Образовательная область «Человек и общество»

23
2) «Человек в обществе»;
3) «Человек и окружающий мир»;
4) «Духовный опыт человечества».
Объем учебной нагрузки по предмету «Самопознание» составляет:
в 1 классе – 1 час, всего 33 часа в учебном году;
во 2-4 классах – 1 час, всего 34 часа в учебном году.
1.5 Образовательная область «Искусство»
Музыка
Целью  обучения  учебного  предмета  «Музыка»  является  формирование
основ  музыкальной  культуры  учеников,  воспитание  средствами  музыки
духовно-нравственной  творческой  личности,  умеющей  применять  полученные
знания и умения в учебной деятельности и различных жизненных ситуациях.
Задачи обучения:
– воспитать интерес к музыкальному искусству, научить слушать музыку и
выражать свое отношение к музыкальным произведениям;
– раскрыть  способности  учеников  в  процессе разнообразной музыкально-
практической  деятельности:  слушании  музыки,  пении,  игре  на  элементарных
музыкальных инструментах, музыкально-пластических движениях;
–
развить
творческое  мышление  и  воображение,  активизировать
познавательную деятельность учеников.
Содержание  учебного  предмета  базируется  на  традиционной  культуре
казахского  народа,  на  музыкальном  творчестве  народов  нашей  республики,
классических  произведениях  мировой  музыки,  современном  казахстанском
искусстве.
Приобщение 
обучающихся 
к 
народному 
творчеству 
и
профессиональному  музыкальному  искусству  направлено  на  воспитание
патриотических  чувств,  толерантных  взаимоотношений  в  поликультурном
казахстанском  обществе,  что  в  целом  способствует познавательному  и
социальному  развитию подрастающего  поколения. Программа  направлена  на
постижение  закономерностей  развития  музыкального  искусства  в  его  связях  с
жизнью.
Особенностью  предмета «Музыка»  является  построение  по  тематическим
блокам: содержание уроков каждой четверти концентрируется вокруг основной
темы,  которая  из  года  в  год  повторяется,  развиваясь  и  углубляясь.  Изучение
предмета  включает  четыре  главные  содержательные  линии:  «Казахская
традиционная 
музыка», 
«Музыкальные 
инструменты», 
«Посещение
концертных залов и театров», «Казахстан – наша Родина».
Методическая 
система 
обучения 
базируется 
на 
использовании
современных  технологий.  Ролевые  игры  в  1  и  2  классах  носят  обучающий
характер  и  выполняют  коммуникативную  функцию.  Технология  «учитель-
ученик» 
создает 
атмосферу 
подлинного 
творческого 
сотрудничества.
Технология  «ситуация  успеха» становится  ведущим  способом  достижения

24
высоких творческих результатов. В начальной школе используются различные
виды уроков музыки: урок - путешествие, урок - концерт, урок - размышление,
урок - репортаж и другие.
При  обучении  предмету  «Музыка»  учитывается  многонациональный
состав  населения  Республики  Казахстан.  В  связи  с  этим  предлагается
обязательная  для  всех  школ  Республики  Казахстан  часть  музыкального
материала,  основанная  на  традиционной  казахской  и  современной  музыке,  и
свободная  часть,  где  учитель,  исходя  из  конкретного  национального  состава
класса, может варьировать музыкальный материал.
Количество  часов  по  предмету  «Музыка»  составляет:  в  1 классе – 1  час  в
неделю, общее  количество  в  год – 33 часа;  во 2-4  классах  по  1  часу  в  неделю,
общее количество в год – по 34 часа в каждом классе.
Изобразительное искусство
Цели обучения:
- воспитание эстетических чувств, интереса к изобразительному искусству;
обогащение  нравственного  опыта,  представлений  о  добре  и  зле;  воспитание
нравственных чувств, уважения к культуре народа Казахстана и других стран;
- развитие  воображения,  желания  и  умения  подходить  к  любой  своей
деятельности  творчески, способности  к  восприятию  искусства  и окружающего
мира, умений и навыков сотрудничества в художественной деятельности;
- воспитание интереса и любви к народному творчеству;
- развитие наблюдательности и зрительной памяти.
Задачи обучения:
- развитие  способности  к  выражению  в  творческих  работах  своего
отношения к окружающему миру;
- знакомство с основами изобразительной грамоты по рисунку, живописи,
композиции;
- знакомить с теплыми и холодными цветами и научить их различать;
- знакомство  с  видами  изобразительного  искусства  (графика,  живопись,
декоративно-прикладное  искусство,  скульптура,  дизайн,  архитектура)  и
жанрами (пейзаж, портрет, натюрморт, анималистический и т.д.);
-
овладение  художественными  навыками  (работа  с  различными
материалами и освоение различной изобразительной техники);
- развитие  способности  видеть  проявление  художественной  культуры  в
реальной жизни (музеи, архитектура, дизайн, скульптура и др.);
- развитие  у  детей  чувственно-эмоциональных  проявлений:  внимания,
памяти, фантазии, воображения;
- улучшение  моторики,  пластичности,  гибкости  рук  и  точности  глазомера
учеников.
Основные особенности программы по изобразительному искусству:

25
- в  интегрированной модели  задействованы различные  виды  пластических
искусств  (живопись,  графика,  скульптура,  художественное  конструирование,
дизайн и архитектура, декоративно-прикладное исскуство);
- актуализировано  уважение  к  национальным  особенностям  искусства
народов Казахстана и мира;
- проявляются  преемственные  связи  в  образной  специфике  современного
искусства  и  произведениях  далекого  прошлого,  формируется готовность  к
межкультурному взаимодействию и толерантности;
- широко 
использованы 
возможности 
включения 
регионального
компонента, творческого подхода к преподаванию изобразительного искусства.
Учебный  материал  в  программе  представлен  блоками,  отражающими
деятельный характер и нравственную сущность художественного образования:
«Виды  художественной  деятельности»,  «Основы  художественной  грамоты»,
«Познание  окружающего  мира»,  «Содержание  художественно-творческой
деятельности».
Специфика  подобного  деления  на  блоки состоит  в  том,  что  первый  блок
раскрывает содержание учебного материала, второй блок даёт инструментарий
для  его  практической  реализации,  третий  намечает  духовно-нравственную,
эмоционально-ценностную  направленность  тематики  заданий,  четвертый
содержит  виды  и  условия  деятельности,  в  которых  ребёнок  может  получить
художественно-творческий  опыт.  Все  блоки  раскрывают  разные  стороны
искусства: 
типологическую, 
языковую, 
ценностно-ориентационную,
деятельностную.  Они  (все  вместе)  в  разной  мере  присутствуют  почти  на
каждом уроке. В комплексе все блоки направлены на решение задач начального
художественного образования и воспитания.
В учебном плане на изучение изобразительного искусства в каждом классе
начальной школы отводится по 1 часу в неделю, всего 135 часов.
1.6 Образовательная область «Технология»
Трудовое обучение
Цель  предмета: овладение  начальными  технологическими  знаниями,
трудовыми  умениями  и  навыками,  способами  планирования  и  организации
труда;
развитие  сенсорики,  мелкой  моторики  рук,  пространственного
воображения,  способностей  ориентироваться  в  информации  разного  вида;
освоение  знаний  о  роли  трудовой  деятельности  человека  в  преобразовании
окружающего  мира;  воспитание  трудолюбия,  уважительного  отношения  к
людям и результатам их труда.
Задачи предмета:
- формирование  основ  общетрудовых  и  специальных  умений,  навыков,
трудовой и экологической культуры;

26
- использование  знаний  и  умений,  полученных  в  повседневной  жизни  и
практической  деятельности  для  поиска,  воспроизведения,  сохранения  и
применения информации;
- соблюдение правил личной гигиены и правил  безопасности труда;
- самостоятельное конструирование различных изделий;
- развитие творческих способностей, художественного вкуса,  творческого
воображения, 
пространственного 
мышления, 
эстетического 
вкуса 
и
конструкторских способностей;
- организация коллективного труда на уроке.
Особенности    предмета  заключаются  в  формировании  знаний  о
взаимосвязи  человека  с  окружающим  миром,  понятия  о  роли  деятельности
человека в развитии общества, основ  технологических  умений, навыков. Труд
является  одним  из  основных  факторов,  влияющих  на  развитие  личности
учащегося 
(человеческое, 
умственное, 
физическое, 
эстетическое,
экономическое).  Формируемые  навыки  обеспечивают  активное  восприятие  и
осмысление полученных знаний и умений.
В  связи  с  отсутствием  в  учебнике  для  4-го  класса  тем  «Работа  с
проволкой»,  «Изготовление  украшении  из  фольги»,  «Последовательность
изготовления  орнамента  «Қошқар  мүйіз»  учитель  вправе  заменить  другими
темами в рамках учебной программы.
В  соответствии  с  типовым  учебным  планом объем  учебной  нагрузки  по
предмету «Трудовое  обучение» составляет:  1 класс – 2 часа  в  неделю, всего –
66 часов; 2-4 классы – 2 часа в неделю, всего - 68 часов.
1.7 Образовательная область «Физическая культура»
Физическая культура
Учебный  предмет  «Физическая  культура» – это  система  знаний  о
физкультурной  деятельности,  поддержание  физического  и  психического
здоровья учащихся.
Изучение предмета направлено  на формирование личности,  готовой  к
активной самореализации.
Цели обучения:
- формирование  физической  культуры  личности  школьника  посредством
освоения основ содержания физкультурной деятельности с общей развивающей
направленностью;
- формирование  устойчивых  мотивов  и  потребностей  в  бережном
отношении к своему здоровью;
- целостное развитие физических и психических качеств;
- творческое  использование  средств  физической  культуры  в  организации
здорового образа жизни.
Задачи обучения:

27
- укрепление  здоровья, улучшение  осанки,  профилактика  плоскостопия;
воспитание активности и самостоятельности в двигательной деятельности;
- формирование  системы  знаний  из  области  физической  культуры,
касающихся сохранения и укрепления здоровья;
- развитие  физических  качеств:  силы,  быстроты,  выносливости,  ловкости,
гибкости и координационных способностей;
- обучение  разнообразным  комплексам  акробатических,  гимнастических,
легкоатлетических  и  других  физических  упражнений  общеразвивающей
направленности;
- содействие  воспитанию  социально  значимых  черт  личности, развитию
нравственных  и  волевых  качеств,  формирования  эстетических  вкусов  и
навыков культуры поведения;
- формирование  элементарных  знаний  о  личной  гигиене,  режиме  дня,
влиянии  физических  упражнений  на  здоровье,  работоспособность  и  развитие
двигательных способностей.
Предмет  включает  два  раздела:  «Знания  о  физической  культуре»
(информационный 
компонент) 
и 
«Физическое 
совершенствование 
и
мастерство» (операциональный компонент).
Основными  формами  организации  педагогической  системы  физического
воспитания  в начальной школе  являются  уроки  физической  культуры,
физкультурно-оздоровительные 
мероприятия 
в  режиме 
учебного  дня,
спортивные  соревнования  и  праздники,  занятия  в  спортивных  секциях  и
кружках,  самостоятельные  занятия  физическими  упражнениями  (домашние
задания).
Отбор  содержания  учебного  предмета  основан  на  педагогических
подходах:
- личностно-ориентированном
–
дозирование  физических  нагрузок,
соответствующих функциональным возможностям организма ребенка;
- деятельностном – развитие ребенка осуществляется в движениях;
- здоровьесберегающем – обязательное сохранение здоровья учащегося в
процессе обучения.
Исходя из требований и ориентируясь  на индивидуальные возможности и
особенности 
полового 
развития 
каждого 
ученика, 
учитель 
вправе
самостоятельно 
разрабатывать 
индивидуальные 
шкалы 
требований
(контрольные  задания)  и  в  соответствии  с  ними  оценивать  успеваемость
учащихся в течение года.
В  регионах  республики,  где  нет  возможности  проводить  полноценные
уроки  по  разделам  «Лыжная  подготовка»  и  «Плавание»,  рекомендуется  по
решению педагогического  совета  школы  замена  уроков  приемлемыми для  них
видами  деятельности  (кроссовой  подготовкой,  ритмической,  атлетической  и
профессионально-прикладной гимнастикой).
Объем  учебной  нагрузки  по  предмету в соответствии  с  типовым  учебным
планом составляет:

28
в 1 классе – 3 часа в неделю, всего 99 часов в учебном году;
в 2 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;
в 3 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;
в 4 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году.
2. Особенности  обучения  предметам  уровня  основного  среднего
образования
2.1 Образовательная область «Язык и литература»
Оқыту  орыс, өзбек, ұйғыр,  тәжік  тілдерінде  жүргізілетін  мектептерге
арналған «Қазақ тілі»
Қазақстан  Республикасының  «Тіл  туралы»,  «Білім  туралы»  Заңдары  мен
«Қазақстан-2050»  стратегиялық
бағдарламасында  белгіленген  міндеттер
еліміздің білім  беру  жүйесінде  көптілді  меңгерген  дара  тұлға қалыптастыру
мақсатын жүзеге асырудың ұтымды жолдарын анықтауды талап етіп отыр. Бұл
үш  тілді қатар  білуге  арналған  тіл  саясатына  сәйкес  мемлекеттік  тілдің
доминанттық рөлін күшейтуге келіп саяды.
«Қазақ
тілі»  пәнінің
маңыздылығы
қазақ
тілінің
Мемлекеттік  тіл
мәртебесімен  дәйектеледі.  Сондықтан қазақ тілін  оқыту  барысында өзге  тілде
білім  алатын  негізгі  мектеп  оқушыларына қазақ тіліндегі  сөйлесім әрекетін
мәдениаралық қатысым құралы ретінде меңгерту көзделеді.
Әлемдік  білім  кеңістігінде  орныққан  «Шетел  тілдерін  деңгейлеп
меңгертудің еуропалық жүйесінде»  белгіленген  тілді  игерудің деңгейлері  мен
олардың сипаттарының негізінде қазақ тілін үйретудің деңгейлері айқындалды.
Оқушының білім,  білік,  дағдылары  орта  мектеп  жүйесінде  тілді деңгейлік
меңгерту ерекшеліктеріне сәйкестендіріліп, жіктелді. Атап айтқанда:
5-7- сыныптардағы Негізгі деңгей-А
2.1.2
үш игерімді қамтиды:
- қалыптасу қарсаңындағы орташа  игерім А
2.1
– 5-сынып;
- қалыптасу қарсаңындағы толық игерім А
2.1.1
– 6-сынып;
- қалыптасқан  бастапқы игерім  А
2.1.2
– 7-сынып.
8-9-сыныптардағы Орта деңгей-А
2.+
екі игерімді қамтиды:
- қалыптасқан орташа  игерім А
2.2
– 8-сынып;
- қалыптасқан толық игерім А
2.+
– 9-сынып.
Қазақстан  Республикасы  халқының контингенті  мен қазақ тілді  емес
жалпы  білім  беретін  мектептердегі  тілдерді  оқыту  мен үйретудің  өзіндік
ерекшелігі  ескерілді  және  тілдерді  деңгейлік  меңгерудің еуропалық жүйесі
негізге  алынды.  Соған  орай,  біріншіден,  еуропалық жүйеге  сәйкестендірілген
тілдік деңгейлер жалпы білім беретін орта мектептің 1-11-сыныптары бойынша
сараланды.  Екіншіден,  негізгі  және  орта  деңгейлердің тіл  игеру  игерімдері
айқындалды. Үшіншіден,  негізгі  және  орта  деңгейлердегі  базалық білім
мазмұны  тілдік  деңгейлер  бойынша  түзілді.  Төртіншіден,  оқушының білім,
білік,  дағдыларына қойылатын  талаптар  негізгі  және  орта  деңгейлердің

29
ерекшеліктерін  ескере  отырып,  сөйлесім әрекетінің бес  түрі (тыңдалым,
оқылым,  айтылым,  жазылым,  тілдесім) бойынша  сараланды.  Бесіншіден, әр
сыныптағы  бағдарлама  материалдары  тілдік  бөлім, қатысымдық-сөйлесімдік
бөлім  және  мәдениетаралық  қарым-қатынас  бөлімі  бойынша  нақтыланып
ұсынылды.
Қазақ тілін үйренуге  негіз  болатын  бөлімдер  арқылы  оқушылардың
жобаланған оқу нәтижелеріне қол жеткізу мүмкіндіктері қарастырылады.
Пәнді  оқытудың мақсаты – негізгі  және  орта  деңгейлер    бойынша қазақ
тілін қатысымдық тұрғыдан  меңгерту;  оқушыны өз  ойын  айқын,  түсінікті
жеткізуге үйрету,  коммуникативтік қабілеті  дамыған  дара  тұлғаның дамуына
мүмкіндік жасау.
Осы мақсатты жүзеге асырудағы оқу пәнінің міндеттері:
оқушыларды  сөйлесім әрекетінің түрлерін әлеуметтік  ортада қолдана
білуге үйрету;
оқушылардың тілдік дағдысы мен ойлау қабілетін дамыту;
қарым-қатынас әдебі нормаларын меңгерту:
күнделікті өмір  жағдаяттарында қазақ тілін  орынды қолдана  білуге
дағдыландыру;
оқушыны қазақ халқының мәдениетімен, әдебиетімен, ұлттық салт-
дәстүрімен таныстырып, мәдени ортада пайдалануға баулу;
оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытып, іскерлік дағдыларын
жетілдіру;
оқушылардың  қазақ тіліне қызығушылығын  дамыту, қазақ еліне,
мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін тәрбиелеу.
Мектептің негізгі  орта  деңгейінде  меңгерілетін  тілдік  және қатысымдық
біліктер  2  деңгейге  жіктеліп  берілген.  Білім  деңгейлерін  ішкі  кезеңдерге  бөлу
білім  беруді  дара  тұлғаға  бағдарлау ұстанымына  сай  іске  асады.  Бір  деңгейдің
алғашқы  сатысында  білім  мазмұнын  игере  алмаған  оқушы  бейімдеу,  дамыту,
психологиялық  үйлесімділік ұстанымдары  негізінде  келесі  сатыда  тиісті
мазмұнды меңгеруге мүмкіндік алады.
Сонымен қатар, қазақ тілді  емес  мектептердегі  «Қазақ тілі»  пәнінің білім
мазмұны қатысымдық-әрекеттік, қатысымдық-функционалдық, функционалдық
сауаттылықты қалыптастыру, ұлттық ерекшеліктерді ескеру, оқу материалдары
мазмұнының аутенттілігі,  шындық  өмірге  сәйкестігі;    оқушының тілді  білу
деңгейіне сай келуі; білім мазмұнының жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуға, оның
өзіндік  және  шығармашылық  қабілетін  арттыруға, қажетті  іскерліктері  мен
дағдыларын қалыптастыруға  бағытталған  оқыту ұстанымдарын басшылыққа
ала іріктелген. Яғни:
үздіксіздік ұстанымы  оқытудың барлық сатыларының арасындағы
жалғастықты әдіснама,  мазмұн, әдістеме  және  технология  сабақтастығы
тұрғысынан оқытуды қамтамасыз етеді;
оқытудың әрекетшілдік негіздегі ұстанымы  оқушыларды оқу-танымдық

30
әрекетке  белсенді қатыстыру  арқылы  жаңа  білімдерді  ашуын, өзін өзі  бағалау
мен өз әрекетін өзі бақылай алу дағдыларының қалыптасуын қамтамасыз етеді;
пәнаралық байланыс ұстанымы  мәтіннен  ақпаратты  тауып  алу  тәсілі,
мәтінді  мағыналық бөліктерге  бөлу,  негізгі  және қосалқы  ойды  ажырата  алу
және т.б. (әдебиетпен байланыс); өзектілік тәсілі, салыстыру, жүйелілік, қарсы
қою,  себеп-салдарлық байланысты  анықтау  және  т.б.  (ана  тілімен  байланыс)
жұмыстар арқылы жүзеге асырылады;
түсіністік ұстанымы қазақ тілін  оқыту  барысында  оқушылардың
психологиялық-физиологиялық ерекшеліктерін  ескере  отырып,  психологиялық
үйлесімді  жағдай тудыруға мүмкіндік жасайды. Оқушылардың қарым-қатынас
жасауына  және  олардың  өз  жетістігін  сезінуіне  мүмкіндік  беретін  тілектестік
ниетті ұстану оқу үдерісі тиімділігінің маңызды шарты болып табылады;
оқушылардың
тұлғалық
жетістіктерін    ескеру
ұстанымы  түрлі
деңгейдегі  күрделі  тапсырмаларды  шешуге, өздік  жұмыстарды  орындауға,
оқыту  мотивінің тұлғалық-мәнділігін қалыптастыруға,  оқытудың ұтымды
технологиясы  мен  оқу  материалдарын  таңдауға  және  бейімдеуге,  білім
деңгейлері әртүрлі оқушылардың жоспарланған нәтижелерге жетуіне мүмкіндік
береді;
шығармашылық  ұстанымы  оқушылардың түрлі  шынайы  жағдаяттарда
жаңа типтегі міндеттерді өздігінен шешу қабілетін, құзыреттілікке бағытталған
тапсырмаларды орындау білігін қалыптастыруға мүмкіндік тудырады.
Білім берудің барлық деңгейлерінде «Қазақ тілі» пәнінің мазмұндық желісі
үш  аяға  бөлініп ұсынылған: әлеуметтік-тұрмыстық ая; әлеуметтік-мәдени  ая;
оқу-еңбек аясы.
Оқу үдерісінде  жүзеге  асырылатын  пәнаралық байланыс  оқушының  қазақ
тіліндегі сөздік қорын молайтуға, дүниетанымын кеңейтуге, қазақ тілін қолдану
мүмкіндіктерін арттыруға жол ашады.
Оқушының мемлекеттік  тілді үйренуге  деген қызығушылығын  ояту,
мемлекеттік  тілді  меңгеруге  деген қажеттілікті  сезіндіру  мұғалімнің оқу
үдерісін  тиімді  де қызықты ұйымдастыруына  байланысты.  Тілді үйретуде
баланың тұлғалық ерекшелігін ескерген жөн. Шығармашылық қабілеті жоғары
оқушыларға әртүрлі  тақырыптарда  шығарма, әңгіме,  реферат  жазғызып,
ізденімпаз, қызығушылығы  жоғары  оқушыға  ақпарат құралдарынан  материал
жинап,  пресс-конференция  сабағын өткізуді  тапсыру  оң нәтижесін  береді.
Сонымен қатар  оңтайлы  пайдаланылған  дидактикалық, сюжеттік,  рөлдік
ойындар  да  оқушының  өзін таныта  алуына,  сыныптастар  пікірімен  санасуына,
шешен  сөйлеу қабілетін үйренуіне  және  білімін  жан-жақты  көрсетуіне
мүмкіндік береді. Оқушылардың ой-өрiсiн өсiрiп, оларға тiлдiң ұлттық мәдени
мұра,  тiршiлiктiң  өзегi,  танымның көзi  екендiгiн  сезiндiру үшін ақпараттық
технология 
ресурстарын, 
мультимедиалық 
құралдарды,
ғаламтор
материалдарын,  бейнероликтерді,  электронды  оқулықтарды  кеңінен қолдану
тиімді.
Оқыту  орыс  тілінде  жүргізілетін  мектептің негізгі  орта  деңгейінде  «Қазақ

31
тілі»  пәні  аптасына  3  сағаттан  оқытылып,  оқу  жылында әр  сыныпта
102 сағатты, ал оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептердің
5-9-сыныптарында  аптасына  2  сағаттан  оқытылып,  оқу  жылында әр  сыныпта
68 сағатты құрайды.

жүктеу/скачать 0,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: