық) және аймақтық бағдарламаларды әзірлеуге;
3) еңбек жағдайларын, қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды әзірлеу мен жақсарту, қауіпсіз техника мен технологияларды әзірлеу және енгізу, еңбекті қорғау, қызметкерлердің жеке және ұжымдық қорғану құралдарын шығару жөніндегі қызметті экономикалық ынталандыру жүйесін құруға және іске асыруға;
4) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мониторингті жүзеге асыруға; .
5) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау проблемалары бойынша
ғылыми-зерттеулер жүргізуге;
өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби ауруларды есепке алудың бірыңғай тәртібін белгілеуге;
Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы заңдары талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалау мен бақылауға;
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында қызметкерлердің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыруға жәрдемдесуге;
9) өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулардан зардап
шеккен қызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің заңды
мүдделерін қорғауға;
10) өндірістің және еңбекті үйымдастырудың қазіргі заманғы
техникалық деңгейінде жойылмайтын ауыр жұмыс үшін және еңбек
жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыс үшін өтемақылар
белгілеуге;
11) еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғауды жақсарту жөніндегі
жұмыстың отандық және шетелдік озық тәжірибелерін таратуға;
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі мамандарды даярлауға және олардың біліктілігін арттыруға;
еңбек жағдайлары туралы, сондай-ақ өндірістік жарақат, кәсіби ауру туралы және олардың салдары туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұйымдастыруға;
14) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында бірыңғай
ақпараттық жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге;
15) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы халықаралық
ынтымақтастыққа бағытталған.
Еңбекті қорғауды басқару жүйесі (ЕҚБЖ) - кез келген өндіріс саласын басқарудағы мақсатты жүйе.
Жүйенің негізгі функциялары:
еңбекті қорғау аумағындағы ұйымдастыру және координация жұмыстары;
еңбекті қорғаудағы жоспарлы жүмыстар;
еңбекті қорғау жағдайын бақылау және ЕҚБЖ-н функциялау;
еңбекті қорғау жағдайының көрсеткіштерін бағалау, есеп және анализ;
еңбекті қорғау жүмыстарын талпындыру шаралары.
Еңбекті қорғау шараларын жоспарлау және май өндіру процесіндегі техника қауіпсіздігі.
еңбекті қорғау нормалары мен талаптарына сай келмейтін жұмыс орындарын максималды қысқарту, сонымен қатар еңбектің зиянды жағдайларында және ауыр жұмыстармен айналысатын жұмысшылар санын азайту;
қондырғылар, машиналар және механизмдерді мемлекеттік және салалық еңбек қауіпсіздік стандарттарына (ССЕҚ) сәйкестендіру;
еңбек қауіпсіздігіне сай келмейтін және қайта жабдықтау мен күрделі жендеуге келмейтін қондырғыларды пайдаланудан шығару;
санитарлы-тұрмыстық алаңдарды қажетті нормаларға сай ету;
ауыр қол жұмысымен айналысатын жүмысшылар санын барынша азайту, келешекте жою;емдеу-профилактика, демалу орындарын дамыту.
Өндірістегі зиянды және қауіпті факторларды талдау. Тіршілік әрекеті процесінде түрлі жағымсыз салдар тудыратын, адам денсаулығына тура және жанама зиян келтіруге қабілетті құбылыстар, процестер, объекттер - деп түсінетін, түрлі қауіп-қатер әсеріне душар болады. Адам өзінің еңбек эрекетінде де қауіп-қатер әсеріне душар болады. Бұл іс-әрекет өндірістік орта деп аталатын кеңістікте жүзеге асады. Өндірістік жағдайында адамға негізінде техногенді, яғни техникамен байланысты, қауіп-қатерлі және зиянды өндірістік факторлар деп аталатын қауіп-қатерлер әсер етеді. Қауіп-қатерлі өндірістік факторлар (ҚӨФ) деп - белгілі жағдайда жұмыс істеушіге жарақат немесе денсаулықтың кенеттен нашарлауына алып келетін өндірістік факторды айтамыз. Жарақат - бұл сырқы әсерден ағза ұлпаларының зақымдануы мен оның функциясының бұзылуы. Жарақат жұмыс істеушіге қауіпті өндірістік фактордың еңбек міндетін немесе жұмыс жетекшісінің тапсырмасын атқарғанда әсер ететін жағдай деп түсінетін, өндірістегі сәтсіз оқиға нәтижесі болып келеді.
Химиялық факторларға адам ағзасы үшін түрлі жағдайлардағы зиянды заттар жатады. Биологиялық факторлар - бүл түрлі микроорганизмдер, сонымен қатар өсімдік пен жануарлар әсері болып келеді. Психофизиологиялық факторлар - бұл - физикалық және эмоционалды шамадан тыс жүктеулер, миға көп күш салу, еңбектің бір қалыптылығы. Қауіпті және зиянды өндірістік факторларының арасында мықтап бөлінген шекарасы жоқ.
Жұмыс істеушілерге қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсері болмайтын еңбек жағдайының күйі - еңбек қауіпсіздігі деп аталады. Өндіріс жағдайындағы тіршілік әрекетінің басқаша аты - еңбек қорғанысы.
Еңбек қорғанысы заңды акті, элеуметтік-экономикалық, ұйымдастыру, техникалық, гигиеналық жэне емді-профилактикалық іс-шаралар мен құралдардың жүйесі ретінде анықталды. Кешенді тәртіп сақтау болғандықтан, «Еңбек қорғанысы» келесі бөлімдерді қосты : өндірістік санитария, сонымен қатар қауіпсіздік техникасы, өрт және жарылыс қауіпсіздігі, сонымен қатар еңбекті қорғаудың заңдары. Әрбір осы бөлімнің қысқаша мінездемесі [11].
Өндірістік санитария - жұмыс істеушілерге зиянды өндірістік факторлардың әсерін азайтатын немесе тоқтататын техникалық құралдар мен ұйымдастыру іс-шараларының жүйесі болып табылады. Қауіпсіздік техникасы - жұмыс істеушілерге қауіпті өндірістік факторлардың әсерін тоқтататын техникалық құралдар мен ұйымдастыру іс-шараларының жүйесі болып келеді.
Өрт жэне жарылыс қауіпсіздігі - өрт пен жарылыстың алдын алу
мен болдырмауына, оның салдарын шектеуіне бағытталған техникалық
және ұйымдастыру құралдарының жүйесі.
Жұмыс істеушілерге қауіпті жэне зиянды өндірістік факторлар әсері нольге тең болатын, өндіріс жағдайында технологиялық процесті ұйымдастыру мақсатына жетудің қауіпсіз техника жасау мақсатына баламалы болып келеді. Бірақ абсолютті қауіпсіздік не техникалық қол жетпес, не экономикалық қолайсыз, өйткені қауіпсіз техниканың өндіру бағасы, әдетте, оны қолданудан басым болады.
Жабдықтарды пайдалану, құру кезінде техникалық қауіпсіздігі. Машина мен қондырғыны жобалау мен жасау кезінде, онда жұмыс істейтін қызметшілерге арналған негізгі қауіпсіздік талаптарымен санасу қажет, сонымен қатар осы құралдарды беріктік пен қауіпсіздікпен пайдалану кезінде қамтамасыз ету керек.
Өндірісте түрлі технологиялық процестерді жүргізу кезінде, жұмыс істеушілерге қауіпті және зиянды өндірістік факторлар әсер ететін, қауіпті аудандар пайда болады. Осындай факторлардың мысалы ретінде, механикалық жарақаттаудың қауіптілігі (машина мен қондырғының қозғалмалы бөліктерінің әсері нәтижесінде жарақат алу және т.б.), электр тогынан зардап шегу, әр түрлі сәулелену түрлерінің (жылулық, электрмагнитті, иондалған), инфра- және ультрадыбыс, шу, діріл және т.б. әсерлері қарастырылады.
Кеңістіктегі қауіпті аудандардың өлшемдері ауысымды болуы мүмкін. Бұл қондырғы немесе көлік құралдарының қозғалуымен, сонымен қатар қызметкерлердің немесе тұрақтылардың ауысуымен байланысты.
Жоғарыда айтылғандай, қауіпті және зиянды өндірістік факторлар әсерінен қорғау үшін үжымдық және жеке қорғаныс қүралын қолданады. Ұжымдық қорғаныстың негізгі құралдары қоршаушы, сақтандырғыш, жабушы, дабыл қағушы, машиналар мен қондырғыларды басқарудың қашықтық жүйесі және арнайы болып бөлінеді.
Қоршаушы қорғаныс құралдар немесе қоршаулар деп - қауіпті зонада адамның болуына төтеп беретін құралдарын айтады. Қоршаулар стационарлы (алынбайтын), қозғалмалы (алынатын) және жылжымалы болуы мүмкін. Көбінесе қоршаулар торша, тор, экран, қаптама және басқалар түрінде орындалады. Олардың өлшемдері және орналасуы кез-келген жағдайда қауіпті аудандарда адамның жүруін болдырмауын қамтамасыз ету қажет.
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жоба өзінің жылу жүктемесін арттыру мақсатында ЖЭО-3-ті қайта құруды негіздейді.
Жобада Барнаул ЖЭО-3 қайта құру жобасының техникалық және экономикалық негіздемесін жасауға мүмкіндік беретін есептеулер жүргізілді.
Негізгі жылу схемасын және турбоагрегатты техникалық және экономикалық есептеуді реконструкцияға дейін және одан кейін жүзеге асырылды, бұл жылу және электр энергиясы үшін нақты отын шығынын қайта құрастырылған нұсқаның артықшылығын көрсетті.
Жобаның экономикалық бөлігінде ЖЭО кеңейтілген бөлігінің энергия бөліктерінің құнын есептеу. Ұсынылған қайта құру жобасының өтелу мерзімін есептеді.
Жоспарланған ЖЭС-да электр және жылу энергиясын өндіру процесі жоғары қауіпті өндірумен байланысты болғандықтан, «Жобалық қауіпсіздік» бөлімі дипломдық жобаға қосылады.
Достарыңызбен бөлісу: |