Қарағанды техникалық университеті
Электротехника кафедрасы
№3 Зертханалық жұмыс
Тұрақты кернеу кезінде сызықты пассивті элементтері бар тізбектердің электрлік күйін зерттеу
Орындаған:
БЖД 20-1
тобының студенті
Жанузакова Д.Е.
Тексерген:
Оспанов Б.С.
Қарағанды 2022
Зертханалық жұмыс № 3
Тұрақты кернеу кезінде сызықты пассивті элементтері бар тізбектердің электрлік күйін зерттеу
Жұмыстың мақсаты: тоқ қабылдауыштарының тізбектей, параллель және аралас қосылысындағы электр тізбегінің жұмыс принципін талдау.
Жалпы мәліметтер
Схемада тізбектей жалғанған үш резистор (олар арқылы бір ғана тоқ өтеді), U кернеуі мен энергияға қосылған.
Жүктемелердің тізбектей қосылуы
Кирхгофтың екінші заңы бойынша тізбек үшін:
мұндағы - барлық тізбектің жалпы кедергісі.
Тізбектің жалпы қуаты:
.
Жүктемелердің параллель қосылуы
Схемада резисторлар R1, R2, R3 параллель жалғанған (бір кернеудің астында) және U кернеу көзіне қосылған.
Кирхгофтың бірінші заңы бойынша қарастырылатын тізбек үшін:
Кедергілердің параллель қосылуы:
,
мұндағы - тармақ өткізгіштігіне тең тізбектің жалпы өткізгіштігі.
Тізбектің жалпы қуаты:
,
.
Егер тізбекте параллель жалғанған екі кедергі болса, онда
немесе
, ,
.
Екінші тармақтың тоғы үшін де:
.
тізбектей
параллель
аралас типті
Тоқ қабылдауыштарын тізбектей жалғағандағы электр тізбектерін есептеу мен өлшеулерінің нәтижесі
Бекітілген
|
Әдіс
|
Тәжірибе нәтижесі
|
Е
|
R1
|
R2
|
R3
|
|
I
|
U1
|
U2
|
U3
|
Rэкв
|
P
|
291
|
91
|
191
|
291
|
тура
|
0,46
|
41,86
|
87,86
|
133,86
|
-
|
-
|
291
|
91
|
191
|
291
|
жанама
|
0,46
|
41,86
|
87,86
|
133,86
|
573
|
121
|
Тоқ қабылдауыштарын параллель жалғағандағы электр тізбектерін есептеу мен өлшеулерінің нәтижесі
Бекітілген
|
Әдіс
|
Тәжірибе нәтижесі
|
Е
|
R1
|
R2
|
R3
|
I
|
I1
|
I2
|
I3
|
Rэкв
|
P
|
291
|
91
|
191
|
291
|
тура
|
2,8
|
-1,6
|
-0,7
|
-0,5
|
-
|
-
|
291
|
91
|
191
|
291
|
жанама
|
2,8
|
-1,6
|
-0,7
|
-0,5
|
0,002
|
7,84
|
Пассивті элементтерді аралас жалғағандағы тізбектерді есептеу мен өлшеулер нәтижесі
Бекітілген
|
Әдіс
|
Тәжірибе нәтижесі
|
Е
|
R1
|
R2
|
R3
|
I1
|
I2
|
I3
|
U1
|
U2
|
U3
|
Rэкв
|
P
|
291
|
91
|
191
|
291
|
тура
|
3,1
|
1,5
|
1
|
100
|
210
|
320
|
-
|
-
|
291
|
91
|
191
|
291
|
жанама
|
3,1
|
1,5
|
1
|
100
|
210
|
320
|
573
|
15,4
|
Тізбектегі тоқ пен кернеуді жанама әдіспен анықтағанда Ом заңын қолданады:
.
Тізбектің эквивалентті кедергісі мына формуламен анықталады.
Тізбектегі қуат I және U туындысы ретінде анықталады, яғни .
Қуат балансын тәжірибелік тексеру нәтижесі әр тізбек үшін кесте түрінде көрсетіледі , ондағы:
- қуат;
- жүктемемен тұтынатын қуат;
- қуат балансын тексергендегі қателік.
Қуат балансын тәжірибелік тексеру
Бақылау сұрақтары
Электр тізбегінің контуры, түйіні және тармағы деп нені атайды?
Электр тізбегінің тармағы – бір ток өтетін тізбек бөлігі. Тармақ бір немесе бірнеше тізбектей қосылған элементтерден тұрады.
Электр тізбегінің түйіні – үш немесе одан да көп тармақтардың біріккен жері. Бір жұпқа қосылған тармақтар пареллель деп аталады. R1 және R2 кедергілері параллель тармақтарда орналасқан.
Контур – бірнеше тармақтар арқылы өтетін, кез келген тұйықталған бөлік.
Резисторлар аралас жалғанған тізбектің эквиваленттік кедергісі неге тең?
Аралас жалғау деп резисторлардың немесе әрқайсысы тізбектеп немесе параллель жалған резисторлардан тұратын тізбек телімдерінің қосылуын айтады.
R= R3R4R5/R 3 R4+ R4R5+ R5 R 3
R= R1+ R2+ R345
I = U/R= U/R1+ R2+ R345
U 1 = I R 1 ; U 2= I R 2; U 345 = I R 345 ;
3. Резисторлар тізбектей жалғанған тізбектің эквиваленттік кедергісі неге тең?
.
4. Резисторлар параллель жалғанған тізбектің эквиваленттік кедергісі неге тең? Резисторларды паралель жалғағанда, тізбектің барлық бөліктерінде кернеу бірдей, ал жалпы ток күші әрбір өткізгіштегі ток күштерінің қосындысына тең, жалпы кедергі әрбір өткізгіштің кедергісінен кем болады.
U = U 1 = U 2 = … = Un
I = I1 + I2 + … + In
5. Резисторлар тізбектей жалғанғандағы қуатты анықтайтын формулаларды жаз.
P = I 2 ∙ R 2
6. Резисторлар параллель жалғанғандағы қуатты анықтайтын формулаларды жаз.
P = U 2 / R
Достарыңызбен бөлісу: |