Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті Жартылыстану институты
СӨЖ Тақырыбы: Қазақстан Республикасындағы саяси партиялар бағдарламаларының күшті және әлсіз жақтары.
Орындаған: Кожина Асель
Қабылдаған: Жүнісбеков. Е.Б
Алматы 2022-2023жж
Жоспар: Кіріспе. 1.Әлеуметтану жалпы түсінігі
Негізгі бөлім 2. Қазақ ойшылдарының әлеуметтану көзқарасы.
2.1 Шоқан Уәлихановтың әлеуметтану жайындағы
тұжырымдамалары
2.2. Ыбырай Алтынсариннің әлеуметтік көзқарастары
2.3 Абай Құнанбаевтың әлеуметтік көзқарастары
2.4 Әбу Наср әл-Фарабидің әлеуметтік көзқарастары
2.5 Байтұрсынов, Бөкейхановтың әлеуметтануға көзқарасы.
Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе Әлеуметтану — қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы ғылым. Әлеуметтану фактілерді, үдерістерді, қатынастарды, жеке тұлғалардың, әлеуметтану топтардың қызметін, олардың рөлін, мәртебесі мен әлеуметтану мінез-құлқын, олардың ұйымдарының институты.
Қазақстанда ағартушылықтың пайда болуы оның қалыптасуының белгілі бір кезеңінде қазақ қоғамының тарихи даму үдерісімен ғана алдын ала анықталған жоқ. Бірақ, ең алдымен, қазақ халқының тағдырын түбегейлі өзгерткен және алдағы жылдарға оның саяси өмірінің мазмұнын белгілеген және бүгінгі күнге дейін оған елеулі ықпал етуді жалғастырып келе жатқан, ол - саяси оқиғалар. Қазақстанның Ресейге қосылу процесі 19 ғасырдың 60-жылдарының екінші жартысында орыс армиясының қазақ даласының оңтүстік бекіністерін жаулап алуымен аяқталды. Бұл сәтте қазақ ағартушылары да саяси күрестен тыс қала алмады.
19 ғасырдың ортасындағы Қазақстан жағдайында, қоғамның саяси жүйесін түбегейлі қайта құруды жүзеге асыруға және халықты феодалдық қанаудың ғасырлық жолдарынан босатуға қабілетті қоғамдық күштер болмаған кезде, ағартушылардың неғұрлым дамыған Ресейдің көмегімен бұқараның тағдырын жеңілдетуге деген ұмтылысы тарихи тұрғыдан ақталды. Әрине, осылайша қазақ қоғамының патриархалдық - феодалдық қатынастарын толығымен жоюға болады деп күтуге болмайды, өйткені патшалық бұған мүлдем қызығушылық танытпады. Бірақ орыс ықпалының қарқынды енуі феодалдық езгінің ғасырлық негіздерін бұзды.
Осылайша, езілген бұқараны шығыс деспоттары тарапынан нағыз жабайы, ортағасырлық тонау түрлерінен босатуға кез келген тәсілмен ұмтылу қазақ ағартушыларының Қазақстанның Ресейге қосылуы үшін қажымас күресінде басшылыққа алған негізгі мотив болды. Сондай-ақ, олардың Қазақстанның Ресеймен салыстырғанда артта қалуын толық мойындауы, олардың орыс өркениетін жоғары бағалауы және оның қазақ халқының дамуы үшін орасан зор маңызын түсінуі, орыс қоғамының прогрессивті күштерінің реакцияшыл күштерді жеңуінің сөзсіз екенін терең түсінуі де маңызды себеп болды. Көптеген шығармаларында ағартушылар қазақ халқының артта қалуы, атап айтқанда, оның шаруашылық өмірінің дамуының төмен деңгейінде көрінетінін атап өтті.
Қазіргі таңда елімізде болып жатқан өзгерістер, əрине, бірден қалыптасқан жоқ. Оған алдыңғы қатардағы адамдар да өз септігін тигізді деп айтуға болады. Сондықтан да болар, ҚР тұңғыш Президенті: «Адамның ой-санасын бір сəтте өзгерту мемлекеттің қолынан келмейді. Бірақ мемлекет өзгерістер процесін объективті тенденцияларды түсіндіру, маңызды ақпаратты халыққа жеткізу жолымен жəне де, ең бастысы, өзіндік молшылыққа бағытталған əлеуметтік-экономикалық саясатты іске асыру жолымен жеделдетуге қабілетті. Адамдардың жаңа дүниетанымы қалыптасқанша ондаған жылдар қажет болады» деген болатын [1]. Сол жылдардың өту барысында қазақ қоғамдық өмірінде ағартушылық көзқарастардың ерекшелігі мен маңыздылығы өте жоғары.