Ой қортынды туралы жалпы түсінік



Дата27.11.2023
өлшемі0,89 Mb.
#129477

Ой қортынды туралы жалпы түсінік
Ой қорытынды немесе силлогизм — ойлау формасы. Білімнің негізі абстрактілі ойлаудың маңызды бір формасы — ой қорытындымен алынған білім. Біз өзімізді қоршаған болмыс туралы білімді ұғым, пікір, ой қорытынды формасында тұжырымдаймыз. Сондықтан ойлаудың бұл формалары дүниетанудың негізгі құралы болып есептеледі.
Ой қорытынды туралы түсінік

Ой қорытынды — бір немесе бірнеше пікір қоспасынан шыққан жаңа пікір түріндегі ойлау формасы. Біз өзіміздің күнделікті іс-әрекетіміздің нәтижесінде ой корытынды жасап отырамыз. Егер негізге алынған пікір дүрыс болса және біз ой корытындысын дұрыс күрған болсақ, қорытындымыз әр уақытта дұрыс болып шығады.

  • Ой қорытынды — бір немесе бірнеше пікір қоспасынан шыққан жаңа пікір түріндегі ойлау формасы. Біз өзіміздің күнделікті іс-әрекетіміздің нәтижесінде ой корытынды жасап отырамыз. Егер негізге алынған пікір дүрыс болса және біз ой корытындысын дұрыс күрған болсақ, қорытындымыз әр уақытта дұрыс болып шығады.
  • Берілген пікірден қорытынды шығару үшін ол пікірді мазмүны бойынша белгілі тәртіпте бір-бірімен байланыстыруымыз керек. Кездейсоқ қатар келетін пікірден қорытынды шығаруға болмайды. Өйткені, оларда ортақ мазмұн жоқ. Мысалы, мына екі пікірден қорытынды шығаруға болмайды: "Барлық құстар — жануар", "Капиталистердің бәрі — қанаушы", өйткені бұл пікірлердің арасында логикалық байланыс жоқ.

Ой қорытындыларының 3 түрі бар:
  • дедукциялық
  • индукциялық
  • аналогиялық

Жеке жеке тоқталсақ:
ДЕДУКЦИЯ — бұл жалпы жекеге жүретін ой қортындысы.Дедукцияда жалпы пікір алынады,сосын ол жеке пікірмен байланыстырады, соңы бІр қортынды шығарады.
ИНДУКЦИЯ — бұл жекеден жалпыға жүретін жүретін ой қортындысы.
Мысалы: бірінші пікір: Әсел ойнағанда жақсы ойнайды. екінші пікір: Азамат ойнағанда жақсы ойнайды. үшінші пікір:Аружан ойнағанды,жақсц көреді. Төртінші пікір:Әсел, Азамат,Аружан-балалар.
АНАЛОГИЯ — бұл ұқсастық бойынша жасалатын ой қорытындысы. Мысалы: БІРІНШІ пікір: Мотоциклшы Берік өз мотоциклымен тегіс жолда жоғары жылдамдықпен жүргенді жақсы көреді және машиналарды ұнатпайды. ЕКІНШІ пікір: Мотоциклшы Рахат өз мотоциклымен тегіс жолда жоғары жылдамдықпен жүргенді жақсы көреді.
Тыңдағандарыңызға
Назар салып қарағандарыңызға рахмет

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет