ОңТҮстік қазақстан медицина академиясы, хабаршы №4 942, 2021 жыл, том 2
жүктеу/скачать 3,39 Mb. Pdf көрінісі
|
№4942021том2
|
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ, ХАБАРШЫ №4(942, 2021 жыл, ТОМ 2 50 немесе алмастыруға болады. Мысалы, жануарларға арналған құнарлы астық қоспалардың пайда болуы және т.б. болады. Аса негізгі биотехнологияның даму бағыттары осы қоршаған ортаға тікелей байланысты, биосинтез бен биодеградация барысында жаңа ізденістер мен толықтырулар талап етіледі; Табиғи қоршаған ортаның толассыз энергиясымен жұмыс жасай отыра, орнына жаңа энергия көздерін ашып бекіту. [4] «Экологиялық биотехнология – экологиялық проблемаларды шешу үшін нақты биотехнологияларды пайдалану: соның ішінде, қалдық заттарды қайта өңдеу және қоршаған орта ластануымен күресу, сондай-ақ биотехнологиялармен биологиялық емес технологияларды бірлесіп қолдану». [3] Экологиялық биотехнология қолданбасына қарай бағыттарға бөлінеді. Олар: қызыл биотехнология, жасыл биотехнология, ақ биотехнология, сұр биотехнология, көк биотехнология. Осы түстік бағыттар арасында сұр биотехнология қоршаған ортаны қорғауда және қалпына келтірумен айналысады. [3] Сұр биотехнология (Grey biotechnology) – қоршаған орта қорғау және тазалау биотехнологиясы - экологиялық менеджментпен байланысты, биоремедация туралы саласы. Сұр биотехнологияның міндеті - биотехнологияның қоршаған ортаға тікелей қосымшаларынан тұрады, яғни экожүйені қорғауға көмектесетін технологиялық шешімдер жасауға бағытталған. [3] Биоремедиация - бұл сұр биотехнологияның ең негізгі процестерінің бірі. Ол тірі организмдерді топырақтан немесе судан ластаушы заттарды жою немесе бейтараптандыру үшін пайдаланудан тұрады. [2] Сұр биотехнологияның басқа биотехнологиялық салалардан артықшылығы - Сұр биотехнологияны қалдықтарды тиімді басқару арқылы ластануды бақылауға болатын ең заманауи және соңғы әдіс деп санауға болады. Бұл артықшылықтар, меніңше, жақынырақ және айқынырақ. [3] Пестицидтер мен зиянды заттарды аз қолдануды қосқанда, ресурстарға шамадан тыс сұраныссыз дақылдардың өнімділігі айтарлықтай жақсарады. Бұл экологиялық ізді арттырмай - ақ ауылшаруашылық өнімділігін арттыруға айналады. [3] Оның тағы бір артықшылығы - бұл ластанбайтын және жаңартылатын жаңа материалдардың пайда болуына ықпал етеді. Сонымен қатар, бұл өндірістік процестердің жақсаруын, оларды тазартып, жұмысшылар мен қоршаған ортаны ластайтындығын білдіреді. Сұр биотехнологияның алға басуымен, бұрын шешілмейтін, өте қымбат немесе күрделі болатын мәселелер шешілді. [3] Мысалы, жерге түскен және жер асты суларына әсер етуі мүмкін мұнайдың төгілуі. Бұрын жалғыз балама жер қазу болар еді. Бүгінгі күні биоремедиация арқылы бұл проблемамен күресуге болады және компост процестері арқылы қоректік заттар өміршең және қарапайым тәсілмен қамтамасыз етілуі мүмкін. [4] Әдетте, әр түрлі микроорганизмдер араласқанымен, кейде биоремедиацияда қолдану үшін ерекше штамдар мен генетикалық түрлендірілген өсімдіктер дамиды. Бұл процесті жасауға болады орнында (аймақта болатын организмдердің деградациялық қабілеттерін ынталандыру) немесе ex situ (қоршаған ортадан оқшауланған материал бойынша). [3] Биотехнологияның тағы бір ерекше бағыты - көк биотехнология (Blue Biotechnology). Бұл бағыттың мақсаты – биотехнологияны су (aqua) немесе теңіз жүйесінде пайдалану - теңіз организмдер және шикізат қолдануыменмен байланысты саласы. [1] Биотехнологияның бұл саласы өзінің түпкі мақсаты ретінде энергия мен микробиологиялық шығу тегі биотехнологиялық ресурстарды игеру арқылы планетаның, адамдардың және экожүйелердің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. [1]. жүктеу/скачать 3,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|