Органикалық заттардың функционалдық топтарын анықтау реакциялары. Функционалды топтарды анықтау үшін қолданылатын аналитикалық реакциялар Бейорганикалық талдаудағы катиондар мен аниондардың реакцияларынан өзгеше. Ерітіндідегі иондар еркін күйде және өте реактивті қабілетті, ал функционалды топтар алифатты немесе хош иісті фрагменттермен, кейде екеуімен де бір уақытта байланысады. Әр түрлі молекулалардағы бұл байланыстың беріктігі әр түрлі болады.
Жүйелі органикалық талдауда функционалды топтар алдын-ала сынақтардан және сапалы элементтік талдаудан кейін анықталады. "Функционалды топ" термині молекуланың негізгі бөлігімен (карбоксил, гидроксил, амин, нитро тобы және т.б.) байланысты топтарға ғана емес, сонымен қатар химиялық реакциялар арқылы анықталатын көміртек-көміртекті қос және үштік байланыстарға да қатысты. Сол термин молекуланың хош иісті немесе алифатты табиғаты туралы ұғымды қамтиды. Осыған байланысты функционалды топтардың реакциясы олардың молекулада болуы немесе болмауы туралы ғана емес, сонымен қатар молекуланың құрылымы туралы ақпарат береді, өйткені функционалды топтардың мінез-құлқы олардың молекуладағы орналасуына және әртүрлі өзара әрекеттесуіне байланысты болады.
Органикалық қосылыстардың функционалды топтарының негізгі реакциялары төменде кестеде келтірілген. 3.5 жіктеу.
Функционалды топтарды талдауда алып тастау принципі жиі қолданылады. Алдын-ала сынақтардың нәтижелерін және заттың химиялық қасиеттері туралы құнды ақпарат беретін сапалы элементтік талдау деректерін білу маңызды. Мысалы, егер затта гетероэлементтер табылмаса.
Органикалық қосылыстардың функционалдық топтарының негізгі реакциялары
Кесте 3.5