Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw


§ 5. Істі мәні бойынша караулы аяқтау



Pdf көрінісі
бет94/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2


§ 5. Істі мәні бойынша караулы аяқтау
Барлык өпшмдер мен зерттелген дәлелдемелер каралғаннан 
кешн соттөрешісі іске катысушы түлгалар мен өкіддерден олар- 
дын іс материалдарын толыктыруга ниеттерінін бар-жогын 
аныктанды Мүндаіі мәлімдеулер болмаган жағдайда төрағалык 
етуші істі зерпеу аякталды дел жариялап, сот жарыссөідерже 
көшеді (КР А1ЖК 210-бап).
Сот жарыссюдері.
Дәлелдемелердт зерттеп болганнан кейш, 
сот жарыссөааердт тыңдайды, сот жарыссөздері еіер сот оты- 
рысына коріаушы катыспаган жагдайда, іске катысушы тулга- 
лар мен өкілдердж сөздерінен түрады.
Сот жарыссөыері істі талкылаудын ерікті бөлім болып та- 
былады және сот оіырысында долелдемелерді зергіеулер бо- 
йынша корытынды шығару уішн және сот талкылауына каты 
сушылардын түжырычдарын жасау үшін кажет. Олар сот оты- 
рысыіиа каралган дәлелдемелерге непзделеді. Сот отырысын- 
да зерттелген дәлелдемелерді жан-жакты және толык талдау 
негізінде соттын ішкі сенімін калыптастыруда сот жарыс- 
сөздерінін манызы зор.
Сонымеп біріе сот жарыссөздершін кукыктык тэрбиелік 
мәш бар, омткені ол сот отырысыма катысып огырган азамат 
тарта көмектеседі, істін мәнін айкындайды, дәлелдемелерді 
зерттеудін лурышыіына жоне сол бойынша согіы н іс-орекет- 
терше к ө і жеткітуіе көмекіеседі.
іац д а сот ж ары ссоідерж деіі сөз мазмунынын сипаттык 
белнлсрі корсетілмсіен. Алайда, сот ж ары ссвзж ж н е п н і маз- 
мүнына сопкес, сот тажірибесоілс мыиадай реже калыптасты;
- нактылы мән-жайлардын м м іш л ш :
224


— соттагы дәлеллемелердш зерттеудш непзділіп;
— іске кдзысушылардынберген (талап коюшы, жауап беруші, 
коргаушы, мекемелер зангерлері және т.б.) аныкталған дерек- 
терін заиды түрде багалау;
— айырылып калган табыстан келген шыгыннын, зияннын 
молшері және оларды өтеу шарттары.
Сот жарыссөзінде баска да сұрактар айтылуы мүмкін. Сот 
жарыссөзіне катысушылар сот отырысында зергтелмеі ен дәлел- 
демелерге жүішуге және тек сот карауындагы дәлелдемелерге 
гана сүйепш сөйлеуіне күкыгы жок. Қажет болган жағдайда сот 
үсынылган жана дәлелдемелерді аныктау үшін сот талкылауын 
мөні бойынша кайта карауга үйгарым іпығарады
Сот жарыссөзінде уакыт шектелмейді, дегенмен де, төрага- 
лык етуші жарыссөзге катысушы істін мән-жайына катысты 
сөйлемесе, оны токтатуға күкығы бар.
Іске катысушы түлға сот жарыссөзіне катыспауга күкылы.
С о т жарыссөзше катысушылар К.РАІЖК 21І-бабына сәйкес 
мынадай тәртіппен сөйлейді:
— алдымен талап коюшы және оның өкілі;
— содан кеиін жауап беруші мен оның өкілі;
— басталған сот ісіңде дауга дербес талаптар койган үшінші 
түлға мен онын өкілі тараптар мен олардын өкілдершен кейін 
сөз сөйлейді;
— дауга дербес талаптар коймайіын үшінші түлға мен онын 
өкілі талап коюшыдан немесе іске катысушы үшінші түлға жа- 
ғындағы жауап берушіден кеиін сөз сөйлейді.
Прокурор, мемлекетпк органдардын және жерплікп өзін- 
өзі баскару органдарынын, үйымдардын өкілдері және өзге 
түлғалардын күкыктарын, бостандыктары мен занмен корғала- 
тып мүдделерін корғантын мекемелер мен азаматтар сот жарыс- 
сөздерінде ең сонынан сөз сөйлейді. КР АІЖ К 213-бабына 
сәйкес, іс бойынша тарап болып табылмайтын және КР АІЖК 
55-бабының 2- бөлімінде карастырылған тәртіппен өзге түлға- 
лардын күкыктары мен заңмен коргалатын мүдделерш корғау 
үшін сот ісіне катысушы прокурор сот жарыссөздерінен кеиін 
жаппы істің мәні бойынша корытынды береді.
Ретикаіар
(латын ттлінен алганла «replica* карсылык дегенді 
білдіреді) — сот жарыссөзінде екінші рет сөз алғандардын айт- 
кандарына тараптардын бірінің (талап коюшынын, жауап 
берушінің немесе олардын корғаушыларынын). карсылыгы,
2 2
5


ескертуі. Р еплика — бұл сот ж ары ссөзінле сөйлеген жауап 
беруші сөзіне талап кою ш ынын кыскаш а, накты түжырымы. 
Сонғы реплика күкытын заң бойынша жауап беруші мен онын 
өкілі иеленеді (К Р А1ЖК 212-бап).
Істі мәні бойынша карау аякталганнан кенін сот жарыссөзі 
жалпы тәртіппен жүрпзіледі (К Р А ІЖ К 214-бал).

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет