Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12



Pdf көрінісі
бет69/107
Дата06.01.2022
өлшемі1,98 Mb.
#16137
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   107
Қаржылық  леверидж  кәсіпорынның  қарыз  қаражаттарын  пайдалануын 
сипаттайды,ол меншікті капиталдың табыстылық коэффициентін өзгертуге әсер 
етеді.  Басқаша  айтқанда,  қаржылық  леверидж  кәсіпорын  пайдаланылатын 
капитал  көлеміндегі  қарыз  қаражатының  пайда  болуымен  оған  меншікті 
капиталға  қосымша  пайда  алуға  мүмкіндік  беретін,      объективті  факторды 
білдіреді. 
Қарыз  қаражатының  әр  түрлі  үлесін  пайдалануда  меншікті  капиталдан 
қосымша  туындайтын  пайданың  деңгейін  көрсететін  көрсеткіші  қаржылық 
левериджінің әсері деп аталады. Ол мынадай формула бойынша есептеледі: 
 
                          ЭФЛ = (1 – С
нп
) * (КВР
а
 – ПК) * БҚ / СК                         (56) 
 
мұнда  С
нп
  –  ондық  бөлшекпен  айқындалған,  пайдаға  салынған  салық 
мөлшерлемесі  
           КВР
а
  –жалпы  активтердің  табыстылық  коэффициенті  (жалпы  пайданың 
орташа активтер құнына қатынасы), % 
           ПК  –  қарыз  капиталын  пайдаланғаны  үшін  кәсіпорын  төлейтін  несиенің 
орташа пайыз мөлшері, %. 
           БҚ –кәсіпорынның қарыз капиталын пайдаланатын орташа сомасы 
           СК – кәсіпорынның меншікті капиталының орташа сомасы  
        
Қаржылық  леверидж  әсерін  есептеу  формуласын  үш  негізгі  құрамдас 
бөліктерге бөлуге болады: 
          1)  қаржылық  леверидждің  салық  корректоры  (1  –  С
нп
),  ол  салық  салу 
пайдасының  әр  түрлі  деңгейіне  байланысты  ЖТ  әсері  қандай  дәрежеде 
көрінетінін көрсетеді.  
2)  қаржы  левериджін  саралу  (дифференциал)  (КВР
а
  –  ПК),  ол  жалпы 
активтердің  табыстылығы  және  несие  үшін  орта  мөлшердегі  пайыз 


 
92 
 
коэффициенті  арасындағы  айырмашылықты  сипаттайды.Ол  оң  ЭФЛ 
қалыптастырушының  бірі  болып  табылады.  Бұл  әсер  егер  пайдаланылатын 
несие  үшін  пайыздың  орташа  мөлшері  кәсіпорын  активтерінен  туындайтын 
жалпы пайданың деңгейі жоғары болған жағдайда ғана көрінеді. ҚЛШ оң мәні 
жоғары болса  , оның  әсері  соғұрлым  жоғары  болады.  Теріс  маңызы бар  ҚЛШ 
қалыптастыру  әрқашан  меншікті  капиталдың  табыстылық  коэффициентін 
төмендетуге әкеледі. Бұл жағдайда кәсіпорынның қарыз капиталын пайдалануы 
теріс әсер береді. 
3) қаржылық леверидж коэффициенті (БҚ /СК), ол меншікті капиталдың 
бірлігіне  есептелген  кәсіпорын  пайдаланылатын  қарыз  капиталының  сомасын 
сипаттайды. КФЛ өсімі оның әсерінің одан да үлкен өсуін мультиплициалайды 
.  Осылайша,  кезінде  өзгермеген  саралауда  КФЛ  меншікті  капиталға  пайда 
деңгейі және сомасының өсуі ретінде және де бұл пайданы қаржылық жоғалту 
қаупінің басты генераторы болып табылады.  
Қаржы  левериджінің  меншікті  капиталдың  пайдалылық  деңгейіне  әсер 
ету механизмін және қаржылық қаупін білу кәсіпорын капиталының мақсатты 
түрде  құнын  басқаруға  да,сонымен  бірге    құрылымын  басқаруға  да  мүмкіндік 
береді. 
ЭФР формулалары негізінде екі маңызды қағидаларды анықтайды: 
-  егер  жаңа  қарыз  алу  корпорацияға  ЭФР  деңгейін  арттыру  әкелсе,  онда 
ол  тиімді.  Бірақ,  бұл  ретте  саралаудың  жай-күйін  мұқият  қадағалау  қажет: 
қаржылық  тетіктің  иығын  өсіруде  несие  беруші(кредитор)  несие  бойынша 
пайыздық  мөлшерлемесін  өсіріп  ,меншіктік  қауіптің  жоғарылауымен  өтеуге 
бейімді; 
-   несие  беруші    қаупі  саралау  шамасымен  көрінеді:  саралау  көп  болса, 
қауіп аз және керісінше 

10, с.290


 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   107




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет