нүкте өлшемі ұяшық матрицасының өлшеміне = кеңейтілу
Кеңейтілу бірлігі:
1.1. Информатикадан мемлекеттiк бiлiм стандартының мазмұны мен құрылымы.................................................................................................................5
1.2. Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы мектептің жоғарғы басқышының білім беру мазмұны...............................................................................................10
КІРІСПЕ
Информатикадан мемлекеттiк бiлiм стандартының мазмұны мен құрылымы
Жоғарғы басқышта білім берудің бағытына байланысты былайша жіктеледі: а) қоғамдық - гуманитарлық бағыт – аптасына 1 сағаттан, оқу жылында 34 сағаттан, барлығы 68 сағат; б) жаратылыстану – математикалық бағыт – аптасына 1 сағаттан, оқу жылында 34 сағаттан, барлығы 68 сағат.
Адамды кәсіби іс-әрекет түрлерін жүзеге асыру барысындағы нәтижелі әдістермен, соның ішінде компьютермен қатынастық тілді айтарлықтай жеңілдеткен ғылыми технологиямен байланыстағы іс - әрекетпен таныстыру білім берудің маңызды функциясы болып, табылады. Дербес компьютермен жұмыс жасауға арналған технологияны пайдалану әр түрлі кәсіби бағдарламалық құралдардың пайда болуына байланысты. Осының бәрі қазіргі таңдағы ақпараттық технологияның динамикалық даму саласының бірі – компьютерлік графикаға тікелей қатысы бар.
Экранның кеңейтілуі — бұл компьютер жүйесінің кеңейтілуі (ол монитор және видеокартаға байланысты) және операциялық жүйеге (ол бабына келтіруге байланысты Windows). Экранның кеңейтілуі нүктелермен өлшенеді және бейненің өлшемін анықтайды, ол жаңағы экран бетіне толығымен сиып кететін бейне.
Принтердің кеңейтілуі — бұл принтердің қасиеті. Ол басылып шағарылатын бірлік ұзындықтың жеке нүктелерді анықтайды. Ол dpi (нүктелер дюймге) бірлігімен өлшенеді және стандартты бейненің өлшемін немесе керісінше берілген өлшемдегі бейненің сапасын анықтайды.
Бейненің кеңейтілуі — бұл бейненің өзінің қасиеті. Графикалық редакторде құрылған бейнеге немесе сканер көмегімен жасалған бейнеге өлшем беріледі және ол дюмдегі нүктемен өлшенеді. Бейненің кеңейтілу мәні сол бейне файлында сақталады және басқа бейненің қасиетімен тығыз байланысты.
Физикалық өлшемі. Бейне өлшемдері нүктелермен қатар бірлік өлшемдермен де (миллиметр, сантиметр, дюйм) өлшенеді. Ол бейне құруда беріледі және файлмен бірге сақталады.
Егер бейне экран бетінде көрсету үшін дайындалса және экран бетінің қай бөлігін алып жатқанын білу үшін оның ені мен биіктігі нүктемен беріледі.
Егер бейне баспаға шығару үшін дайындалса және парақ бетінің қай бөлігін алып жатқанын білу үшін оның өлшемі бірлік өлшемдерімен беріледі.
Компьютерлік графика басқа принциптерге негізделген. Мұнда үздіксіз еш нәрсе жоқ, сканерден немесе сандық фотоаппараттан алынған бейнелердің, экранға немесе принтрден берілген кесіндері әрқашанда дискретті, яғни жеке нүктелерден тұрады. Бұл нүктелер анықтай алмайтындай өте кішкентай болуы мүмкін, әйтседе сандық координкад- мозайка, басқаша айтқанда растр болып табылады.
Матрицаның үлкендігі экранға физикалық әсер етпейді және оған тәуелді де болмайды. Неғұрлым матрица экран бетінде үлкен болса, соғұрлым ұяшықтың көлемі азаяды, бұдан бейне сапасы жоғарылайды.
Кез-келген бейнені мозайка нүктелердің жиынтығы ретінде көрсетуге болады.
Растрлы кодтау әдісі универсалды емес. Бұл мәселені шешу үшін негізгі екі түсінікті қарастырып кету керек:
нүкте (англ pixel - picture element - элементарлы бейне),
разрешение ( англ. resolution). Бейненің матрицалық кодтау өлшемі мынаған байланысты:
"Үшбұрыш" ( "ежик в тумане" деп аталатын) мәселесін шешу үшін, нүктелер санын көбейту керек, ал ол үшін нүктедер көлемін кішірейту керек.
Растрлық бейнелер арқылы штрихтелген бейнелерді кодтау ыңғайлы.
RGB үлгісі.
Түстік саны өте көп, бірақ адам көзімен түсті қабылдаған кезде тікелей үш түс — қызыл, жасыл және көк түстері қабылданады. Басқа түстер осы үш негізгі түстердің араласуымен туындайды. Нақ осы түстерге RGB түсті үлгісі негізделген. Екі негізгі түсті қосқан кезде нәтижесі жарықтандырылады (сөз белгілі бір түстің жарық сіулесі туралы айтылған, жарық көп болған сайын жарығырық болады).
қызыл + жасыл = сары
жасыл + көк = көгілдір
көк +қызыл = алқызыл
Үш түсті қоссақ, ақ түс пайда болады. Бұл түрдің түстерін аддитивті деп атайды.
Үш негізгі түстерді әртүрлі үлесте араластырса, көптеген реңдер алуға болады. RGB үлгісінде әр сыңдардың саны 0-ден 255-ке дейінгі сандармен өлшенеді, яғни оның 256 градациясы бар. Түсті сыңарларды басқаша түрде арналар деп атайды.
RGB — үшарналы түсті үлгісі.. Бұл үлгі үшөшемді кординаталар жүйесі түрінде көрсетіледі. Әрбір координата нөлден максимал мәніне дейінгі аралықта ір құраманың нәтижесі шығаратын түске қосатын үлесін бейнелейді.Алынған текшенің ішінде түстер кеңістігін тудыра отырып, барлық түстер «орналасады».
бұл үлгінің ерекше нүктелері мен сызықтарын айта кеткен дұрыс.
Кордината басы: бұл нүктеде барлық құрамалар нөлге тең, сәулелендіру жоқ (қара түс)
Көрерменге жақын нүкте :бұл нүктедегі барлық құрамалар максимал мәнге ие (ақ түс)
Алдыңғы екі нүктені қосатын кескіндіде (диогоналы бойынша), сұр реңдер орналасады : қарадан аққа дейін (сұр шкала көбінесе 256 градаций)Бұл барлық үш құраманың бірдей болуына және нөлден максимал мәнге дейінгі аралықта орналасуына байланысты жүреді.
Текшенің үш төбесі таза бастапқы түстерді береді, қалған үшеуі бастапқы түстердің екі рет араласуын бейнелейді.
Оларды сипаттау үшін CMYK үлгісі қолданылады. Бұл үлгідегі негізгі түстер ақ түстен RGB үлгісінің негізгі аддитивті түстерін азайту арқылы алынады. бұл жағдайда негізгі субтративтітүстер үшеу болатындығы түсінікті :
ақ - қызыл = көгілдір
ақ - жасыл - алқызыл
ақ - көк = сары
Екі субтративті құрамаларды араластырған кезде нәтиже беретін түс қараңғыланады.
CMYK — өртарналы түсті үлгі . С — бұл Cyan (көгілдір), М — бұл Magenta (алқызыл), Y — Yellow (сары), және (назар аударыңыз!) К — бұл BlасК (қара), яғни, сөздің бірінші емес, соңғы әрпі алынғана .
CMYKүлгісі координаталар басы орналастырылған RGB, үлгісіне ұқсас.
Үлгінің ерекше нүктелері мен сызықтары үлгіи.
Координата басы: ешбір бояу болмағанда (құрамның нөлдік мәні) ақ түс (ақ қағаз)
Көрерменге жақын нүкте: барлық үш сыңарлардың максимал мәндерін араластырған кезде қара түс шығуы керек.
Алдыңғы екі нүктені қосатын кескіндіде (диагональ бойынша). Үш сыңарлардың тең мәндерін араластыру сұр реңді береді.
Текшенің үш төбесі таза бастапқы түстерді береді де, қалған үшеуі бастапқы түстердің екі рет араласуын бейнелейді.
Қоданылуы. Үлгі нақты полиграфиялық бояуларды сипаттайтындықтан, оны полиграфиялық оттиск алу үшін қолданылады.
HSB - түстік үлгісі. Бұл түсті үлгі түсінуге қарапайым болып табылады. Сонымен қатар, ол аддетивті үшін де субтрактивті үшін де бірдей қолданылады
Түстер параметірінің параметры мінездемесі.
Түстік рең (меншікті түсі).
Түрлі-түсті рең немесе спектрленген түстер түстердің шеңберінде орналасады. түрлі-түсті рең түстер шеңберіндегі орнымен сипатталады және 0-ден360 градусқа дейінгі аралықтағы бұрыш шамасымен анықталады. Бұл түстер максимал қаныққан және максимал жарықтандырылған.
Қанықандық (түске ақ бояуды қосу пайызы) — түстің жилігін анықтайтын параметр.
Егер түстер шеңберінің жиектерінде максимал қанықан түстер (100%) орналасса, онда олардың қанығуын минимумға (0%) дейін азайту қажет. түс қанығуын азайтумен бірге оған ақ бояу қосып жатқандай жарықтанады.Қанығу мәні 0% болғанда кез-келген түс аққа айналады.
Жарықтылық (Қара бояуды қосу пайызы) — түстің жарықтанғанын немесе қараңғыланғанын анықтайтын түс параметірі.
Жоғарыда қарастырылған түстер шеңберінің барлық түстері максимал жарыққа (100%) ие. Жарықтылықты минимумға дейін (0%) азайтуға болады. Түстің жарықтылығының азаюы оның қараңғылануын білдіреді.Жарықтылықпен жұмысты жолақты түске белгілі бір дәрежеде қара түсті қосу ретінде сипаттауға болады.
Жалпы жағдайда, жолақты түспен алынатын кез-келген түс белгілі бір дәрежеде ақ және қара бояуларды, яғни сұр бояуды қосу арқылы алынады.
Түстер шеңберіндегі RGB және CMYK үлгілерінің негізгі түстері мынадай тәуелділікте болады: әр түс оны толықтыратын түске қарсы орналасқан (комплиментарлы) ; осы кезде ол өз алынған түстер арасында болады. Мысалы, жасыл мен қызыл түстердің қомындысы сарыны береді. қандайда бір түсті күшейту үшін оны толықтыратын түсті әлсіз ету керек. Мысалға, жалпы түрлі-түсті шешімдерді көгілдір рең жағына қарай өзгерту үшін ондағы қызыл түсті азайту қажет.
Қолданылуы HSB — компьютерлік суретшілер пайдаланатын үлгі.
(+) үлгілер
(-) үлгіи
адамның қабылдауымен жақсы үйлеседі: түсті рең жарық толқынның ұзындығына, қанықандық қарқындылығына, жарықтың жарық санына балама болып табылады
бұл үлгі қолайлы әр түсінікті және үлкен түрлі -түсті қамтуға ие
Монитор экранында бейнелеу үшін RGB үлгісіне немесе полиграфиялық оттиск алу үшін CMYK үлгісіне түрлендіру қажеттілігі, ал кез-келген үлгіден үлгіге түрлендіру түсті қабылдаудың шығынсыз болмайды.
WWW-те қолданылатын ақпараттар мен файлдардың типтерi.
