Қоқан автономиясы

Қоқан автономиясы
 
М.Шо
қайдың естеліктері.
 
О Р Ы Н Д А 
Ғ А Н : Е Р Ғ О Ж А Ә С Е Л
А Р Х 2 1 - 1 1

Жоспар
1.
Қоқан автономомиясының құрылу тарихы
2.Т
үркістан автономоясының құрамы
3.М
ұстафа Шоқайдың естеліктері 
4.М. Шо
қайдың өмірбаяны
Қорытынды

Қоқан автономиясы - жалпы мұндай
автономия тарихта болмаған. 
Тарихи аталу жөн - Қоқан қаласында
жарияланған Түрк стан автономиясы.
Съезд сайлаған автономия үк мет н
көрнект қоғамдық- саяси қайраткер
Мұхаммеджан Тынышбаев, кей н
Мұстафа Шоқай басқарды. Мұстафа
Шоқай мұсылман халықтарының саяси
және мәдени жағынан қайта өрлеу нде
елеул рөл атқарған осы құрылымның
дем беруш лер мен
ұйымдастырушыларының б р болды.
Мұстафа Шоқай бүк л Түрк станды Б р
автономиялық республикаға б р кт р п,
оны демократиялық Ресейд ң құрамына
енг зу идеясын қозғайды.
Мұстафа Шоқай

Түрк стан өлкес халықтарының өз н-өз басқаруын қамтамасыз ету
мақсатында 1917 жылы 28 қарашада Ресей мемлекет  құрамында құрылған
автономиялы мемлекет. 
Оның өм рге келу не кеңест к бил кт ң Түрк стан халықтарының өз н-өз
басқару құқығын мойындамауы түртк болды. 1917 жылы Қазан төңкер с
жеңген соң, 22 қараша күн Ташкентте өз жұмысын аяқтаған 3-Түрк стан
өлкел к кеңестер съез өлкеде кеңес бил г н ң орнағанын, соған байланысты
Түрк стан Халық Комиссарлары Кеңес н ң құрылғанын, өлкедег бил кт ң
енд г уақытта соның қолына өтет нд г н мәл мдейд . 

14 мүшес бар бұл үк метт ң құрамында
жерг л кт мұсылман халықтарының б рде-
б р өк л жоқ ед .
Бұл кеңест к бил кт ң отаршылдық
сипатын танытқан оқиға болатын. Бұған
жауап рет нде қүрамында Мұстафа Шоқай,
Махмұд Бехбудий, т.б. бар "Түрк стан
өлкес мұсылмандар кеңес " 26 қараша
күн Қоқан қаласында 4-Түрк стан өлкел к
төтенше мұсылмандар съез н шақырды.
Үш күнге созылған съезд 28 қараша күн
Түрк стан өлкес н Түрк стан автономиясы
деп жариялап, Түрк стан Құрылтайын
шақырғанға дей н саяси бил кт ң Түрк стан
Уақытша Кеңес мен Түрк стан халық
бил г не өтет нд г жөн нде қаулы
қабылдады.

Түрк стан Уақытша Кеңес құрамына
барлығы 54 адам енд , оның 32-с
Түрк станнан Бүк лресейл к Құрылтай
жиналысына сайланған депутаттар ед .
Бұлардың арасында нег зг тұрғындары
қазақтардан тұратын Сырдария мен
Жет су облыстарынан 11 өк л бар
болатын.
Кеңес құрамында, сондай-ақ
мұсылмандар съез сайлаған өк лдермен
б рге, каланың өз н-өз басқару
ұйымдары съез н ң 4 өк л , түрл өлкел к
"еуропалық" ұйымдардың 13 өк л бар
болатын.
Түрк стан Уақытша Кеңес 12 орыннан
тұрған Түрк стан автономиясының
Уакытша үк мет н бек тт .
Съезд Түрк стан өлкес ндег барлық
халықтардың құқығын сыйлап,
қорғайтындығын мәл мдеп, өлкен ң
барлық мұсылман, орыс, т.б.
тұрғындарын Түрк стан автономиясы
төң рег не топтасуға шақырды. 

1917 жылы қарашада Түрк станда қос бил к орнап, оның алғашқысы
кеңест к нег зде құрылып, ең алдымен ресейл к қоныс
аударушылардың мүддес н көздеп, жағдайын нығайта түсуге
қызмет етет нд г н б лд рсе, 
соңғысы отарлық езг ге қарсы, д ни және ұлттық нег зде құрылып,
жерг л кт халықтардың өз н-өз басқару құқығын баянды ету басты
мақсаты екенд г н жариялады. 
Түрк стан Уақытша үк мет н ң төрағасы және Ӏшк стер министр
болып Мұхамеджан Тынышпаев, Ӏшк стер министр н ң
орынбасары болып заңгер Ә.Оразаев бек т лд . Уақытша үк метт ң
Сыртқы стер министр қызмет не Мұстафа Шоқай тағайындалды.
Көп ұзамай Түрк стан автономиясы үк мет н ң төрағасы Мұстафа
Шоқай болды.