Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік унверситеді
Микроорганизмдердің қореқтену тәсілдері
жүктеу/скачать 438,89 Kb.
|
OSXRQPSZNKRT05122023181649
- Бұл бет үшін навигация:
- Микроорганизмдердің қореқтену тәсілдері.
- Көміртегінің сіңірілу тәсілдеріне қарай микроорганизмдер үлкен екі топқа белінеді 1. Автотрофты организмдер
| Микроорганизмдердің қореқтену тәсілдері
Микроорганизмдерде қоректік заттарды қабылдайтын арнаулы орган болмайды. Сондықтан олар қоректік заттарды барлық денесі арқылы қабылдайды. Осы кезде олар клеткадағы керексіз заттарды сыртқа бөліп те үлгереді. Бұл екі процестің екеуі де өте тез жүреді. Қоректік заттарды қабылдау осмос құбылысына байланысты. Өйткені бактериялар клеткасының қабығы жартылай өткізгіш келеді де белгілі қоректік заттарды қажетті мөлшерде ғана өткізіп тұрады.Микробтар клеткасында болатын заттар ерітіндісі оған белгілі мөлшерде қысым туғызады. Оны осмос қысымы деп атайды. Оның шамасы клеткадағы еріген заттың концентрациясына тығыз байланысты. Егер еріген заттың концентрациясы неғұрлым артық болса, қысым да соғұрлым арта түседі. Микроорганизмдердің қореқтену тәсілдері. Клеткада жүретін биохимиялық процестердің нәтижесінде жиналған заттар осмос қысымының әсерінен клеткадан сыртқа бөлініп шығып отырады. Ортада су көп болғанда цитоплазма ісініп, клетка қабығын кереді. Мұны тургор құбылысы деп атайды. Қлетка шамадан тыс ісінсе, жарылып кетуі де ықтимал. Қоректік ортаның концентрациясы артқан сайын, мәселен, ас тұзы немесе қант қосылғанда бактерия клеткалары сусызданады. Цитоплазма бастапқы қалпынан анағұрлым кішірейеді де, жиырылып клетканың ішіне қарай тартылады. Мұны плазмолиз деп атайды. Мұнда бактерия клеткасының тіршілігі жойылады. Көптеген тағамдық заттарды сақтау үшін тұрмыста қант пен ас тұзының концентрлі ерітінділерін пайдалану осындай ерекшелігіне негізделген. Көміртегінің сіңірілу тәсілдеріне қарай микроорганизмдер үлкен екі топқа белінеді 1. Автотрофты организмдер - (autos - өзі, trophe - коректену) көміртегін ауадағы көмір қышқыл газынан сіңіреді. Сол ортадағы түрлі минерал заттардыңтотығуынан бөлінетін энергия автотрофты организмдердің көміртегін сіңіруіне кемектеседі. Сондықтан бұл құбылысты фотосинтезге керісінше, хемосинтез деп атайды.Автотрофты микроорганизмдерге С. Н. Виноградский ашқан нитрификациялаушы бактериялар, темір бактериялары, күкірт бактериялары жатады. Бұлардың кейбір тобына — мәселен, күкірт бактерияларына — жасыл өсімдіктердегідей фотосинтез құбылысы тән. жүктеу/скачать 438,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|