Эластикалық қабатастылық материал. Протездің ауыз қуысында шырышты қабаттың адгезиясын күшейту үшін және сонымен бірге аралас тіс протездерін жасау мақсатындағы ізденістердің нәтижесінде протез негізіне арналған жұмсақ эластикалық қабатастылық материал шығарылған. Бұл материалдар жақ-бет протездерін, обтуратор, эластикалық пелоттар дайындағанда кеңінен қолданылады.
Материал төменгі медико-технологиялық талаптарды толық қанатғаттандыруы керек.
1.негіз материлмен тығыз байланысуы;
2.улы әсерінің болмауы;
3.ауыз қуысында ерімеуі керек;
4.қажалуға жоғары тұрақтылығының болмау қажет.
5.Түсін сақтап тұруы керек.
6.Қолдануға ыңғайлы болуы шарт.
Қолдану ерекшіліктері;
1.альвеолярлы өсіндінің қырының жылдам семуі нәтижесінде протезді бекітудің 2.арлық әдістерін қолдануға мүмкін болмаған жағдайда.
3.Протез жағында сүйек өсіндісі мен қырлары болуы нәтижсінде протездің қатты егізгі ауру сезімін тудырғанда;
4.Науқастың сілекей бөлінуі төмен блып, нәтижесінде ауыз қуысында протез бекітілуіне қолайлы орта болмаған жағдайда;
5.Анатомиялы тістесу кезінде.
6.Протез адгезиясын күшейтуге керек болған жағдайда (мысалы үрмелі аспапта ойнайтын)
7.Ескі протез негіздеріне жаңа пішін беру үшін.
8.Обтуратор дайындау үшін
9.Кламмерсі протез дайындау үшін қолданылады.
Протез негізіне арналған эластикалық қабатастылық материалдар табиғатына қарай 4 түрге бөлінеді; акрилді, полихлорвинилды, силиконды және фторкаучукты.
Акрилді қабат астылық материал. Акрилді материалдар2 түрде болуы мүмкін: 1. ұнтақ – сұйықтық. 2. Эластикалық пластин.
Ұнтақ-сұйықтық түріндегі материал сұйықта және ыстықта ауада қатаятын болып екіге бөлінеді. Ұнтақ-акрилді мономердің жанама полимері – ММА, этилметакрилат, бутилакрилат, метакрил қышқылының гидроксиэфирі және т.б.
Пішіндеуші масса дайындауға арналған сұйықтықтың екі құрамы бар. А) акрилді мономерлер қоспасынан және кейбір органикалық ерекшіліктерден тұрадв; б) Өздігінен қататятын пластмассаға арналған сұйықтығы бар акрилді мономер қоспасы. Кейбір эластикалық материалдар сұйықтығына полимер тізбегінің өсуін реттейтін зат телогендер өосады. Мұндай негізгі полимерлену процесінде молекулярлы массасы төмен полимер (теломер) түзіледі. Материалдың молекулярлы массасының төмендеуі, оның эластикалық қасиетін жоғарлатады.
Эластикалық пластиндер негіз үшін түссіз түрінде немсе (мөлшері 100 х 65 х 1 жоғарғы жақ протезіне, төменгі жақ протезіне 100 х 65 х 2 мөлшерінде) қызғылт түсті пластина түрінде шығарылады. Олар протез бетінің шырышты қабат бөлігіне тиіп тұрған барлық бөлімдерін жабуға немесе белгілі бір бөлігін жабуға қолданылады. Пластинка эластикалық акрилді жанама полимерлерден дайындалады. Ауыз қуысында ең қолайлы эластикалық күйге 37С температурада жетеді. Акрилді эластикалық қабатастылық материалды қолдану күрделі емес, және протез дайындау әдісі өзгермейді. Бұл материалдардың кемшілігі эластикалық қасиетін жоғалтып, тез қажалады.
