Орындаған: Андреева М. К тобы: М1-901 Тексерген
n – оптикалық элемент материалының сыну көрсеткіші. «α
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Френель бипризмасының көмегімен толқын ұзындығын анықтау
- Қолданылынған әдебиеттер тізімі
| n – оптикалық элемент материалының сыну көрсеткіші.
«α» - оптикалық призма элементінің кему бұрышы. const – науқастың медициналық жағдайына байланысты тұрақты, алдын ала анықталған мән. Неліктен Френель бипризмі негіздер арқылы қосылған екі бөлек призмадан тұрады? Төмендегі диаграммада көрсетілген комбинациямен бірдей жалпы геометриялық және оптикалық қасиеттері бар жалғыз призманы не үшін қолдану керек? Екі бөлек бөлікті (бипризм) біріктірудің орнына бір материалды (монопризм) пайдалану эксперименттік қателердің азаюына және келесі себептерге байланысты жақсы нәтижелерге әкеледі деп ойлаймын: • Екі жартысы дұрыс жалғанбаған кезде бипризмада қателер пайда болуы мүмкін. • Тәжірибелер кезінде бипризмді жылжытқанда, екі жартысы шын мәнінде өздерінің жоспарланған орындарынан сырғып кетуі мүмкін. • Бипризм монопризмге қарағанда толық біртекті емес. Френель бипризмасының көмегімен толқын ұзындығын анықтау Френель бипризмасында толқындық бетке бөлу әдісі жүзеге асырылады. Ол табанында бүктелген сыну бұрыштары (300-ге дейін) екі призмадан тұрады. Жарық көзі S (тар саңылау) осы призмалардан r қашықтықта орналасқан. S көзінен шығатын толқындық фронт бипризм көмегімен екі бөлікке бөлінеді. Екі толқын да призмалардың артында кездеседі. Екі фронт бір көзден туындағандықтан, қабаттасу аймағында кедергі үлгісі пайда болады. Экранның орналасқан жерінде орналасқан бақылаушыға жарық сәулелері екі көзден келетін сияқты: S1 және S2 (2-сурет). Демек, бұл жағдайда виртуалды когерентті көздердің рөлін S көзінің ойдан шығарылған бейнелері болып табылатын S1 және S2 көздері атқарады. S 1 және S2 елес көздері S-мен бір жазықтықта жатады. Егер көз түзу, бипризма табанына параллель болса, онда экранда интерференциялық жолақтар байқалады. Интерференциялық жолақтардың ені (іргелес максимумдар немесе минимумдар арасындағы қашықтық) әдетте мына формуламен анықталады: (1) мұндағы л - жарық толқынының ұзындығы, L – көз мен экран арасындағы қашықтық, d – ойдан шығарылған көздер арасындағы қашықтық. Жарық сәулелерінің бипризмге түсуінің кіші бұрыштарында интерференциялық жолақтардың ені мына формуламен есептелетінін көрсетуге болады: (2) мұндағы сыну бұрышы, n – бипризма материалының сыну көрсеткіші, L0 – бипризмадан экранға дейінгі қашықтық. Толқындардың қабаттасу аймағында ғана интерференциялық жиектер байқалатыны анық. Бұл MN аймағы 2-суретте көрсетілген. Өлшемдері: Бипризмнің доғал бұрышының шеті тік болатындай етіп саңылаудан 10-15 см қашықтықта орналастырады. Бипризмнен 55-75 см қашықтықта көз микрометрі қойылады. Көз микрометрінің бөлу мәні 0,01 мм. Сәулелендіру құралы, саңылау, бипризм және көз микрометрі оптикалық орындықтың бірдей биіктігінде қатаң түрде орнатылуы керек. Саңылауды жеткілікті тар етіп, бипризм көлденең оське сәл бұрылып, бипризманың шеті ұяға қатаң параллель болатындай күйге жетеді. Бұл параметрмен кедергі үлгісі ең айқын болады. Сәулелендіру құралының алдына қызыл жарық сүзгісі қойылған. Окуляр микрометрі саңылаудан 65 см қашықтықта орнатылады. Оның көмегімен іргелес интерференциялық жиектер арасындағы кемінде бес қашықтық анықталады. Ойдан шығарылған көздер арасындағы d қашықтықты анықтау үшін фокустық арақашықтық саңылау мен саңылау арасындағы қашықтықтың төрттен бірінен аз линзаның көмегімен S1 және S2 саңылауларының үлкейтілген және кішірейтілген нақты кескіндерін (3-сурет) алуға негізделген әдіс қолданылады. көз микрометрінің жазықтығы. Осы мақсатта оптикалық орындыққа бипризма мен көз микрометрінің арасына линза қойылады, ол оптикалық орындық бойымен қозғала алады. Линзаны бипризмге жақындату арқылы көз микрометрінің фокустық жазықтығында S1 және S2 саңылауларының айқын үлкейтілген кескіндері көрінеді. Суреттер интерференция үлгісі байқалған жазықтықта жатыр. Окулярлық микрометрдің көмегімен кескіндер арасындағы d1 қашықтықты өлшеңіз. Содан кейін линзаларды осы саңылаулардың анық, кішірейтілген кескіндері алынғанша көз микрометріне жақындатады. Олардың арасындағы d2 қашықтықты өлшеңіз. Қиял көздері арасындағы шынайы қашықтық d қарапайым қатынастар арқылы анықталады: , , (3) қайда (4) (1) орнына (4) қойып, толқын ұзындығын мына формула бойынша есептеңіз: (5) Осылайша, бес мән үшін берілген L үшін біз -ның бес мәнін аламыз. Өлшеу қателері де есептеледі. Тәжірибе L = 70 және 75 см қашықтықта қайталанады.Содан кейін барлық үш тәжірибе арқылы анықталады. Ұқсас өлшемдер жасыл жарық сүзгісі үшін де орындалады. Қолданылынған әдебиеттер тізімі: 1. Годжаев Н.М. Оптика. -М.: Высшая школа, 1977. с.67-116. 2. Сивухин Д.В. Общий курс физики. Т. IV. Оптика. – 3-е изд. Стереотип. – М.: ФИЗМАТЛИТ. 2005. С. 199-216, 247-249. 3. http://eor.dgu.ru/lectures_f/учебное_пособие_оптика_1/учебное_пособие_оптика_1/определение%20длины%20световой%20волны.htm жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2