Жаратылыстану-ғылыми сауаттылық
Физика
Нұсқаулық: Контекстті мұқият оқып, берілен тапсырмалардың дұрыс
жауабын беріңіз.
Еркін түсу
Еркін түсу – денелердің ауасыз кеңістіктегі ауырлық күшінің әсерінен
болатын қозғалысы.
Денелердің ауасыз кеңістікте құлауын алғаш бақылаған ғалым –
И.Ньютон.
Ауасы жоқ кеңістікте балық денелермен бөлшектер: жаңбыр тамшысы,
шаң тозаң, тастар, жапырақтар Жердің бетіне бірдей үдеумен құлайды. Еркін
түсу үдеуі g әрпімен белгіленеді. Өлшеулердің нәтижесінде Жер бетіне
жақын әр түрлі ендіктерде еркін түсу үдеуі түрліше болатыны белгілі болды:
полюстерде g = 9,83 м/с
2
, орташа ендіктерде g= 9,81 м/с
2
, экваторда g= 9,78
м/с
2
.
Басқа аспан денелеріндегі еркін түсу үдеуінің мәні Жердегі үдеудің
мәнінен өзгеше
Планета,аспан
денесі
Еркін түсуүдеуі,
м/с
2
Планета, аспан
денесі
Еркін түсуүдеуі,
м/с
2
Меркурий
3,7
Юпитер
24,9
Шолпан
8,9
Сатурн
10,6
Жер
9,8
Уран
8,7
Ай
1,6
Нептун
11,6
Марс
3,7
1. Еркін түсу үдеуінің мәні Айдағы мәнмен салыстырғанда шамаме 7 есе
үлкен болатын планета
A) Юпитер
B) Нептун
C) Сатурн
D) Жер
E) Шолпан
2. Массасы 20 кг ауырлық күшінің мәні 212 Н-ға тең болатын планета
A) Уран
B) Шолпан
C) Жер
D) Сатурн
E) Нептун
3. Марста массасы 5 кг дене 5 с уақыт ішінде қандай биіктіктен құлайды?
A) 12,5 м
B) 18,5 м
C) 25 м
D) 46,25 м
E) 92,5 м
4. Жерде 10 с ішінде белгілі бір биіктіктен құлаған дененің Уранда құлау
уақыты
A) 7,4 с
B) 10,6 с
C) 13 с
D) 55,2 с
E) 112,6 с
Достарыңызбен бөлісу: |
