Қожа Ахмет Ясауи



бет5/5
Дата07.01.2022
өлшемі27,3 Kb.
#19859
1   2   3   4   5
Рәбия сұлтан бегім  (шамамен 1430 — 1495 жылдары өмір сүрген) —Әмір Темірдың әулетінен, Ұлықбектің қызы, Әбілхайырдың әйелі. Самарқан қаласында өсіп, жан-жақты білім алған. Рәбия сұлтан бегім өте қу, айлакер және сұлу әйел болған десе еді. Оған небір атақты батырлар, билер ғашық болған. Өз жерінің кегін алу үшін ол билер мен батырларды бір- біріне қарсы тұрғызған. Атақты Қобыланды батыр Рәбия сұлтан бегімге қол жеткізу үшін Ақжол биді өлтіргені жайлы мәліметтер бар. Қобыланды батыр сол кезде Әбілхайырдың қол астында болатын. Сондықтан Ақжол бидің әкесі Қотан тайшы Ақ Орда ханы Әбілхайырдан бөлініп шығып, арғын тайпасын алып, Керей мен Жәнібек сұлтандарға қосыла Жетісуға көшіп кетуiне осы оқиға себеп болған.

Өзі дүние салған соң, хан сарайы мен баласы Сүйінішхан анасына арнап, күмбез салдырады. Күмбезді 1895 жылы Ресей әскерлері «ескі, бір күні кұлап қалуы мумкін деген» сылтаумен кираткан. Қазіргі күмбезі жаңартылып салынған. Рәбия сұлтан бегім кесенесі  Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің Оңтүстік-шығысында 60 м жерде орнасалқан. Оның басына сегізбұрышты құлыптас қайылған. 




22. Қылует жерасты мешіті туралы айтыңыз

Қылует жер асты мешіті, ХІІ-ХV-ХІХғғ. Республикалық мәртебеге ие ескерткіш. XII ғасырда салынып XX ғасырдың бірінші жартысына дейін үздіксіз жұмыс істеп тұрған, жартылай жер астында орналасқан ортағасырлық діни құрылыстардың бірі. Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің оңтүстігінде 120м қашықтықта орналасқан. Координаттары: 43˚17.776΄,068˚16.247΄ Теңіз деңгейінен биіктігі 228м.

23. Вакуфтық құжат туралы не білесіз?

Дін иелеріне арналған жерлерді айтамыз.

24. Ақсарай бөлмесі қандай қызмет атқарды?

Хандар елдің маңызды мәселелерін шешіп, сырттан келген елшілерді қабылдайтын бөлме

25. «Хан талапай» сөзін ашып көрсетіңіз

Ханды тонау

26. Түркістандағы «Хан Ордасы» туралы баяндаңыз




27. Ясауи кесенесіндегі Тайқазан қай жылы жасалды? Ұстаның аты-жөні, сыртындағы жазулардың мағынасы

Бұл қазан әйгілі қолбасшы Әмір Темірдің тапсырысымен 1399 жылы 25 маусымда (хижра 801 жыл, 20-шаууал) Түркістан қаласының батысында, 27 шақырым жерде орналасқан Қарнақ елді мекенінде құйылған. Ирандық шебер Әбділ Әзиз Шарафаддин Тебризи жасаған.

Қазан сыртындағы араптың гүлденген сульс және куфи қолтаңбаларымен жазылған үш қатар жазудың біріншісінде оны Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне арналып жасалғаны туралы айтылады.



1935 жылы тайқазанды Санкт-Петербургтегі атақты музей Эрмитажға, Иран шеберлерінің III Халықаралық конференциясына алып кетеді. Жарты ғасырдан астам уақыт сонда тұрып, 1989 жылы 18 қыркүйекте ғана Түркістанға қайтарылды.


28. Тайқазан Санкт-Петербор қаласына не үшін жіберілді? Оралған жылы




29. Кесенедегі шырағдандар туралы баяндаңыз?




30. Кесенедегі есіктер туралы не білесіз?




31. Лауһа және ондағы жазулардың мәні.




32. Кесене сыртындағы жазулардың қазақша мағынасы




33. Шығыс моншасы туралы айтыңыз




34. Жұма мешіті туралы баяндаңыз




35. Сегіз қырлы сағана туралы не білесіз?




36. Әулие Құмшық ата туралы не білесіз?




37. Әлқожа ата кесенесі туралы айтыңыз




38. Жүсіп ата туралы не білесіз?




39. Жүйнек қаласы туралы не білесіз?




40. Иқан қаласы туралы әңгімелеңіз




41. Сури қаласы туралы не білесіз?




42. Укаша ата туралы қандай аңыз-әфсана білесіз?




43. Жылаған ата туралы қандай аңыз-әфсана білесіз?




44. Жалаулы ата мазары хақында не білесіз?




45. Садуақас ата туралы не білесіз?




46. Шаш ана туралы баяндаңыз




47. Қарахан ата туралы баяндаңыз




48. Түркістанда билік құрған қазақтың алғашқы ханы кім болды, ол туралы не білесіз?




49. Есім хан туралы баяндаңыз




50. Салқам Жәңгір ханның билігі жөнінде қандай мәліметтер бар?




51. Тәуке ханның Жеті жарғысы хақында не білесіз?




52. Жәнібек хан Есім хан ұлы туралы айтыңыз




53. Тұрсын хан Құдайменде сұлтан ұлы баяндаңыз




54. Қайып хан Қосрау сұлтан ұлы айтыңыз




55. Болат хан Тәуке хан ұлы баяндаңыз




56. Сәмеке хан Тәуке хан ұлы баяндаңыз




57. Жолбарыс хан Абдулла хан ұлы баяндаңыз




58. Сейіт хан Сәмеке хан ұлы баяндаңыз




59. Барақ хан Тұрсын хан ұлы баяндаңыз




60. Сығай хан Барақ хан ұлы баяндаңыз




61. Әбілмәмбет хан Болат хан ұлы баяндаңыз




62. Абылай хан Уәли сұлтан ұлы баяндаңыз




63. Әбілфейіз хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз




64. Тәуке хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз




65. Есім хан Сәмеке хан ұлы баяндаңыз




66. Болат хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз




67. Тоғай хан Қарабас сұлтан ұлы баяндаңыз




68. Бөкей хан Барақ хан ұлы баяндаңыз




69. Әликен хан Қарабас сұлтан ұлы баяндаңыз




70. Қаз дауысты Қазыбек би туралы баяндаңыз




71. Шоң би Едіге ұлы туралы не білесіз?




72. Торайғыр би Едіге ұлы туралы айтыңыз




73. Ондан сұлтан Сығай хан ұлы туралы баяндаңыз




74. Қасым сұлтан Абылай хан ұлы баяндаңыз




75. Бөгенбай батырдың «сөресі» туралы айтыңыз




76. Кесенеде жерленген Жәпек батыр туралы айтыңыз




77. Кесенеде жерленген Шекті Тілеу батыр Айтұлы туралы айтыңыз




78. Кесенеде жерленген Шақшақ Жәнібек батыр туралы айтыңыз




79. Кесенеде жерленген Кете Текей батыр Қарпықұлы туралы айтыңыз




80. Кесенеде жерленген Найман Бағаналы Төлек батыр Өтепұлы туралы айтыңыз




81. Кесенеде жерленген Қоралас Жауғаш батыр Қырбасұлы туралы айтыңыз




82. Кесенеде жерленген Керней Жарылғап батыр Түйтеұлы туралы айтыңыз




83. Кесенеде жерленген Шаншар Мамай батыр Бөртеұлы туралы айтыңыз




84. Кесенеде жерленген Керей Бәйімбет батыр Төбетұлы туралы айтыңыз




85. Кесенеде жерленген Тама Бижігіт батыр Бұзауұлы туралы айтыңыз




86. Кесенеде жерленген Дулат Қойкелді батыр туралы айтыңыз




87. Сауран қаласы туралы баяндаңыз




88. Сауран кәріздері туралы айтыңыз




89. Шауғар-Шойтөбе қаласы туралы баяндаңыз




90. Түркістан қаласының төрт қақпасын атаңыз




91. Түркістан қаласының тарихын кезең-кезеңімен атаңыз




92. Ясы-Күлтөбе қаласының тарихына тоқталыңыз




93. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында Ұлттық бірегейлікті сақтау жайында не айтылған?




94. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында Бәсекелік қабілет жайында не айтылған?




95. Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласында ұлттық салт-дәстүрлер жайлы не айтылған?




96. Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласындағы туған жер туралы баяндаңыз




97. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Атқа міну мәдениеті» туралы баяндаңыз.




98. Ботай мәдениеті туралы не білесіз?




99. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Ұлы даладағы ежелгі металлургия» туралы баяндаңыз.




100. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Аң стилі» туралы баяндаңыз.




101. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Алтын адам» туралы баяндаңыз.




102. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Түркі әлемінің бесігі» туралы баяндаңыз.




103. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Ұлы Жібек жолы» туралы баяндаңыз.




104. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы «Ұлы даланың ұлы есімдері» жайында баяндаңыз.




105. Мемлекет және қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтың «Әзірет Сұлтан» қорық-музейіне сіңірген еңбегі





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет