Ќоланылєан јдебиеттер

бұл үлгінің ерекше нүктелері мен сызықтарын айта кеткен
дұрыс.

Кордината басы: бұл нүктеде барлық құрамалар нөлге
тең, сәулелендіру жоқ (қара түс) 

Көрерменге жақын нүкте :бұл нүктедегі барлық
құрамалар максимал мәнге ие (ақ түс) 

Алдыңғы екі нүктені қосатын кескіндіде (диогоналы
бойынша), сұр реңдер орналасады : қарадан аққа дейін (сұр
шкала көбінесе 256 градаций)Бұл барлық үш құраманың
бірдей болуына және нөлден максимал мәнге дейінгі
аралықта орналасуына байланысты жүреді. 

Текшенің үш төбесі таза бастапқы түстерді береді,
қалған үшеуі бастапқы түстердің екі рет араласуын
бейнелейді. 
Қолданылуы: бұл үлгіде бейнені сканер кодтайды да, суретті монитордың
экранына шығарады.
CMYK үлгісі. CMYK үлгісінің түстерінде өз жарығымен
жарықтыралмағандардың барлығы болады. Боялған
жарықтыралмағанобьектілер оларды жарқыратып тұратын ақ
жарығының жолағының бөлігін жұтып алады. Жұту
жолақтың қай аймағында болғанша байланысты обьектілер
әртүрлі түстерге боялған. 
Сәулелендірілмейтін, бірақ ақ жарықты қолданатын
түстер субтративті деп аталады («азайтқыш»).
Оларды сипаттау үшін CMYK үлгісі қолданылады. Бұл үлгідегі негізгі
түстер ақ түстен RGB үлгісінің негізгі аддитивті түстерін азайту арқылы
алынады. бұл жағдайда негізгі субтративтітүстер үшеу болатындығы
түсінікті : 
ақ - қызыл = көгілдір 
ақ - жасыл - алқызыл
ақ - көк = сары
Екі субтративті құрамаларды араластырған кезде нәтиже беретін түс
қараңғыланады. 
CMYK — өртарналы түсті үлгі . С — бұл Cyan (көгілдір), М — бұл
Magenta (алқызыл), Y — Yellow (сары), және (назар аударыңыз!) К — бұл
BlасК (қара), яғни, сөздің бірінші емес, соңғы әрпі алынғана .
CMYKүлгісі координаталар басы орналастырылған RGB, үлгісіне ұқсас.
29

Үлгінің ерекше нүктелері мен сызықтары 
үлгіи.

Координата басы: ешбір бояу болмағанда
(құрамның нөлдік мәні) ақ түс (ақ қағаз) 

Көрерменге жақын нүкте: барлық үш
сыңарлардың
максимал
мәндерін
араластырған кезде қара түс шығуы керек.

Алдыңғы екі нүктені қосатын кескіндіде (диагональ
бойынша). Үш сыңарлардың тең мәндерін араластыру сұр
реңді береді.

Текшенің үш төбесі таза бастапқы түстерді береді де,
қалған үшеуі бастапқы түстердің екі рет араласуын
бейнелейді. 
Қоданылуы. Үлгі нақты полиграфиялық бояуларды сипаттайтындықтан,
оны полиграфиялық оттиск алу үшін қолданылады.
HSB - түстік үлгісі. Бұл түсті үлгі түсінуге
қарапайым болып табылады. Сонымен қатар, ол
аддетивті үшін де субтрактивті үшін де бірдей
қолданылады
Түстер параметірінің параметры мінездемесі.

Түстік рең (меншікті түсі). 
Түрлі-түсті рең немесе спектрленген түстер түстердің шеңберінде
орналасады. түрлі-түсті рең түстер шеңберіндегі орнымен сипатталады және
0-ден360 градусқа дейінгі аралықтағы бұрыш шамасымен анықталады. Бұл
түстер максимал қаныққан және максимал жарықтандырылған.

Қанықандық (түске ақ бояуды қосу пайызы) — түстің жилігін
анықтайтын параметр. 
Егер түстер шеңберінің жиектерінде максимал қанықан
түстер (100%) орналасса, онда олардың қанығуын минимумға
(0%) дейін азайту қажет. түс қанығуын азайтумен бірге оған
ақ бояу қосып жатқандай жарықтанады.Қанығу мәні 0%
болғанда кез-келген түс аққа айналады. 

Жарықтылық (Қара бояуды қосу пайызы) — түстің жарықтанғанын
немесе қараңғыланғанын анықтайтын түс параметірі.
Жоғарыда қарастырылған түстер шеңберінің барлық түстері максимал
жарыққа (100%) ие. Жарықтылықты минимумға дейін (0%) азайтуға болады.
Түстің
жарықтылығының
азаюы
оның
қараңғылануын
30

білдіреді.Жарықтылықпен жұмысты жолақты түске белгілі бір дәрежеде қара
түсті қосу ретінде сипаттауға болады.
Жалпы жағдайда, жолақты түспен алынатын кез-келген түс белгілі бір
дәрежеде ақ және қара бояуларды, яғни сұр бояуды қосу арқылы алынады.
Түстер шеңберіндегі RGB және CMYK
үлгілерінің негізгі түстері мынадай тәуелділікте болады:
әр түс оны толықтыратын түске қарсы орналасқан
(комплиментарлы) ; осы кезде ол өз алынған түстер
арасында болады. Мысалы, жасыл мен қызыл түстердің
қомындысы сарыны береді. қандайда бір түсті күшейту
үшін оны толықтыратын түсті әлсіз ету керек. Мысалға,
жалпы түрлі-түсті шешімдерді көгілдір рең жағына қарай өзгерту үшін
ондағы қызыл түсті азайту қажет.
Қолданылуы HSB — компьютерлік суретшілер пайдаланатын үлгі.
(+) үлгілер
(-) үлгіи
адамның қабылдауымен жақсы 
үйлеседі: түсті рең жарық 
толқынның ұзындығына, 
қанықандық қарқындылығына, 
жарықтың жарық санына 
балама болып табылады
бұл үлгі қолайлы әр түсінікті 
және үлкен түрлі -түсті 
қамтуға ие
Монитор экранында бейнелеу үшін 
RGB үлгісіне немесе полиграфиялық 
оттиск алу үшін CMYK үлгісіне 
түрлендіру қажеттілігі, ал кез-
келген үлгіден үлгіге түрлендіру 
түсті қабылдаудың шығынсыз 
болмайды. 

жүктеу/скачать 0,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: