Саясимінез-құлық - белгілі бір қоғам мүшелеріне тән, өзара ортақ мүдделер, принциптер, мақсаттар негізінде біртұтастық, ұжымдылық, энтузиазм, сенім, қорқыныш сезімдерін қалыптастыратын ортақ эмоциялар мен әрекеттер.
Саяси мінез-құлық- белгілі бір қоғам мүшелеріне тән, өзара ортақ мүдделер, принциптер, мақсаттар негізінде біртұтастық, ұжымдылық, энтузиазм, сенім, қорқыныш сезімдерін қалыптастыратын ортақ эмоциялар мен әрекеттер.
Саяси мінез-құлықтың ерекшеліктері саяси психология ретінде зерттеледі. Оған негізге алынатын қоғамдағы жалпыға бірдей тұлғаларға тән мінез-құлықтың «базалық құрылымы»: саяси мінез-құлықтың қоғамның барлық мүшелерінде немесе олардың басым көпшілігінде кездесетін ортақ ұстанымдар, құндылықтар мен түрлі сенімдерінің жиынтығы «тұлғаның базалық құрылымын» құрайды.
Саяси мінез-құлықпен қатар қоғамда жаппай бұқаралық мінез-құлық та болады. Оған мына сипаттар тән: - статикалылық – халық бұқарасының тұтастылығы болмайды; - хаотикалылық – бұқара бей берекет, тәртіпке келмеген күйде болады;
- анонимділік - өзінің мінез-құлқын ашық көрсетпеу, жасырын ұстау.
Жалпы алғанда халық бұқарасын: ақыл-ой (рационалды) әрекеттесу негізінде қалыптасқан жариялы әлеумет (публика); бей-берекет түрде жиналған жабайы бұқара (толпа) деп екіге бөле аламыз.
Жалпы алғанда халық бұқарасын: ақыл-ой (рационалды) әрекеттесу негізінде қалыптасқан жариялы әлеумет (публика); бей-берекет түрде жиналған жабайы бұқара (толпа) деп екіге бөле аламыз.
Саяси мінез-құлықтың көптеген формалары бар. Олардың ішіндегі ең негізгілеріне мыналар жатады:
- саяси араласу (сайлауға, референдумдарға, ұйымдар жұмыстарына және т.б.).
- саяси қызмет (саяси немесе мемлекеттік органдардағы жұмыстар жасау).
- саяси иммобильділік (әрекетсіздік) – дамудың төмен деңгейі, жаттану, апатия, бойкот;
- абсентеизм – халықтың саяси өмірге бейжай қарауы, оған қатынасудан бас тартуының көрінісі.
Саяси мінез-құлықтың кейбір типтеріне мыналарды да жатқызуға болады:
Көтеріліс – белгілі бір территориялық ареалды қамтитын, ашық қарулы әрекеттер түрінде көрініс табатын халықтың наразылығы.
Бүлік (Бунт) – төменнен бастау алатын басқарушылар мен бағынушылар арасындағы жанжалдар мен келіспеушіліктерді стихиялы түрде шешуге бағытталған әрекет.
Қарулы бүлік (Мятеж) – әскерилердің, болмаса жекеленген ұйымдардың күш көрсете отырып, заңды билікке қарсы ұйымдасқан және қарулы түрде бас көтеруі.
Путч – белгілі бір адамдар тобының халық бұқарасын араластырмай билікке қол жеткізу әрекеті.
Саяси ойын – бопсалау, арбау, келісім, құпия әрекеттер жолымен жүзеге асырылатын саяси іс-қимылдың түрі.