Оқыту технологиясын жобалау Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті Орындаған: Әбсаттар Н.М.
Шығу тарихы
Жобалау технологиясы ХІХ ғасырдың ІІ жартысында АҚШ ауылшаруашылығы мектептерінде пайда болған.Оның негізін қалаған – Джон Дьюн атты психолог және педагог,философ. Дьюндің ілімін жалғастырушы – Колумбия университеті жанындағы мұғалімдер колледжінің профессоры Уильям Херд Килпатриктің ойынша,балаларды өз жұмысының жемісін көруге ынталандыру арқылы үнемі өмірге дайындау – бұл технологияның негізі.
Клипатриктің типтік үлгісі
«Өзіне көйлек тігіп киген бойжеткенді мысалға алайық.Егер ол кейін өзі киетін көйлегі үшін жанын аямай,ерінбей,аса қызығушылықпен көйлек үлгісін өзі ойлап тауып,өз бетімен өлшеп,пішіп,тігіп кисе» бұл мысал Жобалау технологяисының нағыз типтік үлгісі деген екен Клипатрик.
Жобалау технологиясының ерекшелігі – баланың алдағы іс-әрекетті жобалай алуы мен оның субьекті бола білуі.
Жоба – ол баланың мақсатқа жетуде қоршаған ортасын кезеңді процестер мен алдын-ала жоспарланған тәжірибелік іс-әрекет арқылы қабылдайтын педагогикалық әдіс.
Латынша proektus – алға ұмтылу-даму деген ұғым береді.
Жоба-жоспар,нобайлау;
Жоба-жобалау,ал жобалау болған жерде зерттеу мен нәтижелер болады.
Жоба – орыс түсіндірме сөдігіне сай бұл –ниет,жоспар; ағылшын түсіндірме сөздігіне сай – белгілі мақсатқа жету үшін мұқият ұйымдастырылған және ойластырылған жұмыс бөлігі.
Д.Дьюн,Лай,Торндайк т.б. Американдық ғалымдардың басты идеялары:
Өз еркімен таңдап алған әрекетті ғана бала қызығып орындайды;
Әрекет оқу пәні арнасына құрылмайды;
Нағыз оқыту еш уақытта бір жақты болмайды,қосымша міндеттер де маңызды.
Ұраны: «Бәрі өмірден,бәрі өмір үшін»
Жобалау әдісінің басты идеясы және жобалау әдісі:
Басты Идеясы: Балалардың танымдық қызығушылығын дамыту,өз беттерінше және тәрбиешісі мен ата-анасының көмегі арқылы өз білімдерін дұрыстап ақпараттық кеңістікте жөн таба білу сыни ойлауды дамыту.
Жобалау әдісі – мәселені жете зерттеу арқылы,нақтылы нәтиже бере алатын,рәсімделген дидактикалық мақсатқа жету тәсілі.
Жобалау әдісі – барлық кезде қандай да бір мәселенің шешміні жорамалдайды.
Жобалау әдісі – жеке басқа бағытталған оқыту әдісі.
Мақсаты:
Әр түрлі дерек көздерінен қажетті білімді қз бетімен және шын көңілен қуана алады;
Танымдық және тәжірибелік міндеттерді шешу үшін бар білімін пайдаоануды үйренеді;
Әр түрлі топтармен жұмыс істей отырып,қарым-қатынас дағдыларын меңгереді;
Өзінің зерттеу дағдыларын дамытады (проблеманы коре білу,ақпарат жинау,бақылау,эксперимент жасау,талдау, болжам құру,жинақтау)
Жобалау әрекетін қолдануда, шешілетін негізгі талаптар:
1.Зерттеушілік,шығармашылық мағынада маңызы бар проблемаларды қарастырылуы;
6.Шешімін іздейтін мәселенің болуы,жоба бұл байсалды ойын,баланың дербестігі және ата-ана мен баланың ортақ шығармашылығы;
Жобалау түрлері
Жобалауда көбіне қолданылатын әдістер:зерттеу,шығармашылық,рөлдік-ойындық,таныстыру-бағыттау,т.б
Жобаны бағыттау: тікелей,жасырын.
Қарым-қатынас: бір мектеп,бір сынып,қала,аймақ,халықаралық оқушылар арасында.
Жобаға қатысушылар саны;
Жоба уақыты: тақырып ауқымына сай.
Зерттеу әдісті жоба:
Мұндай жобалар жан-жақты ойластырылған,мақсаты айқын,барлық қатысушылар үшін өзектілігі бірдей,әлеуметтік маңызы бар.Алынатын нәтижені өңдеу, жасалатын тәжірибелер мұқият қарастырылған.Зерттеу қисынында толықтай бағындырылып,нағыз ғылыми зерттеулерге мейлінше жақындастырылған.
Шығармашылық әдісті жоба
Бұл жоба түрінде құрылыс нақтыланбайды,тек жоспарланып,күтілетін нәтиженің жанрфна бағына отырып дамиды.Бұл жағдайда күтілетін нәтижені ұсыну түріне қарай ойластыру керек.
Ойын,шытырман әдісті жоба
Мұндай жобада құрылым соңында дейін,ашық күйінде қалады.Қатысушылар жоба түрі мен мазмұнына қарай өздеріне әр түрлі рөлдерді таңдап алады.Күтілетін нәтиже жоба басында анықталуы немесе соңында көрінуі мүмкін.Бұл жбада шығармашылық деңгей өте жоғары болады.Дегенмен,әрекет рөлдік, ойындық-шытырмандық болып қала береді.
Жобалау технологиясында төмендегідей іс-әрекеттер жүзеге асуы тиіс:
