Қанның реакциясы. Қан реакциясы сутегі(Н) мен гидроксил(ОН)иондарының ара қатынасына байланысты. Реакция көрсеткіші (рН) өте тұрақты гомеостаздың көрсеткіштерінің бірі. Анның реакциясы – сәл сілтілі,вена мен артерия қанында бірдей емес. Вена қанында көмір қышқылы көбірек, сондықтан оның реакциясы (рН) 7,35- 7,36; артерия қанында 7,4- 7,42 яғни сілтілеу келеді. Жасуша ішінде зат алмасу өнімдерінің көбеюіне байланысты рН төменірек (7,0-7,2), яғни қышқылдың рН мөлшері әдетте 7,0- 7,8 аралығында, бұдан әрі өзгерсе, ол тіршілік үшін өте қауіпті (қолайсыз үрдістер туып, адам өліп кетуі мүмкін).РН ұзақ уақыт 0,1-0,,2 мөлшерге өзгерсе де адам өледі.
Қанның құрамы: Қан сарғылттау келген сұйық зат- плазмадан және оның ішінде жүзіп жүрген қан жасушаларынан, яғни пішінді элементтерден тұрады. Ересек адамда қанның көлемі салмағының 6-8%-іне тең(5-6 литрдей). Қан жасушалары қызыл түйіршіктер(эритроциттер) мен ақ түйіршіктер (лейкоциттер), қан пластинкалары- тромбоциттер. Плазма қан құрамының 52-58%-іне, қан жасушалары-42-48%-не тең. Қан жасушаларының жалпы гематокриттік көрсеткіші 42-48, ал қанның әр литрінде 0,42-0,48 литр. Соңғысы гематокриттік көрсеткіш деп аталады.
Плазманың құрамы: Оның 90-92%-і судан, қалғаны (8-10%) құрғақ заттардан тұрады. Соңғыларының 8-9% органикалық заттар, оның ішінде белок 6-8%; 0,9%- 1% бейорганикалық (минерал) заттар. Бұлардың көбі ас тұзы (90%). Органикалық заттар көбі белоктар: альбумин, глобулин (a,в,y) фибриноген. Альбуминдер мен фибриноген бауырда, глобулиндер бауырда және сүйек кемігінде, көкбауырда, лимфалық түйіндерде түзіледі. Бұлармен қатар плазмада глюкоза, липидтер, сүт қышқылы, пировиноград қышқылы және молекуласында азоты бар заттар (амин қышқылдары, мочевина, зәр қышқылы, креатин, креатинин) түрлі ферменттер, гормондар, витаминдер, пигменттер, еріген күйінде оттегі, көмір қышқылды газ, азот болады.
Сабақ жоспары және ұймдастырылу құрылымы:
а)Ұйымдастырылу бөлімінде оқытушы топтары студенттерді түгелдейді, сабақ тақырыбы мен мақсаты анықталады. Тақырыпты жақсы біліп, менгрудің келмеген дәрігерлер үшін маңызын айтып түсіндіреді- 5 минут.
б) Негізгі білім денгейін тестілік сұрақтар көмегімен анықтайды.
в) Студенттердің оқытушымен бірге жұмысы.
Достарыңызбен бөлісу: |
