Нуржігт Алтынбеков Аралық бақылау №1 Қазіргі эпидемиологияның анықтамасы және құрылымы
Антропоноздар. Антропоноздардың жалпы сипаттамасы. Анықтау
жүктеу/скачать 0,58 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Нуржігт Алтынбеков
| 18. Антропоноздар. Антропоноздардың жалпы сипаттамасы. Анықтау
ұғымдар. Инфекция қоздырғыштарын берудің негізгі механизмінің іске асырылуына байланысты антропоноздарды топтастыру. Антропоноздар (грек тілінен аударғанда antropos - «адам» және nosos - «ауру») - бұл қоздырғыштың жалғыз биологиялық иесі (резервуар) және инфекция көзі тек жұқтырған адам болатын жұқпалы аурулар тобы. Бұл аурулардың басты ерекшелігі - ұзақ уақыт конъюгаталық эволюция барысында қалыптасқан қоздырғыштың да, иесінің де (адамның) тар мамандануы. Қазіргі уақытта нағыз антропоноздар саны азайып бара жатқанын атап Нуржігт Алтынбеков өткен жөн. Біріншіден, бұл бұрын антропоноздың қоздырғышы болып саналған микроорганизмдердің басқа табиғи резервуарларының ашылуына байланысты. Антропоноздар тобын адамның басқа жұқпалы ауруларынан бөлудің практикалық маңызы зор. Бұл денсаулық сақтау қызметкерлеріне инфекция көздерін дұрыс іздеуге және эпидемияға қарсы шаралардың бағыттарын анықтауға бағыт береді. Антропоноз кезінде инфекцияның келесі берілу механизмдері ажыратылады: • нәжіс-ауызша; • аэрозоль; • трансмиссиялық; • байланыс. Антропонозда тек адам ғана қоздырғыштың негізгі иесі болғандықтан, аурудың бұл тобы екі мүшелі қарапайым паразиттік жүйенің құрамына кіретін қоздырғыштармен және таралу механизмімен үш мүшелі қарапайым паразиттік жүйелермен ұсынылған. Қоздырғыштары екі мүшелі паразиттік жүйенің құрамына кіретін антропоноздар негізінен асқазан-ішек жолдары мен тыныс алу жолдарының инфекцияларымен ұсынылған. Олар сондай-ақ сыртқы интегралды инфекциялар тобына біріктірілген нозологиялық формалардың аз мөлшерін қамтиды. Қоздырғыштары үш мүшелі паразиттік жүйенің құрамына кіретін антропоноздар облигатты-трансмиссивті инфекциялармен ұсынылған. Кейбір жағдайларда бұлар иесінде және векторында қарапайым (ысытылатын қызба), ал басқаларында иесінде қарапайым және векторында күрделі безгегі (безгек). Антропоноздардың берілу механизмінің ерекшеліктері эпидемиялық процестің дамуы мен көріну механизмдеріне тікелей әсер етеді (халықтың белгілі бір топтарының зақымдану қарқындылығы, науқастардың әлеуметтік-жас ерекшеліктері, ай сайынғы және жылдық сырқаттар, аурушаңдықтың аумақтық таралуы және т.б.). Антропонды инфекцияның берілу механизмінің түрі де белгілі бір профилактикалық және эпидемияға қарсы шаралардың маңызы мен рөлін анықтайды. Кейбір антропоноздармен проблеманы тұжырымдау аурудың айтарлықтай төмендеуі үшін (дифтерия, көкжөтел, қызамық, паротит және т.б.) теориялық тұрғыдан негізделген, сонымен қатар олардың кейбіреулерін толығымен жоюға негізделген (SVS, полиомиелит, қызылша және т.б.). Антропоноздардың эпидемиологиялық қадағалауы таралу механизмінің түрімен және қоздырғыштың биологиялық қасиеттерімен анықталатын өзіндік ерекшеліктерге ие. жүктеу/скачать 0,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|