Орталық Азияның ортағасырлық мәдениеті Орталық Азия аймағындағы мәдениеттер байланысын қарастырыңыз
Орталық Азиядағы қалалық мәдениеттің гүлденуі
жүктеу/скачать 22,58 Kb.
|
Мәдениеттану сөж
| Орталық Азиядағы қалалық мәдениеттің гүлденуі.ХІ-ХІІІ ғасырлар аралығында Орта Азия мемлекеттерінде көптеген қалалар болған. Олардың көбі самани дәуірінен бері дамыған қалалар еді. Қарахандардың Орта Азия мен Оңтүстік Қазақстан жерін жаулап алуы халықтарға ортақ мәдениеттің дамуына жол ашып, ортағасырлық қалалар мәдени және ғылыми орталыққа айналды. Орта Азиядағы ірі ортағасырлық калалар - Самарқан, Бұхара, Термезу, Мерв, Үргеніш көлемі және халкының саны жағынан өсіп отырды. Орта Азия қалалары қолөнердің орталығы болды. Орта Азия қалаларының орталығы – цитадель, ал қаланың сыртындағы қолөнершілер мен саудагерлер тұратын бөлігі рабад деп аталған. Қалаларда мешіттер, кесенелер мен мәдени, ғылыми орталықтар салынды. Ортағасырлық қалаларда сауда орталығы - жәрмеңкелер көптеп ашылды. Нишапур - Иранның тарихи маңызы мен мәдениеті бар ежелгі қалаларының бірі. Осы мақалада біз сізді осы қаламен толығырақ таныстырғымыз келеді.Нишапур Хорасан провинциясындағы Машхадтан кейінгі екінші ірі және ең ірі қала. Нишапур - тарихи қала, Омар Хайям және Аттар сияқты әйгілі ақындардың туған жері мен жерленген жері. Қала Сасанидтер дәуірінде, III ғасырда Бірінші Шапурдың бұйрығымен құрылды. Тарихи жазбаларда Нишапурдың аты Ранунет ретінде берілген, бұл сұлулық пен даңқты білдіреді. Қазіргі атауы парсы Нев-Шапурдан шыққан - «Шапурдың жаңа қаласы». V ғасырдан бастап Нишапур Парсы несториандық епископының отырысы болды. Зороастрлықтар үшін бұл маңызды болды, өйткені ұлы қасиетті шамдардың бірі - Адур-Бурцен-Михр жақын орналасқан тауларда орналасқан. Жетінші ғасырда Умар ибн Хатаба бұйрығымен Фатха деген атқа ие болды. Ол кезде Аббасидтер билік еткен кезде бұл қала жоғары мәдениеттің орталығы ретінде танымал болған, онда жетекші ғалымдар, ақындар, ислам дінінің мамандары дүниеге келген және өмір сүрген, сонымен бірге ислам кітаптары мен қолжазбаларының ең үлкен кітапханасы, сирек кездесетін көшірмелер болған. Термез - Өзбекстандағы Сурхандария облысының әкімшілік орталығы, Амудария өзенінің оң жағалауында, Сурхандарья өзенінің бас жағында орналасқан. Археологиялық зерттеулерге сәйкес, адамдар оның аумағында орта палеолит дәуірінде өмір сүрген.
Болжам бойынша, Термез қаласы біздің заманымызға дейінгі бірінші мыңжылдықтың екінші жартысында құрылған. Көптеген ғалымдар оның негізін б.з.д. 327 жылы осы жерлерді жаулап алған және Александр Амударияны кесіп өту үшін понтондық көпірлер салу үшін қаланың іргесінде лагерь құрған Александр Македонскийдің есімімен байланыстырады.Термез атауы (бастапқыда Тармита) ежелгі Терместе бекініс салған грек-Бактрия патшасы Деметердің есімінен шыққан. Біздің заманымызға дейінгі үшінші немесе екінші ғасырларда қала Солтүстік Бактрияның экономикалық орталығы болды. жүктеу/скачать 22,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|