Орындаған: Аубекерова В. Тобы:ҚБ-8 топ студенті Тексерген
Алиментарлық жолмен берілетін инфекциялардың алдын алу
жүктеу/скачать 81,25 Kb.
|
Аубекерова Венера қб-1,6 тема-1
| Алиментарлық жолмен берілетін инфекциялардың алдын алу
Бұл ауруларға, әдетте, асқазан-ішек жолдарының инфекциялары жатады. Ішек инфекцияларында жұқтыру ауыз арқылы өтеді (мысалы, тамақ ішкен кезде). Гастрит кезінде асқазанның шырышты қабығы, колит кезінде – ішектің түрлі бөлімдері әсер етеді. Асқазан-ішек бұзылыстарының жалпы белгілері тәбеттің жоғалуы, жүрек айнуы, құсу, қыжыл сезімі (гастрит кезінде), сұйық нәжіс, жиі қан және шырыш араласқан, ауырсыну сезімі және іштегі ыңғайсыздық сезімі, іштің кебуі болып табылады. Ішек инфекцияларының негізгі қоздырғыштары келесі патогенді микроағзалар болып табылады: ротавирустар Ротавирустар-бұл РНҚ-вирустар (олардың геномында екі тізбекті РНҚ бар), реовирустар отбасына жататын. Реовирустық инфекциялар балалар диареясының негізгі көзі болып табылады. Мысалы, АҚШ-та жыл сайын 2.7 млн.реовирустық диарея жағдайы тіркеледі. Реовирустар ішектің жасушаларын зақымдайды және энтероколиттер мен жедел диареяның дамуына әкелетін энтеротоксинді бөледі. Ротавирустардың 7 түрі (a-G) белгілі, олардың ішінде ротавирусты ішек патологиясы жағдайларының 90% - на жауапты А реовирусы аса қауіпті. Ротавирустарға қарсы арнайы иммунитет дамиды, сондықтан қайталама инфекциялар, әдетте, жедел болады. энтеровирустар Энтеровирустардың геномы бір тізбекті РНҚ тұрады. Энтеровирустар пикорнавирустар отбасына жатады. Серологиялық түрде 66 энтеровирустық серотиптілер ажыратылады, олардың ішінде полиомиелит вирусы, А, В, С және D адам энтеровирустары, эховирустар және Коксаки вирустары бар. Адамда энтеровирустар полиомиелит, геморрагиялық коньюктивит, миокардит, энцефаломиокардит, асептикалық менингит, эпидемиялық миальгия, герпетикалық ангина, энтеровирустық гастрит, қызба және экзантеманы тудыратын ішкі органдар мен тіндердің кең спектрін зақымдайды. Энтеровирустық инфекциялар (әсіресе Коксаки В4 вирусы) балаларда аутоиммундық қант диабетінің (1 типті диабеттің) даму қаупін арттыратыны туралы клиникалық айғақтар бар. А гепатитінің вирусы А гепатитінің вирусы (HAV) бауыр жасушаларын (гепатоциттерді) және бауыр макрофагтарын зақымдайтын бауырдың жедел жұқпалы ауруын тудырады. Фекальды-ауызша жол-HAV берудің негізгі механизмі, бірақ вирустың қан арқылы берілуі мүмкін. Әлемде бұл вирус жыл сайын 10 млн.адамға дейін жұқтырылады. А гепатитінде инкубациялық кезең 15тен 50 күнге дейін құрайды, содан кейін жедел фаза пайда болады, жалпы ауру, шаршау сезімімен, Абдоминалдық ауырсынумен, қызбамен, диареямен, терінің сарғаюымен жүреді. АҚШ-та жыл сайын жедел А гепатитіне байланысты 30000-ға дейін ауруханаға жатқызу тіркеледі. Гепатиттің осы түрінен өлім-жітім көп емес, ол 0,5% - дан аспайды. Helicobacter pylori Helicobacter pylori-бұл кең таралған грам-теріс асқазан мен 12-ішекте тұратын бактерия, бүкіл адамзаттың жартысынан астамында кездеседі. Адамдардың 80% – ы осы бактерияның тасымалдаушысы симптомсыз өтеді, бірақ көптеген индивидтерде патогенді көбеюі H. pylori асқазан жарасына (және болашақта-асқазан обырына) және 12-елі ұлтабар жарасына әкеледі. Асқазанның қышқыл ортасына аман қалу үшін, бактерия асқазан қышқылын бейтараптандыратын көмірқышқыл газы мен аммоний қалыптастыру, асқазан ішіне эпителий жасушаларының көп мөлшерде секрецияланатын несепнәрді белсенді ыдыратады. Бактериялар асқазанның шырышты жасушаларына бекітілгендіктен, бактериялар көп мөлшерде аммоний және жасушадан тыс ферменттер (протеаз және фосфолипаз) эпителиалды жасушаларды бұзады, біртіндеп асқазанның шырышты қабығын ажыратады және жергілікті қабыну ошағының пайда болуына, ойық жарасы мен созылмалы гастрит пайда болуына алып келеді. Әртүрлі бағалаулар бойынша созылмалы гастрит науқастарының 10-20% асқазан обыры дамиды. ішек таяқшасы (Echerichia coli) Ішек таяқшасы (Echerichia coli) грам-теріс бактерияларға жатады. Бұл бактерия бала туғаннан кейін 40 сағат ішінде асқазан-ішек жолдарын колониялайды, ол адам ішегінде ең көп таралған факультативті микроағзалар болып табылады. Әдетте, ішек таяқшасы патогенді емес. Алайда E. coli (О104:Н21, О121 және О157:H7) белгілі бір штамдары ықтимал қауіпті токсиндерді өндіреді, олар белгілі бір жағдайларда осы штамдарды патогенді етеді. Ішек таяқшаларының ауру тудыратын штамдары колит пен энтероколит, неонатальді менингит және несеп шығару жолдарының инфекцияларына, сирек – маститтің, перитониттің және гемолитикалық уремиялық синдромның дамуына әкеледі. Дәстүрлі антибиотиктерге (пенициллиндер, цефалоспориндер, аминоглюкозидтер және т.б.) үздіксіз өсіп келе жатқан E. coli тұрақтылығын атап өткен жөн E. coli вирулентті штамдары тудыратын патологияларды емдеу үшін жаңа антибиотиктерді үнемі іздеуді талап етеді. сальмонеллалар Сальмонелла-грам-теріс ішек таяқшасына ұқсас бактериялар. Бұл оттегісіз жағдайларда немесе оның мазмұны төмендегенде тұратын факультативтік анаэробтар. Адамға қатысты патогенді қасиеттерге Salmonella enterica ие. Микроорганизмдер S. enterica subsp. enterica серовар Enteritidis жедел тамақтан улану мен диарея тудырады. Энтеробактериялар S. enterica subsp. enterica серовар Typhi-іш сүзегінің қауіпті қоздырғышы, ал S. paratyphi A және S. paratyphi B бактериялары А және Б паратифтерін тудырады. Ауру бактериялық энтеротоксинмен жұқтырған науқас ағзасының улануы нәтижесінде пайда болады. Іш сүзегі Африканың, оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азияның және Латын Америкасының дамушы елдерінде кең таралған. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, әлемде жыл сайын 16 млн.адамға дейін іш сүзегімен ауырады, оның 500-600 мыңы қаза болады. клостридиялар Клостридиялар-грам-оң қатаң анаэробтар болып табылатын спора түзетін бациллалар. Стерильді жағдайлар сақталмаған жағдайда, консервіленген өнімдерде ұзақ уақыт бойы жұғуы және сақталуы мүмкін. Өмірге қауіпті токсиндер (мысалы, Clostridium botulinum бактериялары ботулотоксинді секрециялайды) және тіршілік әрекетінің уытты өнімдері (ацетон, бутил спирті және т.б.) шығарады. C. botulinum (ботулизм қоздырғышы), C. difficile (колит қоздырғышы), C. tetani (тетанус қоздырғышы), C. perfrigens (тағамдық токсикоинфекция қоздырғышы, эмфицематозды холицистит және газ гангренасы) және C. novyi (газ гангренасы қоздырғышы). бактериоидтар Bacterioides sp бактериоидтары-грам-теріс асқазан-ішек жолдарын мекендейтін анаэробты бациллалар. Әдетте патогенды емес, бірақ белгілі бір жағдайларда құрсақ қуысының іріңді инфекцияларын тудыруы мүмкін – аппендицит, перитонит және т.б. медицинада негізгі маңызға ие B. fragilis – облигациялық анаэроб және құрсақ қуысының іріңді инфекцияларының 90% қоздырғышы. Емдеу кезінде Bacterioides текті бактериялардың беталактамды антибиотиктерге табиғи төзімділігі бар екенін ескеру керек. токсоплазма Токсоплазма Toxoplasma gondii – токсоплазмоз қоздырғышықарапайымдыларға жатады. Қоздырғыш ооцист түрінде адам ағзасына жұқпалы үй жануарларының етін (әсіресе шошқа еті мен қой еті) және суды пайдалану арқылы өтеді. Үй мысықтары паразиттердің негізгі тасымалдаушыларының бірі екенін атап өту маңызды. Токсоплазмоздың типтік клиникалық симптомдары орташа ауырлықтағы тұмауға ұқсас және бұлшықеттегі ауырсынумен және лимфа түйіндерінің қабынуымен бірге жүреді. Дегенмен, орталық жүйке жүйесін, жүректі, бауыр мен көзді (хориоренит) зақымдайтын асқынулар болуы мүмкін. Түрлі бағалаулар бойынша, әлемдік популяцияның 35-тен 65% - ға дейін токсоплазманың тасымалдаушылары болып табылады. Кез-келген басқа аурулар сияқты, жұқпалы ауруларды емдеуден гөрі болдырмау оңай. Ол үшін жұқпалы аурулардың алдын алу қолданылады, ол жұқпалы процестің дамуына жол бермейді. Қоғамдық және жеке алдын алу болып бөлінеді. Жеке профилактика мыналарды көздейді: егу, шынықтыру, таза ауада серуендеу, спортпен айналысу, дұрыс тамақтану, жеке гигиена ережелерін сақтау, зиянды әдеттерден, тұрмыстан және демалудан бас тарту, қоршаған ортаны қорғау. Қоғамдық ұжымдардың денсаулығын қорғау бойынша іс-шаралар жүйесін қамтиды: өндірісте, жұмыс орнында салауатты және қауіпсіз еңбек және тұрмыс жағдайларын жасау. Жұқпалы аурулардың алдын алу, таралуын шектеу және жою мақсатында профилактикалық егулер жүргізу жолымен иммунопрофилактика жүргізіледі. Жұқпалы аурулардың алдын алудың бұл түрі адам ағзасында иммундау арқылы белгілі бір инфекцияға иммунитетті (сезімталдықты) құрумен тікелей байланысты және жұқпалы аурулардың спецификалық иммунопрофилактикасы деп аталады. Иммунопрофилактиканың екі негізгі түрі бар: белсенді иммундау (вакцинация) - адам ағзасына вакцина (қоздырғыштың антигені немесе тірі әлсіреген микроорганизмдер) енгізгеннен кейін жұқпалы аурудың дамуына кедергі келтіретін арнайы антиденелер пайда болады. Қазіргі уақытта осындай жұқпалы ауруларға қарсы белсенді иммундау жүргізілуде: сіреспе, көкжөтел, дифтерия, В вирустық гепатиті, полиомиелит, қызылша, қызамық, эпидпаротит ("свинка"), туберкулез. пассивті иммундау-ағзаға белгілі бір инфекцияға дайын антиденелер енгізіледі, бұл жұқпалы аурулардың шұғыл алдын алу үшін қолданылады (сіреспенің шұғыл алдын алу). Иммунопрофилактиканың мәні Есте сақтау қажет: неғұрлым көп адамдарға екпе егілген сайын, соғұрлым ұжымдық иммунитет пен жұқпалы аурулар үшін кедергі жоғары. Егер вакцинамен барлық халық қамтылса, инфекцияны жеңуге болады. Алдын алу әдісі қандай болса да, оны пайдалану аурудың алдын алуға көмектеседі, бұл әсіресе АИТВ-ЖИТС, құтыру және вирусты гепатиттер сияқты жазылмайтын инфекцияларда маңызды. жүктеу/скачать 81,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|