Орындаған:Тілеубекқызы Сабина Э-21-1
Тексерген:: Байжуманова Назира Сабыровна
Темперамент
Жоспар
1. Темперамент түрлері мен мінез-құлықтың психологиялық
құрылымы
2. Жеке тұлғаның психологиялық
ерекшеліктерін сипаттайтын «қажеттілік»,
«қызығушылық» ұғымдарын талдау;
3. Қабілет пен дарындылық ұғымдарын талдап,
Венн диаграммасын толтыру.
1.Темперамент (лат. temperamentum - бөліктердің қажетті
арасалмағы) адамның психикалық іс-əрекетінің динамикасын
сипаттайтын тұрақы жеке ерекшеліктердің: психикалық
процестер мен күйлер ағысы қарқындығының жылдамдығының
ырғағының - жиынтығы. Темперамент дегеніміз психикалық
процестердің өтуінің динамикалық ерекшеліктерін жəне адам
мінез-құлқын,олардың күшін,жылдамдығын,пайда
болуын,тоқталуы мен өзгерісін сипаттайтын қасиеттер
жиынтығы.
Холерик
Флегматик
Сангвиник
Меланхолик
Белгілі бір адамға тəн жəне өмір əсерлеріне жауап реакциялардың динамикасы, тонусы
мен бірқалыптылығында көрініс беретін мінез-құлықтың табиғи ерекшеліктерін —
темперамент деп ұғынуымыз керек.
Мінез-құлық тек əлеуметтік жағдайларда ғана емес жеке адамның табиғи құрылымына
да тəуелді. Адамның биологиялық жағын көрсететін қасиеттің бірі болып табылатын
темперамент жас балалардың ойыны үстінде, түрлі қарым-қатынас жағдайында
анығырақ жəне ертерек байқалады.
2.Адамды көптеген ғылымдар қарастырады:
философия, әлеуметтану, этика, эстетика,
педагогика, психология және т.т. әрбір ғылымның
өзінің адамды зерттеу пәндері бар. Адамға
әлеуметтік-психологиялық талдау жасау үшін:
«адам», «индивид», «тұлға», «даралық»
ұғымдарына қатысты нақты түсінік шегін
белгілеуіміз керек
Жеке адамның психологиялық құрылымы мен ерекшеліктері 4 түрлі
жағынан қарастырылады. 1. Жеке адамның әлеуметтік өміріне қатысты
ерекшеліктері: қызығу, ұмыту, мұрат, дүние танымдық көзқарасы, сенімі.
Бұл жеке адамның адамгершілік қасиетін білдіретін сипат. 2. Адамның
білімдарлығы, дағдысы, бейімділігі.Бұл сипаттар адамның даралық
қасиетін, өзіндік даму деңгейін тәлім-тәрбие негізінде қалыптасқан
тәжірибесін көрсетеді. 3. Жеке адамның дара психикалық процестердің
тиянақтылығы мен өзіндік ерекшеліктері. Ондай қысиеттерге зейін мен
ойлау, қабылдау мен ес, сезім—кірлері мен ерік адам психикасындағы
басқа да құбылмалы өзгерістер жатады. 4. Жеке адамның биологиялық
тума қасиеттері-нышан, жоғары жүйке қызметі жатады. Бұлар адамның
темпераменті мен жас ерекшеліктеріне және белгісіне сәйкес көрініс
береді. Мұндай қасиеттер мақшықтану, жаттығулар арқылы қалыптасады.
Қабілет — тұлғаның қызмет
түрлерін атқару тәсілдерін
жетік меңгеруінен көрініс
табатын, оларды игеру
мүмкіндігін шарттастыратын,
жемісті нәтижеге қол жеткізу
мүмкіндіктерін көрсететін
дара - психологиял
Дарындылық -
қызметтің табысты орындауын қамтамасыз ететін
қабілеттердің сапалы өзіндік байланыстыруы;
адам мүмкіндіктерінің кендігі мен қызмет өзіндігін
айқындайтын жалпы қабілеттер немесе қабілеттердің
жалпы сәттері;
ақыл әлеуеті, немесе парасаттылығы, оқуға деген
танымдық мұмкіндіктері мен қабілеттердің біртұтастық
жеке сипаттамасы;
қабілеттердің, табиғи көрсеткіштердің жиынтығы,
қабілет табиғи себептерінің айқындалу және өзіндікі
деңгейінің сипаттамасы;
таланттық; қызметіндегі ұлы жетістіктер үшін қажетті
ішкі шарттардың бірі.
Дарындылық терминінің көпмағыналылығы адам
қабілеттері саласы мәселесінің көпаспектілігіне
сілтейді. Дарындылық қабілеттер саласының жалпы
сипаттамасындай, кешенді зерттеуді талап етеді:
психофизиологиялық, дифференциалды-психологиялық
және әлеуметтік-психологиялық педагогикалық.
3.
Достарыңызбен бөлісу: | 
