ҚОҒамдық ЖӘне гуманитарлық Ғылымдар общественные и гуманитарные науки social sciences and humanities

228
Тоқсанына бір рет шығарылады
  
 
 
 
         
Шығыстың аймақтық хабаршысы
Бүгінгі таңда мемлекет рөлін, оның функцияларын, мемлекет пен қоғамның 
қарым-қатынастарын  түсінудің  жаңа  үрдісі  қалыптасуда.  Соның  салдарынан 
кейбір  мемлекеттерде  реформаларды  жүргізу  қажеттілігі  туындады.  Олардың 
тәжірибесі  реформаларды  жүргізудің  барлық  қоғамның  біріккен  күш-жігерін 
талап ететін күрделі әрі ұзақ жұмыс екендігін дәлелдейді.
АҚШ  және  Еуропа  елдері  мемлекеттік  басқаруды  жаңғыртуды  жүйелі 
түрде  жүргізді,  ал  Сингапур  мен  Малайзияның  әкімшілік  реформаларының 
жетістігі  оларды  аймақтық  көшбасшылар  етті.  Заманауи  тәуекелдер,  бірінші 
кезекте экономиканың жаһандануы, ақпараттық технологиялардың кең көлемді 
кеңейтілуі мемлекеттік басқару жүйесін қайта қарауға мәжбүрлейді.
Бүгінде,  экономикалық  дағдарыс  жағдайында  белгіленген  мақсаттарға 
қол  жеткізу  үлкен  маңызға  ие.  Туындаған  қиындықтарды  шешу  үшін  және 
мемлекеттердің жаңа жағдайлардағы дамуға жету үшін мемлекеттік басқарудың 
сапасы сыни көзқарасқа ие болады.
Уақыт  мемлекеттік  басқарудың  көптеген  функцияларын  өзгертті,  ал 
мемлекеттік органдардың құрылымы бұрынғы қалпында қалды. Осы сәйкессіздік 
көптеген  мемлекеттердің  дамуын  тежеп,  мемлекеттік  органдардың  тиімділігін 
төмендетті.
Сондықтан  мемлекеттік  басқаруды  реформалаудың  басты  мақсаты  – 
мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін арттыру, соның ішінде мемлекеттік 
аппарат  санын  оңтайландыру,  функциялар  мен  өкілеттіліктердің  қайталануын 
жою, мемлекеттік қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін арттыру, әкімшілік 
кедергілерден өтуге бағытталған бизнес шығындарын төмендету.
1980  жылдардың  ортасынан  1990  жылдардың  соңына  дейінгі  кезеңде 
бірнеше  ондаған  мемлекеттерде  мемлекеттік  басқаруды  реформалаудың  кең 
көлемді және кешенді бағдарламалары жүзеге асырылды [1].
Әлеуметтік байланыс жүйесінде және осы заманғы қоғамның технологиялық 
ұйымдастырылуы мемлекеттік басқаруды реформалауға итермеледі [2].
Австралия,  Бразилия,  Ұлыбритания,  Венгрия,  Канада,  Қытай, 
Жаңа  Зеландия,  Польша,  Финляндия,  Франция,  Оңтүстік  Корея  және  т.б. 
мемлекеттерде жүргілізілген реформалардың себебі келесі кешенді мәселелерді 
шешу  қажеттілігінде  болды:  мемлекеттік  органдар  жүйесінің  тиімділігін  арт-
тыру;  мемлекетті  жауапты  жұмыс  берушіге  айналдыру,  қажетті  біліктілігі  бар 
қызметкерлердің  қажетті  мөлшерін  жұмысқа  жұмылдыру  және  сол  мезетте 
оларды  ұстауға  кететін  шығыстарды  бақылау  қабілеттілігі,  тұрғындар  мен 
жекеменшік сектордың мемлекетке сенімін арттыру [1].
АҚШ-та  реформаларға  дейін  шығынды  мемлекеттік  машина  үлгісі 
үстемдікке  ие  болатын,  шенеуніктер  қаржылық  тәртіпті  сақтау  үшін  жұмыс 
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР

229
Региональный вестник Востока
  
 
 
 
 
        
Выпускается ежеквартально
істейтін.  Шешімдер  қарапайым  азаматтың  сұраныстарынан  алшақ  болатын 
жоғары деңгейлерде қабылданатын. Азаматтар мемлекеттік және муниципалды 
органдарда сапалы әрі жедел қызметті және ақпаратты ала алмайтын.
Мемлекеттік  және  муниципалдық  шенеуніктер  өздерінің  азаматтарға 
қызмет  етуі  тиіс  екендігін  мәлімдегенімен,  қызметтерінің  нақты  нәтижесі  деп 
шынайы пайданы емес, бұйрықтарды орындауды санайтын [3]. Қытайда нарықтық 
экономикаға көшу үдерісі әкмішілік рефомаларды жүргізуге қажеттілгі, бір-бірін 
қайталайтын  әрі  тиімділігі  төмен  басқару  құрылымдары  сияқты  қиындықтар 
болды.  Бразилияда  1986  жылға  дейін  мемлекеттік  қызметшілер  қызметінің 
орталықтандырылған басқармасы болмады [1]. Рефомаларды жүргізудің жалпы 
себептері осындай.
ХХ  ғасырдың  соңында  жүргізілген  реформалар  негізін  мемлекеттік 
басқарудың  жаңа  теориясы  (New  Public  Managemеnt)  қалады.  «Белсенді  мем-
лекет» тұжырымдамасы бойынша мемлекет арасындағы қатынастарды жаңаша 
анықтап, бастамашылық жасау, белсенділік және ынталандыруды мемлекеттің 
аса маңызды функциясына айналдырды.
Мемлекеттік  басқару  жаңа  теориясы  бойынша  мемлекеттік  қызметті 
реформалаудың мәні бұрын мемлекет жүзеге асырған бірқатар функцияларды 
нарықтық  құрылымдарға  беру;  коммерциялық  қызметті  мемлекеттік  басқару 
саласына  қолдануды  болжайтын  мемлекеттік  басқарудың  кең  ауқымды 
маркетингеу болып табылады [2].
Кейбір  мемлекеттерде  әкімшілік  реформалар  экстремалдық  радикалды 
(Ұлыбритания, Жаңа Зеландия және Австралияда жүргізілген реформалардың 
үрдістері)  деп  сипатталса,  өзге  реформалар  айқын  байқалатын  прагматизм 
және  бірізділікпен  сипатталады  (Германия,  Финляндия,  Нидерланды). 
Радикалды тәсілдемені ұстанған мемлекеттер де, біртіндеп болатын реформалар 
жолындағы  мемлекеттер  де  жекеменшік  сектордан  басқарудың  үлгілері  мен 
әдістерін  қабылдап  алуға  ниетті.  Бұл  ұстаным  жекеменшік  сектор  қызметінің 
салыстырмалы  жай  нәтижелері  мен  мемлекеттік  аппарат  қызметінің  күрделі 
кешенді нәтижелері арасындағы елеулі айырмашылықтарға қарамастан болды. 
Мұндай талпыныс қазіргі жағдайда мемлекеттік басқарудың негізі ретіндегі таза 
бюрократиялық қағидаттардан, формалар мен әдістерден бас тарту қажеттілігін 
ұғынумен байланысты [4].
Теоретикалық 
тұрғыдан 
бұл: 
мемлекетті 
ұйымдастырудың 
орталықтандырылған 
көзқарасын 
орталықсыздандырылған 
көзқарасқа 
алмастыру. Бұл ретте мемлекеттік әкімшілік ету орнына мемлекеттік менеджмент 
(менеджеризм тұжырымдамасы) келді [1].
Менеджеризм  тұжырымдамасы  аясында  мемлекеттік  басқаруға  жеке 
бизнеске тән басқару әдістері енеді: мемлекет қызметін халыққа қызмет көрсету 
А.А. ТЮЛЕНБАЕВА, Т.А. БОЛГАУОВ. 1 (69) 2016. Б. 227-234  
 
 
                ISSN 1683-1667 

230
Тоқсанына бір рет шығарылады
  
 
 
 
         
Шығыстың аймақтық хабаршысы
процесі  ретінде  қарастыру;  мемлекеттік  бақсаруда  ол  үшін  жаңа  салаларды 
меңгеру:  аймақтық  және  муниципалды  маркетинг  (инвестициялар,  тұрғын 
үй,  жер  маркетингі,  туристік  маркетинг);  инновациялы  болу;  менеджменттің 
әміршілік  технологиялары;  жетістіктерді  өлшеу;  мемлекеттік  мекемелердегі 
бизнес-процестерді  реинжинирингтеу  (мәселелерді  шешудің  қалыптасқан 
әдістерді  және  функцияларды  мерзімді  қайта  қарау);  «жаңа  есеп  берушілік». 
Менеджеристік  әдістер  тәуелсіз  агенттерге  жауапкершілікті  табыстау  мен 
орталықсыздандыруға сүйенеді.
ХІХ 
ғасырдың 
аяғында 
батыс 
мемлекеттерінің 
министрлік 
жүйесі  экономиканы  басқару  және  әлеуметтік  мәселелерді  шешудегі  өз 
мүмкіндіктерінің шектеулі екендігін анықтады. Министрліктерге көмектесу үшін 
орталықсыздандырылған  мекемелер  құрылды:  АҚШ-та  тәуелсіз  агенттіктер, 
Ұлыбританияда  көпшілік  алдында  ашық  корпорациялар,  Францияда  көпшілік 
алдында ашық мекемелер және т.б. Орталықсыздандырылған құрылымдар кең 
басқармашылық уәкілеттіліктерге ие болды. Олар өздеріне заң бойынша берілген 
уәкілеттіліктерге ие бола отырып, өз қызметінің әдістері мен нобайларын таңдауда 
еркін еді. Мемлекеттік органдар алдында өз қызметтерінің заңды болуы үшін 
ғана жауап беретін. Олар министрліктерге бағынбағанымен, министрліктермен 
соңғы нәтижелер бойынша бағаланатын. 
ХХ  ғасырдың  соңынан  бастап  көптеген  мемлекеттер  басқарымдық 
тапсырмалардың күрделенуіне және мемлекеттік басқаруға ғылыми-техникалық 
революциялардың  нәтижелерін  енгізумен  байланысты  министрліктерді 
ұйымдастыру жөніндегі көзқарастарды қайта қарастырды. Маңызды қоғамдық-
саяси  мәселелерді  шешу  үшін  суперминистрліктер  құрылды.  Жаңа  органдар 
бұрынғы салалық министрліктердің жұмысын біріктіріп, сол арқылы қаржылық 
және кадрлық ресурстарды үнемдеді. Министрліктердің функциялары өзгерді – 
басымдыққа жетекшілік ету емес, бағыттау ман бақылауға ие болды.
Суперминистрліктерге  орталықсыздандырылған  мекемелер  қызметінің 
заңдылығын  бақылау  да  жүктелген  еді.  Кейбір  мемлекеттерде,  мысалы, 
Ұлыбританияда  оратлықсыздандырылған  құрылымдар  мемлекет  меншігіне 
айналған салаларға жетекшілік етуді сәтті орындауда, ал өзгелерінде, мысалы, 
Францияда, әлеуметтік-саяси шиеленістерді шешу үшін кеңінен пайдаланылатын, 
бірақ  басым  көпшілік  мемлекеттерде  олар  мемлекет  пен  жекеменшік  бизнес 
арасындағы байланыстырушы буынға айналды [3].
Ең  радикалды  құрылымдық  реформалар  Ұлыбританияда,  Австралияда, 
Жаңа  Зеландияда  өткізілген  еді.  Орталық  басқарудың  үш  буынды  жүйесі 
құрылды:  министрліктер-ведомстволар-орталықсыздандырылған  құрылымдар. 
Министрліктерге тиісті саладағы стратегиялық басқару функциялары жүктелген. 
Министрліктермен  шарт  жасасатын  ведомстволар  нақты  бағдарламалардың 
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР

231
Региональный вестник Востока
  
 
 
 
 
        
Выпускается ежеквартально
орындалуын  ұйымдастыруға  тартылған.  Мемлекеттік  әрі  жекеменшік 
мекемелер  бола  алатын  орталықсыздандырылған  құрылымдар  азаматтар  мен 
заңды  тұлғаларға  қоғамдық  қызметтер  көрсетуі  тиіс.  Осылайша,  министрлік 
құрылымды  қайта  қарастырған  англосаксондық  мемлекеттер  бюрократиялық 
типтегі орталықтандырылған классикалық вертикалийлерден бас тартты.
Қазіргі  уақытта  осы  мемлекеттердегі  әкімшілік  дәстүрлер  бақарудың 
барынша оңтайлы әрі тиімді формаларын құруға септігін тигізетіндігі баршаға 
аян.  Континенталды  құқықтық  отбасы  мемлекеттері  жалпылай  келгенде 
осы  бағыттағы,  бірақ  мәні  бойынша  барынша  аз  түбегейлі  және  формасы 
бойынша  көбірек  консервативті  реформаларды  жүргізді.  Бірақ  барлық  батыс 
мемлекеттерінде 
орталықтандырылған 
және 
орталықсыздандырылған, 
мемлекеттік  және  жекеменшік  мекемелердің  өзара  ынтымақтастық  жүйесі 
қалыптасуда,  басқарудың  бірыңғай  жүйесі  аясында  олардың  рөлдері  қайта 
бөлінуде.
Орталық  басқарудың  үш  буында  құрылымы  Ресей  Федерациясында 
әкімшілк реформаларды жүргізу кезінде енгізілген болатын. Белгілі болғандай, 
атқарушы  биліктің  федералды  органдар  жүйесінде  федералды  министрліктер, 
федералды  қызметтер  мен  федералды  агенттіктер  құрылды.  Дегенмен,  олар 
Ресейде бірыңғай басқарушылық вертикальдардың буындары ретінде құрылса, 
ал батыс мемлекеттерде үш буынды жүйе тек орталықтандырылған органдарды 
ғана емес, орталықсыздандырылған мекемелерді де, сонымен қатар жекеменшік 
құрылымдарды біріктіреді [5].
Мемлекеттік  басқару  реформаларының  негізгі  мақсаты  мемлекеттің 
функцияларды жүзеге асыру технологияларын елеулі өзгерту болды. Мемлекетті 
тарихты  жасаушы  әрі  әлемдік  даналықтың  жиынтығы  ретінде  қарастырудан 
азаматтарға қызмет көрсетуші ұйым түрінде қабылдауға көшті. 
Кейбір мемлекеттерде (Ұлыбритания, Жаңа Зеландия, Австралия) әкімшілік 
реформалардың  бағдарламалары  саяси  элита  және  мемлекеттік  қызметтермен 
тұжырымдалып, қабылданып, жүзеге асырылды. Басқа мемлектетерде көптеген 
іс-шаралар тәжірибелер мен түрлі жаңалық енгізулер арқылы төменнен жоғарыға 
қарай жүргізілді (АҚШ, Германия, Финляндия және т.б. әкімшілік реформалардың 
кейбір  тұстары).  Ал  Канадада  екі  көзқарас  та  қолданылды.  Кейбір  елдерде 
мемлекеттік қызметшілердің біліктілігіне ерекше көңіл бөлінді, теңдестірілген 
бюджетке  қол  жеткізілді  (Канада,  Қытай),  Чили,  Финляндия  сияқты  елдерде 
мемлекеттік басқару электронды жүйелерді енгізу арқылы жетілдірілді [1].
Реформаларды  жүргізу  барысында  көптеген  мемлекеттерде  елеулі 
жетістіктерге қол жеткізілді: мемлекеттік аппаратты қысқарту және оны ұстауға 
жұмсалатын шығыстарды төмендету; мемлекеттік басқару жүйесінің мөлдірлігін, 
оңтайлығын,  функциясының  тиімділігін  қамтамасыз  ету;  қызметкерлердің 
А.А. ТЮЛЕНБАЕВА, Т.А. БОЛГАУОВ. 1 (69) 2016. Б. 227-234  
 
 
                ISSN 1683-1667 

232
Тоқсанына бір рет шығарылады
  
 
 
 
         
Шығыстың аймақтық хабаршысы
мансаптық жоғарылатуында меритократиялық қағидатты қолдану аясын кеңейту.
Көзге  барынша  көрінетін  жетістік  болып  мемлекеттік  аппаратты  елеулі 
түрде қысқарту болды. Германияда мемлекеттік басқарудың сандық құрамы 1998 
жылы 381 мың адам болса, реформа нәтижесінде мемлекеттік қызметшілер саны 
2006 жылы 310 мың адам болды. Федералды басқару жүйесінде 1998 жылдан 
2006 жылға дейінгі кезеңде 65 мың жұмыс орны жойылып, 2006 жылы 5,4 млрд 
марка үнемдеуге мүмкіндік туғызды. АҚШ-та мемлекеттік қызметшілердің саны 
1999 жылдан 2003 жылға дейінгі кезеңде 17%-ға қысқарды [1]. Бұл үдеріс қазір 
де жалғасын табуда. Экономикалық ынтымақтастық және және даму ұйымының 
(ЭЫДҰ) 2013 жылғы есебінде: «ЭЫДҰ-ға мүше елдердегі мемлекеттік секторда 
жұмыс істейтіндердің пайыздық көрсеткіші орта есеппен 2001 жылғы 5,7%-дан 
2011 жылғы 4,7%-ға дейін азайған», – деп көрсетілген [6]. Мысалы, Германияда 
2001  жылы  мемлекеттік  секторда  жұмыс  істейтіндердің  пайыздық  көрсеткіші 
10,9%  болса,  2010  жылы  бұл  көрсеткіш  10,6%-ға  тең.  Францияда  22,3%-дан 
(2001  жыл)  21,9%-ға  (2011  жыл),  Жапонияда  7,8%-дан  (2001  жыл)  6,7%-ға 
(2009 жыл) төмендеді. Осы категорияға тек шенеуніктер ғана емес, дәрігерлер, 
мұғалімдер,  құқық  қорғау  органдары  және  т.б.  кіреді.  Ал  Ресей  Федерация-
сында  бұл  көрсеткіш  2001  жылғы  20,2%-дан  2009  жылғы  17,7%-ға  өзгерген. 
Аталған  есептемеде  мемлекеттік  компанияларда  жұмыс  істейтіндердің  саны 
жеке есептеліп көрсетілген: Германияда 2001 жылы – 4,7%, 2010 жылы – 3,7%, 
Францияда 2001 жылы – 3,3%, 2011 жылы – 2,5%, Ресейде 2001 жылы – 13,6%, 
2009 жылы – 12,9%. 
Алайда  мемлекеттік  секторда  жұмыс  істейтіндер  үлесі  ЭЫДҰ-ға  мүше 
елдер  арасында  әртүрлі.  Дания,  Норвегия  сияқты  елдерде  мемлекетте  жұмыс 
істейтіндердің  жалпы  мөлшерінің  30%  мемлекеттік  секторға  тиесілі.  Ал  Азия 
және  Латын  Америкасындағы  бұл  көрсеткіш  әлдеқайда  төмен  (2009-2013 
жылдардағы жалпы көрсеткіш Жапонияда 8% жуық, Мексикада 10% жуық) [7].
Мемлекеттік  басқаруды  реформалау  нәтижелері  туралы  айтқан  кезде, 
реформалардың  кемшіліктері  болғанын  атап  көрсету  қажет.  Мәселен, 
Ұлыбритания мен АҚШ-та мемлекеттік басқару жүйесін реформалау барысында 
өз  табиғаты  бойынша  нарықтық  емес  мемлекеттік  қызмет  пен  оны  нарық 
негізінде қайта құру арасындағы қарама-қайшылық айқындалды. Басқарушылық 
қызметтердің  неміс  мектебінің  профессоры  Р.  Пичас:  «Нарықтық  экономика 
қағидаттарын  мемлекеттік  секторға  сөзсіз  аударуға  болмайды»,  –  деп  атап 
өтті  [8].  Сонымен  қатар  сарапшылар  мемлекеттік  аппаратты  маркетингтеу 
мемлекеттік  қызмет  институтының  сәйкестілігінің  біршама  жойылуына  алып 
келуі мүмкін деп ескертеді. Оның себептерінің бірі – мемлекеттік мекемелердің 
ұйымдастырылуы  мен  функцияларының  ерекшелігі,  мұнда  «нарық»  өзін 
экономикалық  салаға  қарағанда  өзгеше  көрсетеді.  Бұл,  мәселен,  мемлекеттік 
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР

233
Региональный вестник Востока
  
 
 
 
 
        
Выпускается ежеквартально
қызметтің дәстүрлі этикасының бұзылуынан көрінеді [9]. 
Жоғарыда аталып өткендей, мемлекеттік басқаруды реформалау нәтижелері 
туралы айтқан кезде бұл реформаларды іске асыру бірнеше ұтымсыз тұстармен 
бірге  жүргендігін  ескерген  жөн.  «Біздің  көзімізше,  Ресей  Федерациясында 
2000 жылдары мемлекеттік басқару жүйесін қайта құрудағы сәтсіздіктердің ең 
елеулі себептердің бірі АР үлгісінің Ресей жағдайларына қатысты, соның ішінде 
қазіргі мемлекеттің рөлі мен функциялары туралы мәселенің, қажетті деңгейдегі 
концептуалды  пысықталмауы  болып  табылады»,  –  деп  тұжырымдайды  Ресей 
Федерациясының Сыртқы істер министрлігі Мәскеу мемлекеттік халықаралық 
институтының  (университетінің)  профессоры,  саяси  ғылымдар  докторы 
О.В.  Гаман-Голутвина  [9].  Расында,  мемлекеттік  басқаруды  реформалаудың 
халықаралық тәжірибесіне сүйенуде ұлттық ерекшелік пен реформалардың өзге 
мемлекеттерде қандай жағдайларда жүргізілгендігін ескеру аса маңызды.
Реформалар  барлық  мемлекеттерде  мақсаттылық,  прагматизм,  үнемділік 
қағидаттарына сүйенеді. Олардың мақсаты – мемлекеттік басқарудың жүйесін 
бұзу  емес,  соңғы  20-30  жылдар  бойы  болған  барлық  «ілгерінді  оқиғалардың» 
тәжірибесін мемлекет қызметіне қолдану. 
Осылайша,  қазіргі  уақытта  өзге  мемлекеттерде  жүргізілген  құрылымдық 
реформалар тиімділігінің негізгі шарттары анықталып қойды: басқарудың түрлі 
буындары мен дейгелерінің өзара қатынасы мен күрделілігін ескеретін кешенді 
сипат;  көптеген  басқарушылық  функцияларды  көпшілікке  тиімді  қызмет 
көрсететін  орталықсыздандырылған  мекемелерге  беру.  Бұл  ережелер  қазіргі 
мемлекеттердің,  әсіресе  батыс  мемлекеттерінің  даму  деңгейін  көрсетеді  және 
ең бірінші кезекте оларға қатысты қолданылады. Алайда Қазақстан сияқты өз 
мемлекеттік аппаратын жетілдіруде күрделі, кейде ерекше мәселелерді шешетін 
өзге мемлекеттер батыс мемлекеттерінің тәжірибесін ескерген жөн. Сондықтан 
индустриалды дамыған мемлекеттердің әкімшілік реформаларды шешу бойынша 
тәжірибелерін  үздіксіз  зерттеу  және  оларды  өз  елінің  ерекшеліктерін  ескеріп 
бейімдеу аса маңызды.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.  Маннинг  Н.  Реформа  государственного  управления:  Международный  опыт  / 
Н. Маннинг, Н. Паркинсон. – М.: Весь мир, 2003. – 496 с.
2.  «Қазақстан  Республикасындағы  мемлекеттік  басқару  жүйесін  жаңғырту 
тұжырымдамасы  туралы»  Қазақстан  Республикасы  Президенті  Жарлығының  жобасы 
туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 1 маусымдағы №612 Қаулысы. 
[Электронды ресурс]. –http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1100000612
3. Нарышкина С.Е. Административная реформа в России. Научно-практическое 
пособие / С.Е. Нарышкина, Т.Я. Хабриева. – М.: ИНФРА-М, 2008. – 352 с. [Электронный 
ресурс]. –http://knowledge.allbest.ru/law/2c0a65625a3bc68a5d53b88421316c27_1.html
4. Осборн Д. Управление без бюрократов: Пять стратегий обновления государства: 
А.А. ТЮЛЕНБАЕВА, Т.А. БОЛГАУОВ. 1 (69) 2016. Б. 227-234  
 
 
                ISSN 1683-1667 

234
Тоқсанына бір рет шығарылады
  
 
 
 
         
Шығыстың аймақтық хабаршысы
пер. с англ. / Д. Осборн, П. Пластрик. – М.: ОАО Издателькая группа «Прогресс», 2001. 
– 396 с. 
5.  Добролюбова  Е.  Повышение  эффективности  деятельности  органов 
государственной  власти:  подходы  к  проведению  административной  реформы  в 
Российской Федерации / Е. Добролюбова, Н. Маннинг, Н. Парисон. – М.: Издательство 
«Алекс», 2005. – 233 с.
6.  Government  at  a  Galance  2013  [Электрондыресурс].  –http://www.keepeek.com/
Digital-Asset-Management/oecd/governance/government-at-a-glance-2013/employment-in-
general-government-as-a-percentage-of-the-labour-force-2001-and-2011_gov_glance-2013-
graph73-en#page1
7. Government at a Galance 2015 [Электронды ресурс]. –http://www.oecd-ilibrary.
org/governance/government-at-a-glance-2015/employment-in-the-public-sector_gov_glance-
2015-22-en
8.  Пичас  Р.  Законодательство  о  госслужбе  в  свете  нового  государственного 
менеджмента. Реформы государственного управления накануне третьего тысячелетия / 
Р. Пичас. – М.: РАГС, 1999. – С. 18-20.
9. Гаман-Голутвина О.В. Мировой опыт реформирования систем государственного 
управления  /  О.В.  Гаман-Голутвина  //  Вестник  МГИМО.  Политика  и  политические 
науки. – 2013. – №4 (31). – С. 187-190.
REFERENCES
1. Mening N., Parkinson N., Reforma gosudarstvennogo upravleniya: Mezhdunarodniy 
opyt. M., 2003, 496 (in Russ).
2.  Kazakhtan  Respublokasyndagy  memlekettik  baskary  zhiyesin  zhangyrtu 
tuzhyrymdamasy  turaly  Kazakhstan  Respublikasy  Presidenti  Zharlygynyn  zhobasy  turaly 
Kazakhstan Respublikasy Ukimetinin 2011 zhylgy 1 mausymdagy 612 Kaulysy. http://adilet.
zan.kz/kaz/docs/P1100000612 (in Kaz).
3.  Naryshkina  C.E.,  Habrieva  T.Ya.,  Administrativnaya  reforma  v  Rossii.  Nauchno-
practicheskoe posobie. M., INFRA M. 2008, 352. http knowledge.allbest.ru/law/2c0a65625a3
bc68a5d53b88421316c27_1.html (in Russ).
4.  Osborn  D.,  Plastirik  P.,  Upravlenie  bez  burokratov.  Pat’  strategii  obnovlenia 
gosudarstva: perevod s angl. M., OAO Izdatelskaia gruppa Progress, 2001, 396 (in Russ).
5.  Dobrolubova  E.,  Manning  N.,  Parison  N.,  Povyshenie  effektivnosti  deiatelnosti 
organov gosudarstvennoi vlasti. podhody k provedeniu administrativnoi reformy v Rossiiskoi 
Federacii. M., Izdatelstvo Alex, 2005, 140 (in Russ).
6. Government at a Galance 2013. http www.keepeek.com/Digital Asset-Management/
oecd/governance/government-at-a-glance-2013/employment-in-general-government-as-a-
percentage-of-the-labour-force-2001-and-2011_gov_glance 2013 graph73 en page1 (in Eng).
7.  Government  at  a  Galance  2015.  http://www.oecd-ilibrary.org/governance/
government-at-a-glance-2015/employment-in-the-public-sector_gov_glance-2015-22-en  (in 
Eng).
8. Pichas R., Zakonodatelstvo o gossluzhbe v svete novogo gosudarstvennogo menedzh-
menta.  Reformy  gosudarstvennogo  upravlenia  nakanune  tret’ego  tysacheletia.  M.,  RAGS, 
1999, 87 (in Russ).
9.  Gaman-Golutvina  O.V.,  Mirovoi  opyt  reformirovania  system  gosudarstvennogo 
upravlenia. Vestnik MGIMO. Politika i polticheskie nauki, 2013, 4, 31, 187, 190 (in Russ).
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР

235
Региональный вестник Востока
  
 
 
 
 
        
Выпускается ежеквартально
ӘОЖ 811.512.122

жүктеу/скачать 1,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: