Кесте 2 – Тәуекелдің маңыздылығына байланысты бағалау
Эскперттік бағалау
Реттік саны
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Ықтималдылығы
0,3
0,5
0,5
0,7
0,5
0,4
0,4
0,2
0,2
0,3
Қауіп қатер
30
60
60
40
70
20
80
70
80
70
Маңыздылығы
9
30
30
28
35
8
32
14
16
21
*Ескертпе - Автордың есептеулері
Тәуекелдің маңыздылығын бағалау ықтималдылық деңгейі мен қауір қатерге байланысты есепке алынады. Ол мына формулаға негізделеді.
R=Pk*Ak
мұндағы, Pk – Ықтималдылық бойынша тәуекелді бағалау;
Ak – Қауір қатер бойынша тәуекелді бағалау
Зерттеу нәтижелері және талқылау.Кесте мәліметтеріне сүйене отырып, эксперттік бағалауда олардың реттік номеріне сай келесі қорытынды жасаймыз.
Кесте 3 – Тәуекелдің маңыздылығына байланысты бағалау қорытындысы
Реттік номері
Тәуекелдің аталуы
Маңыздылығы
1
Қондырлығыларды сақтау жағдайының сәйкес келмеуі
35
2
Жобаның дайын еместігі
32
3
Қондырғылардың жетіспеушілігі
30
4
Жабдықтаушылардың қателіктері
30
5
Қаржылардырудың жетіспеушілігі
28
6
Білікті мамандардың жетіспеушілігі
21
7
Ұйымдастырушылық жұмыстардың нашарлығы
16
8
Құрылыс монтаж жұмыстарының сәйкессіздігі
14
9
Жобадағы қателіктер немесе ақпараттардың анықсыздығы
9
10
Мәліметтердің дайын еместігі
6
*Ескертпе- автордың құрастырулары
Сонымен бірге тәуекел-менеджменті теориясы мен оны ұйымдастырып жүргізу әдістемесін әзірлеудің де маңызы зор. Тәуекелдің алдын алу және бизнесті одан қорғау әдістемесі тұрғысынан алып қарағанда тәуекел-менеджменті кәсіпорынның қаржылық қызметінің негізгі бағыттарының бірі (маркетингтік, бәсекелік, инновациялық және т.б. бағыттармен қатар) болып табылады. Тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыруда бетпе-бет келетін негізгі проблемалар анықталған. Тәуекел менеджментті бағалау жүйесі осы проблеманың бірі болып табылады. Шетелдік және отандық практикада қолданылатын тәуекелдерді бағалаудың көптеген әдістерін зерттеу негізінде кәсіпорынның қаржылық коэффициентін анықтау арқылы, дағдарыс жағдайымен, банкроттықтың алдын алу жағдайлары есепке алынған.
Тәуекел-менеджментті жетілдіру алдын ала бағалауда және қаржы ресурстарын салатын бағытты таңдауда дұрыс шешім қабылдауға көмек көрсетеді.
Әдебиеттер: Мельников, А.В. Риск-менеджмент: стохастический анализ рисков в экономике финансов и страхования. Алматы: Анкил, 2003. – С. 159.
Грабовой, П.Г. Риски в современном бизнесе. – М.: «Экономика», 1988. – С.43.
Лапуста, М.Т. Шаршукова Л.Т. Риски в предпринимательской деятельности. – М.: ИФРА – М.:,1998г.
Дүйсенбаев, К.Ш. Төлегенов Э.Т., Жұмағалиев Ж.Г., Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау.- Экономика.- Алматы, 2001.
Ермолович, Л.Л. Практикум по анализу хозяйственной деятельности предприятия. Учеб. пособие. М.: Книжный дом,2013
Комплексный анализ финансовой деятельности банка А. Ю. Петров, В. И. Петрова.. Издательство: Финансы и статистика, 2012 г.
Островская, Э. Риск инвестиционных проектов. Москва – 2004г.
Евграфова, И.Ю. Антикризисное управление. Шпаргалка /И. Ю. Евграфова, Е. О. Красникова. – М.: Изд-во БЕК, 2010. – 54 с.
Антикризисный менеджмент / Под ред. А. Грязновой. – М.: ИНФРА-М, 2011. – 368 с.
Жарковская, Е.П. Антикризисное управление /Е.П. Жарковская, Б.Е. Бродский.- М.: Омега – Л,2011.- 358 с.
Лиференко, Г.Н. Финансовый анализ предприятия. Учебное пособие. М. Изд: Экзамен, 2005
Балабанов, И.Т. Основы финансового менеджмента. Как управлять капиталом? – М.: Финансы и статистика, 2015г.
Ковалев, А.И. Привалов В.П. Анализ финансового состояния предприятия. – М.: Центр экономики и маркетинга,2011г
Дюсембаева, З.Анализ эффекта финансового рычага и финансового левериджа. // Анализ и учет на предприятии. 2004ж, №3.
Лиференко, Г.Н. Финансовый анализ предприятия. Учебное пособие. М. Изд: Экзамен, 2005
References Mel'nikov, A.V. Risk-menedzhment: stohasticheskij analiz riskov v ekonomike finansov i strahovaniya. Almaty: Ankil, 2003. – S. 159. [in russian].
Grabovoj, P.G. Riski v sovremennom biznese. – M.: «Ekonomika», 1988. – S.43. [in russian].
Lapusta, M.T. Sharshukova L.T. Riski v predprinimatel'skoj deyatel'nosti. – M.: IFRA – M.:,1998g. [in russian].
Duisenbaev, K.Sh. Tolegenov E.T., Zhumagaliev Zh.G., Kasіporynnyn qarzhylyq zhagdajyn taldau.- Ekonomika.- Almaty, 2001. [in kazakh].
Ermolovich, L.L. Praktikum po analizu hozyajstvennoj deyatel'nosti predpriyatiya. Ucheb. posobie. M.: Knizhnyj dom,2013 [in russian].
Kompleksnyj analiz finansovoj deyatel'nosti banka A. YU. Petrov, V. I. Petrova.. Izdatel'stvo: Finansy i statistika, 2012 g. [in russian].