Оқушылардың жеке басының дамуын зерттеу

Жеке тұлғаның шығармашылық, рухани және физиологиялық мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік және салауатты өмір келбетін берік қалау, жеке дамуына жағдай жасау-қазіргі кездегі көкейтесті мәселелердің бірі.

«Жеке тұлға» түсінігінің «адам» мен «индивид» түсінігінен ерекшелігі және бірінен-бірінің айырмашылығы –көлемінде емес, мазмұнында.

Жеке тұлға дегеніміз- қоғам мақсатына сай, ойлау-сөйлеу қабілетінің арқасында саналы әрекет, қарым –қатынас жасайтын, рухани құндылықтарды бойында жинаған, тәрбие, білім, мәдениет, дүниетаным, рухани зерделілік, мінез-құлық ерекшеліктерімен дараланатын адам.

«Оқушылар, мұғалімдер, ата-аналар, басшылар» деп аталатын төрт категорияны қамти отырып, педагоикалық қызмет оқу-тәрбие үрдісін жақсартуға үлес қосады. «Баланы жан-жақты етіп тәрбиелеу үшін оны жан-жақты білу керек» деген педагог К.Д. Ушинскийдің көрегендігі-педагогикалық іс-әрекеттің психологиялық қызметпен тығыз қарым-қатынаста екендігінің дәлелі. Баланың мектепте өзін жайлы сезінуі үшін интеллектуалды, өзіндік күш-қуат ресурстарынан ажырамай, тиімді оқу мен жан-жақты дамуына мыналар қажет:

• 
  баланы жан-жақты тану;
  
• 
  оқу -тәрбие үрдісін баланың өзіндік ерекшеліктеріне, мүмкіндіктері мен қажеттіліктеріне бағыттау;
  
• 
  баланың мектептегі ортада қарым-қатынас жасауға және оқуға қажетті ішкі психологиялық механизмдері мен әдісін қалыптастыруға көмектесу.
  

Жеке тұлғаның психикасының саулығы, яғни, өзін-өзі тануы және қоршаған ортамен түсінікте болуы ,мектеп оқушыларының жеке тұлғасын қалыптастыру міндетіне байланысты мектеп психологы төмендегідей жұмыс түрлерін жүргізеді:

1. Әрбір оқушының өзіндік пікірін білдіруін, іскерлігін қалыптастыру, бағалау қабілетін дамыту мақсатымен оқушылар арасында «Мұғалім-оқушы көзімен» сауалнаманы жүргізіледі.

2. Социометриялық зерттеу мәртебесі мен өзара қарым-қатынасы анықталады.

3. Оқушылардың ақыл-ой қабілетін байқау мақсатында мектеп оқушыларының білімдік деңгейі таразыланады.

4. Мектеп оқушыларының әрқайсысына жеке карталар құрылады, жеке картада оқушы туралы жалпы деректер, отбасы, денсаулық жағдайы, оқушылар арасындағы беделі, шығармашылық қабілетінің даму деңгейі топтық әдіспен анықталады.