Орындаған: Өмірзахова Аяулым Закир Аяулым

Апаттан құтқару
жұмыстарын
ұйымдастыру
Орындаған: Өмірзахова Аяулым
Закир Аяулым 

Мақсаты
Адамдарды
құтқару
күрдел
жұмыс
компоненттер нен
тұрады
.
Радиацияның
және
өртт ң
жайын
анықтау
; 
қорғану
құрылым
жайында
анықтау
; 
азап
шеккендерд
здеу
; 
өртт
таратпау
; 
жою
және
құлаған
үй нд лерден
өтет н
жол
жасау
; 
бүл нген
баспаналар
мен
панажайларды
үй нд лерд ң
астынан
жанып
жатқан
үйден
, 
газ
бен
түт н
толған
бөлмеден
азап
шеккендерд
шығарып
алу
; 
оларға
алғашқы
дәр герл к
жәрдем
көрсет п
, 
қала
сыртындағы
 
емханаларға
 
ж беру
; 
радиациямен
зақымданған
және
радиоактивт
заттар
жайылып
кеткен
аудандардан
ауыл
тұрғындарын
шығару
; 
адамдарды
санитарлық
қараудан
өтк зу
және
олардың
ки мдер н
залалсыздандыру
; 
территорияны
дезинфекциялау
.

Зардап
шеккендерге
бер лет н
көмект ң
нег зг
мән
оның
тезд л г нде
және
жасалған
с
-
әрекеттерд ң
ти мд л г нде
.
Құтқару
жұмыстарға
төмендег лер
жатады
: 
Зақымданған
 
ошақтағы
 
құтқару
 
және
 
апатты
 
қайта
қалпына
 
келт ру
 
жұмыстары
.
көмекке
келер
күштерд ң
жүрер
жолдарын
барлау
; 
жолдағы
немес
апат
орындағы
өртт ң
жайылынуына
жол
бермеу
; 
апат
болған
жердег
баспаналардағы
адамдарға
көмекке
бару
, 
оларға
ауа
баратын
жолдар
здеу
; 
құлаған
үйлер
астындағы
қалған
адамдарды
здест ру
; 
оларды
шығару
; 
зардап
шеккендерге
 
дәр герл к
 
көмек
 
көрсету
, 
ауруханаларға
аттандыру
; 
халықты
химиялық
және
радиацияланған
аудандардан
, 
су
басқан
аудандардан
көш ру
; 
адамдарды
, 
олардың
ки мдер н
санитарлық
тазартудан
өтк зу
; 
территорияны
, 
құрылыстарды
, 
транспортты
басқа
техниканы
химиялық
улы
заттардан
, 
радиациядан
тазарту
. 

Құтқару
 
жұмыстарымен
 
қатар
,
қалпына
 
келт ру
 
жұмыстары
 
да
қатар
 
жүрг з лед
.
Қалпына
 
келт ру
 
жұмыстарына
төмендег
 
с
-
әрекеттер
 
жатады
:
ластанған
 
аумақтарға
 
баратын
 
жолдарды
тазалау
;
апаттың
одан
әр
тарауына
жол
бермеу
; 
бұзылған
газ
, 
су
құбырларын
және
басқа
да
жүйелерд
уақытында
ске
қосу
; 
қираған
үйлерд
қалпына
келт ру
немесе
оларды
жою
жұмыстары
; 
көше
бойында
қау пс з
қозғалысты
және
құтқару
жұмыстарын
қамтамасыз
ету
;
құтқару
жұмыстары
үш н
тез
арада
байланыс
жүйелер н
жүрг зу
. 
Жұмыс
 
жүр п
 
жатқан
 
жерде
 
арнайы
аптечкалар
, 
химиялық
 
пакеттер
,
байлап
 
орау
 
жабдықтары
 
болуы
ти с
.
Адамдарды
 
құтқару
 
төтенше
 
жағдайды
әсер н
 
жоюдың
 
б р
 
бөл г н
 
құрайды
, 
сонымен
қатар
, 
төтенше
 
жағдайды
 
зардабын
 
жою
жұмыстары
 
арнаулы
 
үш
 
топқа
 
ж ктелед
:
құтқару
; 
арнаулы
(
жедел
); 
қосалқы
.

Құтқару
 
жумыстары
, 
адамдарды
құтқарып
 
алуымен
 
т келей
 
байланысты
,
оған
 
мыналар
 
к ред
: 
басылып
 
не
 
қамалып
 
қалған
 
орындарда
 
зардап
шеккендерд
 
здеу
;
зардап
 
шеккендерд
 
шығарып
 
алу
 (
оларға
 
жету
жолдарын
 
жасау
); 
зардап
 
шеккендерге
 
алғашқы
 
медициналық
 
жәрдем
көрсету
; 
зардап
 
шеккендерд
 
апат
 
болған
 
жерден
 
көш ру
мыналарды
 
қамтиды
; 
өрт
 
сөнд ру
 ; 
коммуналды
-
энергетикалық
 
және
 
техникалық
жел лердег
 
апаттарды
 
жою
; 
тосқауылдарға
 
к ру
 
жолдарын
 
жасау
; 
осал
 
құрылыстарды
 
күшейту
. 

Төтенше
жағдай 
немесе
апаттың
зардаптарын
жою мынаны
қамтиды:
халық пен ұйымдарды төтенше жағдай қауіпі туралы
құлақтандыру;
барлау жүргізуді, қирау дәрежесін, зақымдану аймағын,
су басудың немесе тасқынның таралу жылдамдығы мен
ықтимал шекарасын, өртенген жердің көлемін,
аудандары мен таралу бағытын және өзге де
меліметтерді анықтау;
тікелей қауіп төніп тұрған нысандар мен елді
мекендерді анықтау;
құтқару және басқа жұмыстар үшін іске қосылған күш
топтамасы мен құралдар санын анықтау;
төтенше жағдай аумағындағы күш-құралдарды
басқаруды ұйымдастыру;
зардап шеккендерге дәрігерлік көмек пен оларды
емханаларға жеткізуді ұйымдастыру, сонымен қатар
тұрғындарды қауіпсіз орындарға шығарып
қоныстандыру;
құтқару жұмыстарды жүргізу барысында оған сәйкес
қауіпсіздік шараларын даярлап іске асыру;
төтенше жағдай аумағында және оған шекаралас
аудандарында коменданттык қызметті ұйымдастыру.

 Құтқару жұмыстарын жүргізу
барысында негізгі күш пен
құралдарды зардап шеккендерге
алғашқы дәрі-дөрмек көмегін беру
үшін, бұзылыста қалғандарды шығару
үшін, жедел жетуде мақсатталады.

Жұмыс жүргізудің әдісі мен тәсілдері 
Құтқару жұмыстарын жүргізу тәсілдер мен әдістері
жалғасымдығы ғимараттың бұзылуынан, коммуналды,
энергетикалық, технологиялық жүйелерінің
аварияларынан және нысанның радиация алу мен
химикалық зарардану дәрежесінен, құрама іс-
әрекеттеріне әсер ететін өрт және басқа да жағдайларына
тәуелді.
Әуелі, адам болып қалуы мүмкін жерлерде қираған
құрылыстарға, бұзылған ғимараттарға және құтқару
жұмыстарын жүргізуге бөгет жасайтын авария
орындарына жол ашылу керек. Бір бағытты кіретін
жолдарың ені 3-3,5 м, ал екі бағыттағылардың ені 7 м
болуы тиіс.
Қираған құрылыстар астынан адам құтқару шараларымен
әдетте әскери бөлімшелері мен АҚ құрамалары
айналасады. Бірақ бұл жұмысқа басқа да барлық
тұрғыңдарды қатыстыру керек. 

Жарақаттар — бұл адам ұлпалары мен органдарының зақымдануы, сыртқы
себеп-тердің аяқ-қолдың сынуы мен буынның шығуынан, жұмсақ ұлпаның
жаралануы мен дененің сыдырылуынан, органдардың зақымдануы
Жарақаттар түрі
Механикалық жарақаттар 
ашық
және 
жабық
болуы мүмкін.
Жабық
зақымдану
–бұл тері жамылғылары мен кілегейлі қабықтар тұтастығы
бұзылмайтын зақымдану түрлері. Бұған терінің сыдырылуы, сіңірдің созылуы,
жұмсақ ұлпалардың ажырауы (бұлшық еттің, жүйкенің, сіңірдің), буын мен
сүйектің зақымдануы жатады (буынның таюы, сүйектің сынуы).
Ашық
зақымдану
бұл органдар ұлпаларының зақымдалуы, артынша тері
жамылғылардың кілегейлі қабықтардың тұтастығы бұзылады (жарақаттар,
сүйектің ашық сынуы).

Жарақаттың физиологиялық түрлері
Талықсу
— адам миының қансыздануы нәтижесінде естен кенеттен уақытша айрылу.
Талықсу көбінесе психикалық жарақат деп аталады (қорқу, қанның түрі, дененің аяқ асты
сырқырауы).Талықсу көбінесе аяқ асты пайда болады, алайда кейде сырқаттың құсқысы
келеді, ауаның жетіспеуін сезінеді. Бұл жағдайда сырқат бозарады, тамыр соғысы
әлсірейді, дем алысы күшейеді. Есінен айрылған бойда сырқат құлайды.
Естен тану
-орталық нерв жүйесі қызметінің күрт нашарлауы нәтижесінде дамып,
организмнің барлық жүйесі қызметінің тоқтауына алып келетін ауыр жағдай.

Бастапқы кезең. Өте қысқа мерзімде
өтеді, мазасыздық жағдайы тән,
сырқат бір орында тұрмайды,
айғайлайды, бұл жағдайда сырқаттың
бет әлпеті өзгереді, ерін көгереді
тамыр соғысы жиілейді. Бұл кезең
жедел екінші сатыға көшеді.
Екінші кезең. Орталық нерв жүйесі
қызметінің әлсіреу басталады, көмек
сұрамайды, есі толық болса да ол
төңірегіндегілерге селқос, оның
денесі суық, беті ағарған, тамыр
соғысы әлсіз, дем алысы зорға
білінеді, сұрақтарға жауап бермейді. 
Естен тану екі кезеңнен тұрады: 

төтенше жағдайлар салдарын жою;
төтенше жағдайлардың туындауына әкеп соққан апаттардың,
күйреулер мен катастрофалардың себептеріне тергеу
жұмыстарын жүргізу;
алғашқы медициналық (дәрігер келгенге дейін) көмек
көрсету болып табылады
Қорыта келсек,апаттан құтқарушы жұмысшылардың міндеттері –
төтенше жағдайлар аумағында адамдарды құтқару мен оларға
көмек көрсетуге, қатты зақымдау ошақтарын жоюға және басуға,
қайтадан қатты зақымдану факторларының пайда болуын
болдырмауға, материалдық және мәдени құндылықтарды қорғау
мен құтқаруға бағытталған бірінші кезектегі жұмыстарды жүргізу,
сондай-ақ:

Назарларыңызға рахмет!